Πριν καμία δεκαπενταετία, ίσως και λίγο παραπάνω, είχαν γίνει συναυλίες και πολιτιστικές εκδηλώσεις μέσα στα ιδρύματα σωφρονισμού όλης της χώρας – με την επιμέλεια του Λάκη Λαζόπουλου, αν θυμάμαι καλά. Εμένα μου’χε ζητηθεί να παιχτεί το ντοκιμαντέρ μου για τη Φλέρυ Νταντωνάκη μες τις γυναικείες φυλακές Κορυδαλλού και αμέσως μετά να γινόταν συναυλία με τη Σαβίνα Γιαννάτου και τον Θόδωρο Κοτεπάνο στο πιάνο.

Στήνεται, λοιπόν, η προβολή και το κοινό απαρτιζόταν κυρίως από τσιγγάνες Ελληνίδες και Βουλγάρες, Ρουμάνες κλπ. Ούτε την ήξεραν φυσικά τη Νταντωνάκη. Τι να πω για να προλογίσω την προβολή, τους λέω «Θα δείτε μία ταινία για μία τραγουδίστρια που πέθανε το 1998». Με το που το λέω, αρχίζουν όλες να σταυροκοπιούνται και να φωνάζουν «Θεός σχωρέστη, Θεός σχωρέστη»… Τελειώνει η ταινία- είναι και μικρού μήκους ευτυχώς – και συνεχίζει η Σαβίνα. Αμ δε! Τι Χατζιδάκι τους τραγούδαγε, τι Καρυωτάκη – Πλάτωνος, τι Λιλιπούπολη, χαμπάρι δεν έπαιρναν οι κρατούμενες. Ώσπου σε μια φάση της φωνάζουν: «Πες το ”Άγαλμα”, το ”Άγαλμα”»!

Η Σαβίνα τρομοκρατείται, γυρνάει και μου λέει σιγά: «Ποιο ειν’ αυτό; Δεν το ξέρω»…«Πες το» της λέω γω, «γιατί δεν μας βλέπω καλά! Θα στο τραγουδάω εγώ και θα επαναλαμβάνεις». Ευτυχώς έπιασε ο Θόδωρος τις νότες στο πιάνο, αυτός σίγουρα θα το’ξερε το κομμάτι, οπότε αρχίζω εγώ να κάνω τον υποβολέα της Σαβίνας. «Χθες μεσάνυχτα και κάτι» κλπ. Τα έλεγα στα γρήγορα στο ρυθμό της μελωδίας, επαναλάμβανε η Σαβίνα και το «Άγαλμα» βγήκε όπως – όπως, σίγουρα στην πιο alternative εκδοχή του.

Έλα, όμως, που άρχισαν οι παραγγελιές: «Πες τον ”Παλιόκαιρο”» ξαναφώναξαν της Σαβίνας! «Εδώ, λυπάμαι, δε μπορώ να σε βοηθήσω» της έκανα από δίπλα κι εκείνη, ευφυώς, δίνει το μικρόφωνο σε μία κοπέλα και της προτείνει να τραγουδήσει η ίδια. Ακολούθησε ο χαμός! Οι γυναίκες αυτές άρχισαν να ξεδίνουν πραγματικά μόνο όταν τους δόθηκε βήμα να τραγουδήσουν! Δεν είχε σημασία που η έντεχνη συναυλία μετατράπηκε σε σκυλάδικη εκδήλωση, προείχε η ψυχαγωγία των φυλακισμένων γυναικών. Μία απ’ αυτές, μάλιστα, άρπαξε το μικρόφωνο από μία άλλη και άρχισε να ουρλιάζει για να την ακούσει η γκόμενα της: «Για σένα, ρε Μαρία, στο αφιερώνω γιατί σ’ αγαπώ! Σ’ αγαπώ, ρε Μαρία»! Ξαφνικά βλέπω τη Σαβίνα να αρχίζει να κάνει τα δικά της τα φωνητικά, τους free form βοκαλισμούς της και τότε συνέβη κάτι συγκλονιστικό: Όλες οι γυναίκες στην αίθουσα ξέχασαν και τα σκυλάδικα και τους απελπισμένους έρωτες και σηκώθηκαν όρθιες, αρχίζοντας να «αντεπιτίθενται» στη Σαβίνα με κραυγές, ιαχές και φωνητικούς αυτοσχεδιασμούς. Παρακολουθούσα τη Σαβίνα να τις παρασύρει σε ένα φωνητικό ντελίριο που είχα ανατριχιάσει ολόκληρος.

Εκεί συνειδητοποίησα την ελευθερία της τέχνης και την απελευθέρωση της έκφρασης, που δεν υπόκειται σε κανένα κανόνα ή φόρμα. Και κάτι πολύ συγκινητικό: Όταν τελείωσε η εκδήλωση και κάναμε να φύγουμε, με πλησιάζει μία καλοντυμένη γυναίκα γύρω στα πενήντα: «Ξέρετε, εγώ είμαι Δραμινή» μου λέει, «και άρρωστη, κλεπτομανής. Δεν είχα αφήσει πορτοφόλι για πορτοφόλι και κατέληξα στον Κορυδαλλό. Ήθελα να σας πω ότι είχα δει την ταινία σας στο φεστιβάλ Δράμας και με είχε συγκινήσει η μαρτυρία της Φλέρυς για τις φυλακές και τα ψυχιατρεία». Κάγκελο έμεινα, αλλά εκεί είπα πως τελικά έπιασε τόπο η εκδήλωση αυτή, σε ότι αφορούσε τη δική μου συμμετοχή, έστω και για έναν μόνο άλλον άνθρωπο. Τέλος, μέχρι σήμερα φυλάσσεται στο αρχείο μου ολόκληρη η ηχογράφηση της συναυλίας της Σαβίνας Γιαννάτου απ’ τις γυναικείες φυλακές Κορυδαλλού. Και όποτε συναντιόμαστε με τη Σαβίνα, μου λέει καμιά φορά: «Κοίτα μην τη χάσεις αυτή την ηχογράφηση! Είναι από τα σπουδαιότερα που έχω κάνει τόσα χρόνια που τραγουδάω»…