142 χρόνια / Τι ειπώθηκε στις συζητήσεις γύρω από την ταινία και το προσφυγικό

Mετά από τα δύο βραβεία που απέσπασε σε Παρίσι και Βερολίνο, η συνεχιζόμενη προβολή του ντοκιμαντέρ «142 χρόνια» του Στέλιου Κούλογλου συνοδεύτηκε με δύο συζητήσεις για την ταινία τον κινηματογράφο και το προσφυγικό προσφυγικό. Το tvxs σταχυολόγησε τα σημαντικότερα από όσα είπαν οι: Ευκλείδης Τσακαλώτος, Ιάσονας Αποστολόπουλος, Έφη Δούση, Νίκος Καβουκίδης, Εύα Στεφανή και Γιώργος Αυγερόπουλος. Οι προβολές συνεχίζονται έως την Πέμπτη κάθε βράδυ στις 8.00 στον κινηματογράφο Studio New Star Cinema, Σταυροπούλου 33.

Ιάσονας Αποστολόπουλος – Διασώστης, πρωταγωνιστής της ταινίας

«Στην ταινία φαίνεται ξεκάθαρα πως ο πραγματικός διακινητής δεν μπαίνει ποτέ σε βάρκα. Έχει τσεπώσει εκατομμύρια ευρώ και είναι στην Τουρκία ή τη Λιβύη. Τη βάρκα οδηγεί τυχαίος πρόσφυγας. Καταφέρνει να δείξει επίσης ότι αυτό το απάνθρωπο συνοριακό καθεστώς δεν περιορίζεται μόνο στα σύνορα, αλλά διατρέχει κάθε πτυχή του προσφυγικού, από τα pushbacks μέχρι τα άθλια στρατόπεδα στα νησιά.

Από τις στημένες δικογραφίες μέχρι τις δικαστικές αίθουσες τον εμπαιγμό και τις μαζικές ποινές φυλάκισης. Είναι ένα ολόκληρο σύστημα που τους κάνει να υποφέρουν. Ένα σύστημα που βλέπει τους πρόσφυγες ως μη ανθρώπους. Κι πέρα από αυτή τη βία, έχουμε να αντιμετωπίσουμε κι έναν φοβερό μηχανισμό συγκάλυψης και κρατικής προπαγάνδας που κάνει το άσπρο μαύρο κι έχει επιβάλει καθολική ομερτά στο δημόσιο λόγο. Στην Ιταλία δικάστηκε ο υπουργός Σαλβίνι για τις παραβιάσεις του νόμου κι εδώ δεν έχει φτάσει σε δίκη ούτε μούτσος. Αντί να στοχοποιούνται αυτοί που κάνουν τα εγκλήματα, στοχοποιούνται αυτοί που μιλούν γι’αυτά».

Ευκλείδης Τσακαλώτος – βουλευτής

«Την έχω δει δύο φορές την ταινία κι έχω δηλώσει πως όποιος τη δει και δεν κλάψει, έχει χάσει την ανθρωπιά του. Πρώτον μαθαίνεις πως λειτουργεί η Δικαιοσύνη, η αστυνομία, το κράτος. Το δεύτερο είναι ότι οι πρόσφυγες αποκτούν πρόσωπα. Είναι ο Εμίρ, ο Ακίφ, ο Μοχάμαντ. Μου θύμισε τη «Λίστα του Σίντλερ» και συγκεκριμένα τη σκηνή που μαζεύουν τους Εβραίους οι Γερμανοί κι ένα κορίτσι φοράει ένα κόκκινο φόρεμα μέσα σε μια ασπρόμαυρη ταινία. Ήταν ο τρόπος του σκηνοθέτη να δείξει ότι τα πρόσωπα έχουν μια ιστορία. Αυτό έκανε ο Στέλιος στην ταινία. Είπε πως οι πρόσφυγες δεν είναι ορδές, αλλά άνθρωποι με ιστορία. Είναι σημαντικό να τη δει ο κόσμος την ταινία ειδικά σήμερα που φύγαμε από το πως θα εντάξουμε τους πρόσφυγες και επικράτησε η ατζέντα της “ασφάλειας”».

Έφη Δούση – Δικηγόρος

«Έβλεπα το ντοκιμαντέρ και σκεφτόμουν ότι δεν συγκινούμαι πια. Μόνο θυμώνω, μόνο εξεγείρομαι. Έχουμε δει τόσα πολλά που προκαλούν το θυμό μας. Είναι συγκλονιστικό να κρατάει η μάνα το παιδί και να σου λέει παρ’ το να σωθεί κι ας το μεγαλώσει άλλος. Πριν βυθιστεί το καρυδότσουφλο στην Πύλο, δένανε τα παιδιά στα σχοινιά για να τα σώσει το τάνκερ(που τους πέταγε τρόφιμα) γιατί καταλάβαιναν ότι οι ελληνικές αρχές δεν θα τους διασώσουν.

Στο ναυάγιο της Πύλου ανασύρθηκαν παραλίγο νεκροί από διεθνή ύδατα και τους συνέλλαβαν. Είδαμε ανθρώπους χωρίς ιατρική φροντίδα, είδαμε κέντρα κράτησης από τα οποία εμείς οι δικηγόροι αποκλειόμαστε, αυτά συμβαίνουν στην Ελλάδα. Είδαμε να δολοφονούν στο όνομα του ελληνικού λαού και της υπεράσπισης των ελληνικών συνόρων.
Τέλος βλέπουμε καθημερινά αυτό που δεν γνωρίζει η κοινωνία αλλά το έδειξε πεντακάθαρα το ντοκιμαντέρ. Το παίγνιο της δικαιοσύνης».

Νίκος Καβουκίδης – Κινηματογραφιστής

Σαν κινηματογραφιστής είμαι ευτυχισμένος που υπάρχουν σκηνοθέτες σαν τον Στέλιο που με το πάθος τους για τη δημοκρατία επιμένουν να καταγράφουν πράγματα που δυστυχώς για τους πολίτες δεν είναι γνωστά. Βλέποντας όμως αυτή την υπέροχη ταινία, νιώθω δυστυχισμένος ως Έλληνας για τη δημοκρατία και τον πολιτισμό που θα έπρεπε να έχει η χώρα και δυστυχώς δεν τα έχουμε.

Συγκλονίστηκα από την ταινία και σκεφτόμουν πως θα έπρεπε το ίδιο το κράτος και το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου να ενισχύουν αυτές τις προσπάθειες.

Το ντοκουμέντο δεν μπορεί να το αμφισβητήσει κανείς. Οι παππούδες μου οι Μικρασιάτες ήρθαν στην Ελλάδα και είδαμε με τον πολιτισμό που έφεραν. Αυτοί που πνίγονται δεν έχουν νομίζετε πολιτισμό; Φοβερό πολιτισμό έχουν και τους τον καταστρέφουν οι πόλεμοι. Αν τους αγκαλιάζαμε θα γινόμασταν καλύτεροι».

Γιώργος Αυγερόπουλος- κινηματογραφιστής, δημοσιογράφος

«Είναι η δεύτερη φορά που τη βλέπω και νιώθω έναν κόμπο στο λαιμό. Δεν είναι εύκολο θέμα να προσεγγίσεις το προσφυγικό. Εγώ θυμάμαι να κρατώ την κάμερα και να κλαίω σε μια διάσωση, ή να βρίζω για την κατάπτωση της σύγχρονης κοινωνίας. Είναι μια βαθιά ανθρώπινη ταινία λοιπόν, βαθιά πολιτική, μια κοινωνική ταινία για το προσφυγικό.

Ο Στέλιος καταφέρνει να κάνει το εξής: Όχι απλά να δείξει τις ιστορίες των ανθρώπων αυτών, αλλά ταυτόχρονα να περάσει και την ιστορία του Ιάσονα Αποστολόπουλου, για να αναδείξει όχι μόνο το προσφυγικό αλλά και το πρόβλημα της ελληνικής Δικαιοσύνης. Σε κάθε υπόθεση που αντιμετωπίζουμε τον τελευταίο καιρό, υπάρχει δίπλα ένα θέμα Δικαιοσύνης τεραστίων διαστάσεων. Στο προσφυγικό αυτό μεγεθύνεται γιατί έχεις ανυπεράσπιστους ανθρώπους. Η επιτυχία της ταινίας είναι ότι βλέπουμε το πρόβλημα της Δικαιοσύνης μέσα από ένα άλλο τεράστιο πρόβλημα, το προσφυγικό.

Εύα Στεφανή – σκηνοθέτρια

«Είχε έρθει ο Στέλιος στο Πανεπιστήμιο που διδάσκω, προβάλαμε την ταινία και είχαν συγκλονιστεί οι φοιτητές οι φοιτήτριες και τα φοιτητά. Αμέσως μετά δείξαμε τους «Βρωμοέλληνες», του Κούλογλου επίσης, και είδαμε πόσο κοινή θεματική είχαν. Και πως οι ίδιοι εμείς οι Έλληνες που ήμασταν οι παρίες στην Αμερική, με την έλευση ενός ξένου τον αντιμετωπίζουμε ως μίασμα, ακάθαρτο, άλλο, βέβηλο.

Πόσο εύκολα γίνεται αυτή η μετάθεση και πως οι θεσμοί όπως η ελληνική Δικαιοσύνη θεωρεί εξ αρχής τον άλλο επικίνδυνο. Αυτό που ήθελα να πω πάνω στον τρόπο που κινηματογραφεί, είναι πως ο Στέλιος βρίσκει κάθε φορά μια νέα προσέγγιση κάτι που βρίσκω πολύ ελκυστικό και αναπάντεχο. Προσαρμόζεται όπως όλοι οι “ζωντανοί” σκηνοθέτες σε αυτό που του δίνει η πραγματικότητα και ακολουθεί.

Δεν προβάλει τον εαυτό του, δεν ηρωποιείται μέσα από αυτό, όπως κάποιοι άλλοι σκηνοθέτες που περνούν περισσότερο το πόσο σπουδαίοι είναι οι ίδιοι, επειδή ασχολούνται με αυτό το θέμα. Αντιθέτως ο Στέλιος κάνει μια πολύ καλή ταινία αφήνοντας ένα αποτύπωμα ήθους. Γιατί στην πράξη αθωώνει τους ανθρώπους αυτούς, κάνει μια καλή πράξη».