Το διακεκριμένο σύνολο εγχόρδων Athens Classical Players που ερμηνεύει χωρίς μαέστρο, παρουσιάζει στις 8 Ιανουαρίου 2024 και ώρα 20:30 στον Φιλολογικό Σύλλογο «Παρνασσός» τη συναυλία «Τοπία στην Ομίχλη» με έργα ιδιαίτερα απαιτητικά και με ξεχωριστή θέση στο ρεπερτόριο των συνόλων εγχόρδων.

Με αφορμή τη συναυλία, η Ιρις Λουκά, η οποία παίζει βιόλα και στην Κρατική Ορχήστρα Αθηνών, μιλάει στο tvxs.

Μιλήστε μας για τους Athens classical players που παίζει χωρίς μαέστρο
Η ορχήστρα είναι μια μικρογραφία της κοινωνίας. Οι ορχήστρες σε όλες τις εποχές, από τα 24 βιολιά του Βασιλιά στη Γαλλία του Lully μέχρι τη σημερινή “Aurora Orchestra” που ερμηνεύει από μνήμης αντικατοπτρίζουν τα κοινωνικά συστήματα στα οποία ανήκουν αλλά και προαναγγέλλουν τις μεγάλες αλλαγές. Το σημαντικό λοιπόν έλλειμμα στη χώρα μας με κάνει να στέκομαι πρώτα στο τί σημαίνει να είσαι μουσικός στην Ελλάδα σήμερα.

Εμείς που ανήκουμε σε έναν δημόσιο οργανισμό, είμαστε τυχεροί και ευγνώμονες. Γίνεται μια μεγάλη προσπάθεια στο εκπαιδευτικό κομμάτι, η οποία όμως αν δε συνδεθεί με όλες τις δομές και αν δεν συμπεριλάβει την παιδεία από την πρώτη σχολική ηλικία, δεν θα μπορέσει να υπηρετήσει το κοινωνικό όραμα που της αναλογεί. Ιδανικά ονειρεύομαι φιλαρμονικές πνευστών και εγχόρδων σε κάθε δήμο, κοινότητα, χωριό, δωρεάν και προσβάσιμες σε όλους, ανεξαρτήτως ηλικίας.

Καταθέσαμε πρόσφατα, οι Athens Classical Players, μια τέτοια πρόταση στην ΚOA, ένα σχέδιο/πρόγραμμα με τίτλο “η μουσική έρχεται σ εσένα” γιατί όπως ξέρουμε όλοι, η επαρχία κυρίως είναι που υποφέρει, που είναι καταδικασμένη σε συγκεκριμένες μουσικές επιλογές και που δυστυχώς αυτές δεν πάνε μόνες, συνοδεύονται και από μια κουλτούρα που πλέον μόνο βυθίζει τους νέους και τα παιδιά σε τεράστια αδιέξοδα. Χαίρομαι που βλέπω, παρ όλα αυτά, μια μεγάλη στροφή στην παραδοσιακή μουσική.

Είστε και μέλος της μεγαλύτερης Ορχήστρας που έχουμε στη χώρα μας και αυτό σημαίνει πολλή και σκληρή εργασία; Πόσα χρόνια είστε στην Ορχήστρα; Νοιώθετε ισότιμη με τους άντρες συνάδελφούς σας;
Μπήκα στην Κρατική το 1992 κι έφυγα 2 χρόνια αργότερα, γιατί θεώρησα πως ήταν πολύ νωρίς για να δώσω ακροάσεις για μονιμοποίηση. Έτσι εργάστηκα παράλληλα με τις σπουδές μου για πολλά χρόνια σε όλες σχεδόν τις ελληνικές ορχήστρες (Καμεράτα, Συμφωνική της Ερτ, Ορχήστρα των Χρωμάτων, Λυρική, Ορχήστρα Εγχόρδων Πατρών,κ.α) αποκτώντας έτσι μια ανεκτίμητη ορχηστρική εμπειρία καθώς άλλαζα περιβάλλοντα και νοοτροπίες και έπρεπε να προσαρμόζομαι γρήγορα. Σπούδασα επίσης 2 χρόνια στο Κονσερβατόριο της Βιέννης και από εκεί προέκυψε και η συμμετοχή μου στην Παγκόσμια Ορχήστρα Νέων, μία από τις ομορφότερες εμπειρίες της ζωής μου.

Η πιο σκληρή όμως χρονιά ήταν όταν έχοντας ήδη γεννήσει το γιό μου και όντας εκτός εργασιακής σχέσης με ορχήστρα στην Αθήνα (όχι από επιλογή μου) και μόνη μου, δούλευα στην Πάτρα, όπου έπαιρνα κάθε μέρα το κτελ στις 5 το πρωί και επέστρεφα στις 5 το απόγευμα…ευτυχώς, είχα μέσα σ όλα την τύχη να έχω παιδικό σταθμό στο ισόγειο της πολυκατοικίας και χάρη στις απίστευτες νηπιαγωγούς (ευχαριστώ!) τα καταφέρναμε. Υπήρχε δυνατή ομάδα! Λίγα χρόνια αργότερα, θα πήγαινα κάθε 2η Τετάρτη (πάλι με το κτελ για προφανείς λόγους) στην Κέρκυρα για το μεταπτυχιακό μου, με 2 παιδιά πια αλλά με την υποστήριξη του συζύγου μου τότε: Τρίτη βράδυ κτελ, ύπνος, ferry-boat πάντα με μποφορ, ξημερώματα στο πανέμορφο κτήριο της σχολής στο παλιό Φρούριο, όλη μέρα μαθήματα, κτελ στις 8 μμ για επιστροφή και κατευθείαν στο Μέγαρο για πρωινή πρόβα.

Και ακολούθησε το διδακτορικό το οποίο ήταν η περίοδος της ζωής μου κατά την οποία εργάστηκα πιο σκληρά από όσο μπορούσα να φανταστώ και χρειάστηκαν αμέτρητες θυσίες για αυτό (εργαζόμουν παράλληλα) αλλά το κέρδος μέσα μου, ηθικά και φιλοσοφικά (κι όχι μόνο στις γνώσεις) ήταν και είναι τεράστιο ..

Τι σημαίνει να είναι γυναίκα μουσικός στην Ελλάδα σήμερα;
Πόσο όμορφη αυτή η αλλαγή που επήλθε στις ορχήστρες…που άρχισαν οι γυναίκες να αναλαμβάνουν καίριες θέσεις! Μόλις πέρυσι η διάσημη Φιλαρμονική του Βερολίνου ανέθεσε τα καθήκοντα κονσερτίνου σε γυναίκα (εξάρχουσα). Το ίδιο συνέβη και στην ΚΟΑ και είναι ιστορική στιγμή και υπέροχη συγκυρία. Η αλήθεια είναι πως πχ στους 25 κορυφαίους Α (οι υπεύθυνοι σε κάθε ομάδα οργάνων) , μόνο 2 είναι γυναίκες αλλά σιγά σιγά θα αλλάξει κι αυτό, η αρχή έγινε..

Στις ορχήστρες νέων όμως, υπάρχουν ισορροπίες στους αριθμούς κι αυτό είναι ελπιδοφόρο. Πάντα ένιωθα ισότιμη γιατί έτσι μεγάλωσα και όποτε συνέβαινε οιαδήποτε αδικία ή διάκριση, είτε λόγω φύλου είτε λόγω καταγωγής είτε λόγω εμφάνισης ή -ακόμη χειρότερα-λόγω θέσης στην ιεραρχία σε ένα εργασιακό σχήμα, πάντα προσπαθούσα να πάω στη βάση του προβλήματος και να το πολεμήσω. Έχω πάθει κρίσεις πανικού σε αντίστοιχες περιπτώσεις, όχι από την αγένεια ή την κακοτοπιά…αλλά γιατί αυτός που έπρεπε, δεν είχε το θάρρος να αναλάβει την ευθύνη κι αυτό το βλέπω να είναι παντού αυτή τη στιγμή και με θλίβει απεριόριστα.

Γιατί παίζουν χωρίς μαέστρο οι athens classical players;
Σε έναν κόσμο στον οποίο προβάλλεται η αναγκαιότητα για καθοδήγηση σε όλα τα επίπεδα (έχετε προσέξει πως όλες οι διαφημίσεις πχ χρησιμοποιούν προστακτική??) περισσότερο από την ανάγκη για καλή οργάνωση και επικοινωνία και συλλογικότητα είναι φυσικό να φαντάζει ανατρεπτική η κίνηση της δημιουργίας ενός συνόλου χωρίς μαέστρο.

Εμείς δεν κινηθήκαμε ορμώμενοι από κάποια τάση να διαχωρίσουμε τη θέση μας ή να απορρίψουμε τους διευθυντές ορχήστρας αλλά αντιθέτως, από την ουσιαστική και ανθρώπινη ανάγκη να δυναμώσουμε οι ίδιοι απέναντι στη μουσική, να εμπιστευτούμε τους εαυτούς μας και τους συναδέλφους μας και να πάρουμε εμείς την ευθύνη για το καλλιτεχνικό αποτέλεσμα! Αυτό που ίσως ξεχνάνε οι ακροατές είναι πως το σημαντικότερο πλαίσιο για έναν μουσικό είναι η πρόβα, όχι η συναυλία. Εκεί, σε μια τολμώ να πω, ουσιαστική θεατρική πράξη, καλούμαστε να υποδηθούμε ρόλους, να δοκιμάσουμε αττάκες, να αφήσουμε ή να καταλάβουμε χώρο, να μάθουμε το έργο εις βάθος και όχι μόνο το δικό μας μέρος αλλά όλων και να γίνουμε από κοινού σκηνοθέτες της ιδεατής μουσικής ερμηνείας που θα προκύψει από το σύνολο των ιδεών. Φυσικά και έχουμε έναν εξάρχοντα που εμπιστευόμαστε κι αυτό είναι πολύ σημαντικό για την αισθητική ισορροπία.

Πόσο απλό ήταν όταν ξεκινήσατε εσείς να μπείτε στον χώρο αυτό;
Τη δεκαετία του 90 τα πράγματα είχαν ακόμη λίγη αστρόσκονη κι αυτό τα έκανε ίσως πιο δύσκολα, σίγουρα λιγότερο κωδικοποιημένα και προσβάσιμα αλλά και πιο θαυμαστά ! Περιμέναμε θυμάμαι στη “λέσχη του Δίσκου” να πάρουμε το επόμενο strad ή το καινούριο cd της Berliner. Είχα την τύχη να είμαι στην Αθήνα (όπως και αντίστοιχα μπορεί κάποιος να πει και για την Θεσσαλονίκη που είχε από τότε ένα Κρατικό Ωδείο) και να μπορεί η οικογένειά μου να ανταπεξέλθει στα δίδακτρα του ημικρατικού τότε, Ωδείου Αθηνών και στα έξοδα ενός μουσικού οργάνου. Όσο δύσκολο και να ήταν και να είναι, εμείς έχουμε πρόσβαση και σε συναυλίες και σε εκπαιδευτικά ιδρύματα. Μακάρι να μπορέσει αυτό να γίνει πραγματικότητα για ολόκληρη τη χώρα.

Πόσο δύσκολη είναι η δουλειά της ομάδας;
Η δουλειά της ομάδας είναι πάρα πολύ απαιτητική γιατί προϋποθέτει δουλειά με τον εαυτό μας (έχουμε ένα μότο στο σύνολο σχετικό) Είναι μαγικό όμως όταν λειτουργεί και χρειάζεται δουλειά και επιμονή αλλά και καλή μαγιά. Γι αυτό πάντα παρακινώ και τους μαθητές μου, να δημιουργούν σύνολα, μικρότερα ή μεγαλύτερα, με ανθρώπους που κρίνουν πως μπορούν να συμπορευτούν – και θα εκπλαγούν με το ότι πολλές φορές, δεν είναι αυτοί που πιστεύουν λόγω φιλίας ή παρέας. Εμείς τόσα χρόνια έχουμε ζήσει πολλές όμορφες αλλά και “ανάποδες” εμπειρίες, πάντα όμως ένα πράγμα μας έφερνε κοντά : η πολλή δουλειά. Κι η αγάπη έρχεται…η αγάπη είναι απόφαση. Και κάποιος πρέπει να την πάρει ! Ευτυχώς το καταλάβαμε νωρίς, όλοι μας.

Είστε και μητέρα εκτός από μουσικός. Αν η κόρη σας σας πει ότι θα ακολουθήσει τη δική σας δουλειά πως θα νιώσετε;
Είμαι μητέρα δύο παιδιών, 22 και 16 ετών. Και οι δύο είναι μαγεμένοι από την Τέχνη του Θεάτρου και όχι άδικα.. Ο Άρης είναι γιος του σκηνοθέτη Γιάννη Κακλέα και αποφοίτησε πρόσφατα από το τμήμα σκηνοθεσίας του Εθνικού Θεάτρου. Η κόρη μου ασχολείται με τη μουσική αλλά θέλει να γίνει ηθοποιός. Δύσκολος ο δρόμος για όλους τους νέους αυτής της εποχής, πολύ. Η μόνη μου ευχή είναι να έχουν πάντα όρεξη να παίζουν. Γιατί και στο θέατρο και στη μουσική “παίζουμε”. Αυτό μας σώζει κι αυτό πρέπει να διαφυλάξουμε. Την ιερότητα αυτού του ατελείωτου παιχνιδιού. Να μην παίρνουμε πολύ σοβαρά τον εαυτό μας και τις προσδοκίες του, να δουλεύουμε πολύ αλλά να μην μπερδεύουμε την αξία μας με την ανάγκη μας για επιβράβευση. Όταν απαλλαχθούμε από αυτό είναι όλα πολύ απλά..

Ti θα ακούσουμε στον Παρνασσό , με τα Τοπία στην Ομίχλη;
Στη συναυλία μας στις 8/1 στην αίθουσα Παρνασσός, θα παίξουμε έργα που κάθε σύνολο εγχόρδων θα ήθελε να ερμηνεύσει κάποια στιγμή στην πορεία του.

Το “Ειδύλλιο” του Λέος Γιάνατσεκ είναι ένα έργο που σπάνια ερμηνεύεται και έχει μεγάλη πνευματική συγγένεια με το άλλο έργο του προγράμματός μας, τη σερενάτα για έγχορδα του Αντονιν Ντβόρζακ. Έργα ρομαντικά και τα δύο, με απίστευτο λυρισμό και μελωδικές περιγραφές, γραμμένα για να αναδείξουν την ιδιαίτερη ομορφιά του ηχητικού τοπίου των εγχόρδων. Η αδυναμία μας όμως είναι το έργο του αγαπημένου μας συνθέτη Νίκου Σκαλκώτα, μιας σπάνιας μουσικής ιδιοφυΐας που έχουμε την τιμή… να τιμούμε! Τα 10 σκίτσα είναι ένα έργο που εκτός από τον ακροατή, φαίνεται να είχε υπόψην του και τους ίδιους τους ερμηνευτές καθώς πηγαίνει στα άκρα τις τεχνικές δυνατότητες των οργάνων (εξαίρετος βιολονίστας και ο ίδιος), “αγκαλιάζει” ολόκληρο το ηχητικό σύμπαν του συνόλου και με 10 διαφορετικούς τρόπους, αναδύει και προκαλεί συναισθήματα και χρώματα, καινούρια για την ως τότε μουσική και καινοτόμα μέχρι και σήμερα.

«Τοπία στην Ομίχλη»
Δευτέρα 8 Ιανουαρίου 2024 στις 20:30

H σουίτα Ειδύλλιο του L. Janácek με φανερή την επιρροή από το λυρισμό και τις ρομαντικές περιγραφές του A. Dvorăk αλλά και πρωτοποριακή γραφή, στέκεται δίπλα στα εκπληκτικά Δέκα σκίτσα του Ν. Σκαλκώτα που κάθε ένα ξεχωριστά, περικλείει ένα διαφορετικό μουσικό σύμπαν όπου αναδεικνύεται ξανά και ξανά η μοναδική διάνοια του συνθέτη .

Ως άλλα τοπία στην κοσμική ομίχλη των αρχών του 20ου αιώνα κι όταν ασυνείδητα, η μουσική δημιουργία ανακατασκευάζει τον ιδανικό τόπο, τα έργα αυτά μαζί με τη δημοφιλή σερενάτα του A. Dvorăk που απογειώνει το ρομαντικό στοιχείο, στέκουν ως φάροι των μουσικών μας αξιών και τις διαφυλάττουν στο χώρο και στο χρόνο.

Πρόγραμμα Συναυλίας
ΛΕΟΣ ΓΙΑΝΑΤΣΕΚ (1854 – 1928) Ειδύλλιο για έγχορδα
ΝΙΚΟΣ ΣΚΑΛΚΩΤΑΣ (1904 – 1949) Δέκα σκίτσα για έγχορδα
ΑΝΤΟΝΙΝ ΝΤΒΟΡΖΑΚ (1841 – 1904) Σερενάτα για έγχορδα σε μι μείζονα, έργο 22

Athens Classical Players
Βιολιά: Γιώργος Μάνδυλας (εξάρχων), Βασίλης Σούκας, Ίρις Λουκά, Τριαντάφυλλος Λούκας, Χριστόφορος Καραθανάσης, Λίζα Νοκ, Πλάτων Μπουργιώτης
Βιόλες: Αντίλοχος Τρανός, Πέτρος Βλάσσης
Τσέλο: Αστέριος Πούφτης, Χριστίνα Κούτρου
Κοντραμπάσο: Νίκος Τσουκαλάς

Πληροφορίες
Δευτέρα 8 Ιανουαρίου 2024, ώρα έναρξης 20:30
Φιλολογικός Σύλλογος Παρνασσός: Πλ. Αγ. Γεωργίου Καρύτση 8, Αθήνα
Τιμές εισιτηρίων: 10€ Γενική είσοδος, 5€ εκπτωτικό
Προπώληση: TICKETSERVICES
Ταμείο: Πανεπιστημίου 39, Αθήνα
Τηλεφωνικά: 2107234567
Online: https://www.ticketservices.gr/event/koa-mousikoi-peripatoi-topia-stin-omixli