Στην εποχή του YouTube είναι εύκολο να ξεχνάμε ότι οι καλλιτέχνες στηρίζονται σε έξυπνα κόλπα για να δημιουργήσουν την αίσθηση της κίνησης σε ακίνητες εικόνες. Τώρα εγκεφαλογραφήματα δείχνουν γιατί μία μέθοδος δημιουργίας «σιωπηρής κίνησης» που χρησιμοποιείται από Γιαπωνέζους καλλιτέχνες ήδη από το 18ο αιώνα, λειτουργεί τόσο καλά.

Ads

Θαυμάζοντας τα γραμμικά σχέδια του Hokusai Katsushika, ο ψυχοφυσικός, Naoyuki Osaka του Πανεπιστημίου του Κιότο στην Ιαπωνία, εντυπωσιάστηκε από την έντονη κίνηση που μεταφέρουν στο ανθρώπινο μάτι. Αντί να χρησιμοποιήσει θαμπάδα προκειμένου να υποδηλώσει την κίνηση, κάτι που έχει χρησιμοποιηθεί πολύ στη σύγχρονη τέχνη από την εμφάνιση της φωτογραφίας και μετά, ο Katsushika δημιούργησε την αίσθηση της κίνησης σχεδιάζοντας σώματα σε εξαιρετικά ασταθείς θέσεις. Η τεχνική θεωρείται ότι επιτυγχάνει, διότι ο εγκέφαλος «συμπληρώνει το κενό» της επίπτωσης της βαρύτητας, τραβώντας τα σώματα προς τα κάτω.

Προηγούμενη έρευνα έχει δείξει ότι οι θολές φωτογραφίες ενεργοποιούν τις ίδιες περιοχές του οπτικού φλοιού που ενεργοποιεί και η πραγματική κίνηση. Για να διαπιστώσει αν τα σκίτσα ασταθών σωμάτων θα μπορούσαν να ενεργοποιήσουν την ίδια περιοχή, ο Naoyuki Osaka, έδειξε σε μαθητές τα σχέδια του Katsushika σαρώνοντας παράλληλα τον εγκέφαλό τους με μαγνητικό τομογράφο.

Οι μαγνητικές τομογραφίες αποκάλυψαν ότι τα σχέδια που απεικόνιζαν κίνηση ενεργοποίησε άμεσα τη δραστηριότητα του οπτικού φλοιού, σε αντίθεση με εκείνες που απεικόνιζαν αντικείμενα ή ανθρώπους σε στατικές θέσεις. Ο Osaka κατέληξε στο συμπέρασμα ότι υπάρχει μία «κοινή νευρική οδός» για την ερμηνεία της «σιωπηρής κίνησης» στην τέχνη η οποία είναι παρόμοια με αυτή που ακολουθείτε κατά την αντίληψη της κίνησης στην πραγματική ζωή.

Ads

Ο Patrick Johnston, γνωστός νεύρο-επιστήμονας στο Swinburne University of Technology της Μελβούρνης, υποστηρίζει ότι αυτά τα ευρήματα θα μπορούσαν να βοηθήσουν την επιστημονική κοινότητα να «ξεκλειδώσει» τον τρόπο με τον οποίο ο εγκέφαλος επεξεργάζεται τις οπτικές πληροφορίες.

Ωστόσο, ο Oron Catts της SymbioticA, ενός βιολογικού κέντρου τεχνών στο Πανεπιστήμιο της Δυτικής Αυστραλίας, προειδοποιεί ότι η επιρροή του πολιτισμού δεν πρέπει να αγνοηθεί. Υποστηρίζει συγκεκριμένα, ότι οι Γιαπωνέζοι μπορούν να αντιλαμβάνονται την κίνηση πιο έντονα από τους ανθρώπους άλλης πολιτιστικής κληρονομιάς καθώς είναι συνηθισμένοι σε αυτό το είδος τέχνης. «Στον Ιαπωνικό πολιτισμό, οι άνθρωποι έχουν εκπαιδευτεί να διαβάζουν αυτές τις εικόνες γραμμικού σχεδίου ως την εκπροσώπηση της κίνησης στο γραμμικό σχέδιο».