«Αυτό που πάντα με ενδιέφερε ήταν να κοιτάξω μέσα στον άνθρωπο, ποια συναισθήματα τον κινητοποιούν, ποιες είναι οι σκέψεις του στην πορεία του προς την ευτυχία, τη δυστυχία, το θάνατο».

Μικελάντζελο Αντονιόνι

 

Η Ταινιοθήκη Θεσσαλονίκης παρουσιάζει από την Πέμπτη 30 Ιανουαρίου έως και την Κυριακή 2 Φεβρουαρίου, το Αφιέρωμα «Μικελάντζελο Αντονιόνι: Βυθομετρώντας την Αβυσσο». Ένας εκ των κορυφαίων Ιταλών δημιουργών, ο Μικελάντζελο Αντονιόνι (Michelangelo Antonioni), σημάδεψε με το έργο του καταλυτικά τον παγκόσμιο κινηματογράφο.

 

Το Αφιέρωμα στην Ταινιοθήκη Θεσσαλονίκης, φέρνει στη μεγάλη οθόνη τέσσερις κλασσικές, όσο και πολυβραβευμένες ταινίες του σπουδαίου κινηματογραφιστή, οι οποίες αποτελούν σημεία αναφοράς στην έβδομη Τέχνη. Συγκεκριμένα οι ταινίες που θα προβληθούν είναι οι εξής:

 

 

Το αναλυτικό πρόγραμμα προβολών του Αφιερώματος από την Ταινιοθήκη της Θεσσαλονίκης: «Μικελάντζελο Αντονιόνι: Βυθομετρώντας την άβυσσο», έχει διαμορφωθεί ως εξής:

 

Πέμπτη, 30 Ιανουαρίου

18:30 Η κραυγή 

21:00 Η περιπέτεια

 

Παρασκευή, 31 Ιανουαρίου

18:30 Επάγγελμα ρεπόρτερ 

21:00 Η νύχτα

 

Σάββατο, 1 Φεβρουαρίου

18:30 Η περιπέτεια

21:00 Επάγγελμα ρεπόρτερ

 

Κυριακή, 2 Φεβρουαρίου

18:30 Η νύχτα 

21:00 Η κραυγή

 

Αξίζει να σημειώσουμε ότι “Η Νύχτα” – μία από τις αγαπημένες ταινίες του Αντρέι Ταρκόφσκι – αποτελεί το δεύτερο μέρος της τριλογίας του Μικελάντζελο Αντονιόνι με θέμα τη μοναξιά και την αποξένωση, η οποία άρχισε με την “Περιπέτεια” και ολοκληρώθηκε με την “Έκλειψη”. Ενώ η χαρακτηριστική σκηνή του «μεγάλου ύπνου» στην ταινία “Επάγγελμα Ρεπόρτερ” με πρωταγωνιστή τον Τζακ Νίκολσον, είναι ένα 7λεπτο μονοπλάνο που χρειάστηκε 11 μέρες επίπονων προσπαθειών για να ολοκληρωθεί επιτυχώς.

 

Λίγα λόγια για τις ταινίες του Αφιερώματος:

 

Επάγγελμα Ρεπόρτερ 

Με τους: Jack Nicholson, Maria Schneider, Jenny Runacre

Παραγωγή: Ιταλία – Γαλλία – Ισπανία / 1976, Έγχρωμη, 124 λεπτά

 

Ο Ντέιβιντ Λοκ, ρεπόρτερ της αγγλικής τηλεόρασης, φτάνει σε μια χώρα της Κεντρικής Αφρικής για ένα ρεπορτάζ σχετικά με τους αντάρτες του απελευθερωτικού μετώπου. Καταλήγει στη μέση της ερήμου, με το τζιπ κολλημένο στην άμμο, να ουρλιάζει απεγνωσμένος, καθώς συνειδητοποιεί πως είναι θεατής μιας αδιαπέραστης και ακατανόητης πραγματικότητας. Βαριεστημένος τα παρατάει, και όταν ανακαλύπτει στο ξενοδοχείο του έναν νεκρό άντρα που του μοιάζει, αποφασίζει να οικειοποιηθεί την ταυτότητά του και ν’ αλλάξει ζωή.

 

Το “Επάγγελμα Ρεπόρτερ”, ένα από τα αδιαφιλονίκητα αριστουργήματα του μεταπολεμικού κινηματογράφου, είναι η ιστορία ενός ανθρώπου που δραπετεύει από τον εαυτό του, παίρνοντας τη θέση κάποιου άλλου. Ο Τζακ Νίκολσον μας χαρίζει ίσως στην πιο μεστή και εσωτερική ερμηνεία της καριέρας του. Με το “Επάγγελμα Pεπόρτερ” ο Μικελάντζελο Αντονιόνι ταξιδεύει το βλέμμα μας εκεί όπου δεν υπάρχει τίποτα να δεις, κινηματογραφώντας τον ήχο της σιωπής και το αόρατο πρόσωπο του θανάτου…

 

Η Κραυγή 

Με τους: Steve Cochran, Alida Valli, Gabriella Pallotta

Παραγωγή: Ιταλία / 1957, Ασπρόμαυρη, 102 λεπτά

 

Ο Άλντο συζεί  με την Ίρμα, έχοντας αποκτήσει μαζί της κι ένα κοριτσάκι. Όταν η Ίρμα μαθαίνει τον θάνατο του συζύγου της που έχει μεταναστεύσει εδώ και πολλά  χρόνια στην Αυστραλία, του εξομολογείται ότι δεν τον αγαπά πια και ότι είναι ερωτευμένη με έναν άλλο άνδρα. Συντετριμμένος ο Άλντο φεύγει με την κόρη του και περιπλανιέται προσπαθώντας να βρει μια καινούρια δουλειά και να ξαναστήσει τη ζωή του. Παράλληλα βρίσκει πρόσκαιρη παρηγοριά σε άλλες γυναίκες, όμως αυτές οι σχέσεις δεν οδηγούν πουθενά, καθώς αδυνατεί να ξεπεράσει το γεγονός της απόρριψης και του χωρισμού του από την Ίρμα. Το τέλος μοιάζει αναπόφευκτο και είναι τραγικό.

 

Σημείο άφιξης και ταυτόχρονα αφετηρία προς το έργο της ωριμότητας, το θέμα της “Κραυγής” είναι η κατάρρευση των βεβαιοτήτων πάνω στις οποίες ο καθένας  κτίζει τη ζωή του. Με την ταινία αυτή, που είναι προπομπός και εισαγωγή στην περίφημη «τριλογία της αλλοτρίωσης», αρχίζει να αποκρυσταλλώνεται το ύφος της  συναισθηµατικής αποξένωσης, του Αντονιόνι.

 

Το τοπίο παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο, όχι μόνον καθορίζοντας ουσιαστικά την ατμόσφαιρα και την εικονοπλασία της ταινίας, αλλά αναδεικνύοντας την ψυχική καταχνιά και την παγερή μοναξιά του κεντρικού χαρακτήρα. Αυτή η διαλεκτική της εσωτερικότητας του ατόμου και του περιβάλλοντος χώρου (κεντρικός άξονας του έργου του Ιταλού δημιουργού), εδώ αποτυπώνεται από το ομιχλώδες και γκρίζο τοπίο της περιοχής του Πάδου, εκπληκτικά φωτογραφημένο από τον κορυφαίο Τζιάνι ντι Βενάντσο.

 

«Θέλησα το τοπίο που αποδίδει την ψυχική κατάσταση του ήρωα να είναι ένα τοπίο μνήμης που να έρχεται από την παιδική μου ηλικία», αναφέρει ο Μικελάντζελο Αντονιόνι και συνεχίζει: «Αυτό που πάντα με ενδιέφερε ήταν να κοιτάξω μέσα στον άνθρωπο, ποια συναισθήματα τον κινητοποιούν, ποιες είναι οι σκέψεις του στην πορεία του προς την ευτυχία, τη δυστυχία, το θάνατο. Σίγουρα είναι μια ταινία ερμητικά κλειστή, δύσκολη… Χρόνια αργότερα την ξαναείδα και έμεινα έκπληκτος καθώς βρέθηκα μπροστά σε μια τόσο μεγάλη γύμνια και μοναξιά, όπως συμβαίνει κάποια πρωινά όταν κοιτάζοντας το πρόσωπό μας στον καθρέφτη μας πιάνει τρόμος».

 

Η Νύχτα

Με τους: Jeanne Moreau, Marcello Mastroianni, Monica Vitti

Παραγωγή: Ιταλία – Γαλλία / 1961, Ασπρόμαυρη, 122 λεπτά

 

Η ταινία καταγράφει το 24ωρο της ζωής ενός παντρεμένου ζευγαριού σε κρίση. Ο επιτυχημένος συγγραφέας Τζιοβάνι και η γυναίκα του Λίντια, επισκέπτονται στην κλινική τον φίλο τους Τομάζο που είναι βαριά άρρωστος. Στη συνέχεια πηγαίνουν στην παρουσίαση του νέου βιβλίου του Τζιοβάνι (στην σεκάνς εμφανίζεται φευγαλέα, νεαρότατος, ο Ουμπέρτο Έκο).

 

Η Λίντια παραμένει απαθής και κλεισμένη στον εαυτό της, ενώ πληροφορείται τον θάνατο του Τομάζο. Αποδέχεται το επίμονο φλερτ ενός άγνωστου άνδρα, φεύγουν παρέα, αλλά αρνείται να κάνει έρωτα μαζί του. Ο Τζιοβάνι πολιορκεί ερωτικά την πανέμορφη κόρη του βιομηχάνου, Βαλεντίνα, γεγονός  που δεν περνά απαρατήρητο από την Λίντια, η οποία όμως μοιάζει να αδιαφορεί. Η αυγή τους βρίσκει στο πάρκο της βίλας. Εκείνη του λέει ότι δεν τον αγαπά πια και του διαβάζει ένα παθιασμένο ερωτικό γράμμα που της είχε στείλει κάποτε και εκείνος δεν αναγνωρίζει καν ότι είναι δικό του…

 

Η “Νύχτα” είναι το δεύτερο μέρος της τριλογίας του Μικελάντζελο Αντονιόνι με θέμα τη μοναξιά και την αποξένωση, η οποία άρχισε με την “Περιπέτεια” και ολοκληρώθηκε με την “Έκλειψη”. Κινώντας τους ήρωες στο μεγαλοαστικό περιβάλλον του Μιλάνου, ο Αντονιόνι κινηματογραφεί με στιλιστική αυστηρότητα και αρχιτεκτονική σύνθεση των πλάνων, την έκλειψη των συναισθημάτων, το υπαρξιακό κενό και το τέλος μιας σχέσης.

 

Η Περιπέτεια

Με τους: Gabriele Ferzetti, Monica Vitti, Lea Massari

Παραγωγή: Ιταλία – Γαλλία/ 1960, Ασπρόμαυρη, 140 λεπτά

 

Μια παρέα μεγαλοαστών ξεκινά για κρουαζιέρα. Ανάμεσά τους και η Κλαούντια, που προέρχεται από κατώτερα κοινωνικά στρώματα. Στη διάρκεια της κρουαζιέρας η παρέα αποβιβάζεται σ’ ένα ξερονήσι – στην ηφαιστειογενή βραχονησίδα Lisca Bianca στο Αρχιπέλαγος των Αιολίδων νήσων, βόρεια της Σικελίας. Εκεί η Άννα, φιλενάδα του αρχιτέκτονα Σάντρο και φίλη της Κλαούντια, ξαφνικά εξαφανίζεται. Το ανεξήγητο συμβάν επιδρά καταλυτικά στους υπόλοιπους και κυρίως στην Κλαούντια (υπέροχη η Μόνικα Βίττι) και στον Σάντρο, οι οποίοι αρχίζουν μια αβέβαιη και εύθραυστη σχέση.

 

Η αγαπημένη “Περιπέτεια”, παραμένει η πιο ακραία αισθητική πρόταση του Αντονιόνι και αποτελεί το πρώτο μέρος της «τριλογίας της αποξένωσης», μέσα από την οποία ο σκηνοθέτης  ιχνηλατεί την εσωτερική έρημο του ανθρώπου, την αδυναμία επικοινωνίας και την αλλοτρίωση του ατόμου στη σύγχρονη βιομηχανική κοινωνία. Αξίζει να σημειώσουμε ότι το φιλμ υπήρξε και μία από τις δεδηλωμένες επιρροές και αγάπες του Θόδωρου Αγγελόπουλου. 

 

Το Αφιέρωμα από την Ταινιοθήκη της Θεσσαλονίκης με τίτλο «Μικελάντζελο Αντονιόνι: Βυθομετρώντας την Άβυσσο» θα πραγματοποιηθεί από την Πέμπτη 30 Ιανουαρίου έως και την Κυριακή 2 Φεβρουαρίου, στην Αίθουσα Τάκης Κανελλόπουλος (Μουσείο Κινηματογράφου – Ταινιοθήκη Θεσσαλονίκης, Αποθήκη Α΄, Λιμάνι).

 

Πώληση εισιτηρίων: Μουσείο Κινηματογράφου – Ταινιοθήκη Θεσσαλονίκης

Τιμή εισιτηρίου: 4 ευρώ (γενική είσοδος), 3 ευρώ (για τα μέλη).

Κάρτα μέλους: 1 ευρώ.