Η Αθανασία Κανελλοπούλου χορογραφεί και σκηνοθετεί το Exodus, μια παράσταση για την προσπάθεια έξι ανθρώπων που αντιστέκονται ενάντια στην κατάσταση της διάλυσης και του χάους.

Με πέντε παραστάσεις στο θέατρο «Ροές» (12, 13, 18, 19 & 20 Μαρτίου), το Exodus αποτελεί τη νέα καλλιτεχνική πρόταση της Αθανασίας Κανελλοπούλου, μιας εκ των σημαντικότερων εκπροσώπων του σύγχρονου χορού.

H Αθανασία Κανελλοπούλου μίλησε στο tvxs για την παράσταση, τον χορό και την μελαγχολία της αντίστασης.

Το Exodus είναι μια παράσταση – «απάντηση» στο βιβλίο του Laszlo Krasznahorkai «Η μελαγχολία της αντίστασης», όπου η ματαιότητα της επαναστατικής πράξης οδηγεί τους ήρωες στην τελική τους καταστροφή. Ποια είναι η κεντρική ιδέα του έργου;

Κύρια έμπνευση του έργου στάθηκε το βιβλίο του László Krasznahorkai «Η μελαγχολία της αντίστασης», το οποίο αποτελεί μια έντονη διαμαρτυρία ενάντια στη βία που ενυπάρχει -όχι μόνο στις κοινωνίες μας- αλλά και στον καθένα προσωπικά. Το βιβλίο με προβλημάτισε βαθιά και με έκανε να αναρωτηθώ ποια είναι η δική μας τοποθέτηση- και κατ’ επέκταση η δική μου-  απέναντι στον τρόπο με τον οποίο συνυπάρχουμε,  ποιες είναι οι δικές μας ευθύνες και αν μπορούμε να αλλάξουμε κάτι˙ αν η αλλαγή είναι εφικτή μέσα σ’ έναν κόσμο όπου κυριαρχεί η δίψα για εξουσία, η έλλειψη επικοινωνίας και ο άγριος ανταγωνισμός. Πώς οι άνθρωποι καταφέρνουν – ή όχι- να αντισταθούν, όταν όλα γύρω τους καταρρέουν, όταν βασικές αξίες χάνονται και υποβαθμίζονται.

Το έργο αναπτύσσεται μέσα από τη σύγκρουση και την αμφισβήτηση των κυρίαρχων ατομικών και κοινωνικών δομών. Σε τι πρέπει να αντισταθούμε σήμερα;

Ο άνθρωπος στις σύγχρονες κοινωνικές δομές βιώνει μια αίσθηση αβεβαιότητας, αγωνίας και απέραντης μοναξιάς. Η εισβολή της τεχνολογίας στις ζωές μας έχει γίνει με τόσο επιθετικό τρόπο με αποτέλεσμα να χάνεται ολοένα και πιο πολύ η δυνατότητα ουσιαστικής επαφής και ανθρώπινης σύνδεσης. Επομένως η επανατοποθέτηση κάποιων αξιών είναι ένα κύριο ζήτημα˙ πώς καταφέρνουμε να αντιστρέψουμε την ήδη υπάρχουσα κατάσταση, για να μπορέσουμε να επινοήσουμε νέα προτάγματα, νέες ιδέες που θα μας φέρουν πιο κοντά, να μπορέσουμε να αναδυθούμε μέσα από την αγκαλιά του άλλου.

Έχετε αναφέρει ότι «οποιαδήποτε μορφή αντίστασης περικλείει μέσα της κάτι ανολοκλήρωτο, μια αιωρούμενη αίσθηση του ανέφικτου, μια γλυκόπικρη μελαγχολία για κάτι που ποτέ δεν θα πραγματοποιηθεί». Γιατί το πιστεύετε αυτό και αξίζει τελικά τον κόπο να βιωθεί;.

Ο προηγούμενος  αιώνας άφησε πολλές ανεκπλήρωτες προσδοκίες, γέννησε πολλές επιθυμίες και ξύπνησε ελπίδες για νέους ορίζοντες. Παρά τους πολέμους και τα δεινά ο αιώνας ήταν γεμάτος υποσχέσεις. Στο τέλος όμως επικράτησε απόλυτη απογοήτευση. Τώρα ζούμε την εποχή της απομάγευσης. Χωρίς τη δυνατότητα αντίστασης, χωρίς την υπέρβαση, που υπάρχει σε οποιαδήποτε μορφή εξέγερσης, δεν μπορεί η ζωή να βιωθεί, γίνεται απλά στεγνή και υπολογιστική.

Μπορούμε με την αντίσταση στον παραλογισμό να βρούμε προσωρινή, αλλά άμεση στιγμή ηρεμίας;

Είναι μια συνεχής προσπάθεια, δεν ξέρω αν είναι κάτι που μπορεί να επιτευχθεί στις μέρες μας, είναι πολύ δύσκολο, αλλά ακριβώς αυτή είναι και η ουσία της ύπαρξης μας, πώς μπορούμε να καταφέρουμε το αδύνατο.

Το χορογραφικό σας έργο επικεντρώνεται σε θέματα που αφορούν την έννοια της ταυτότητας, του κοινωνικού φύλου και των κοινωνικών- πολιτικών εξελίξεων. Τι σας γοητεύει σε αυτά τα θέματα;

Με γοητεύει ο άνθρωπος, με ό,τι αυτό συνεπάγεται και κυρίως η ανθρωποκεντρική διάσταση της Τέχνης, οι προβληματισμοί, τα αδιέξοδα, αλλά και οι βαθιές αναζητήσεις που προκύπτουν στις σύγχρονες κοινωνίες μας. 

Η κρίση σας βοήθησε δημιουργικά;

Προσωπικά, η έλλειψη οικονομικής βοήθειας δεν στάθηκε εμπόδιο ως προς την υλοποίηση κάποιων πρότζεκτς- αντιθέτως μάλιστα- θα έλεγα ότι κινητοποίησε και ενίσχυσε ακόμα πιο πολύ την ανάγκη μου για έκφραση και δημιουργία. Άλλωστε η τέχνη δεν είναι κάτι άλλο παρά μια μορφή αντίστασης απέναντι σε αυτό το γενικευμένο καθεστώς υποβάθμισης των ζωών μας, μια προσπάθεια διατήρησης βασικών αξιών, όπως ο σεβασμός και η ανθρωπιά και ένα κοινό έδαφος για συλλογική έκφραση.

Τελικά με τον τρόπο πιστεύετε πως έρχεται η επανάσταση;

Ίσως μέσα από μικρές καθημερινές πράξεις, μέσα από τη συλλογική δράση- όταν νιώθεις την ευχαρίστηση να ενεργείς από κοινού- αφού πρώτα αναλογιστεί ο καθένας και εκτιμήσει τον δικό του τρόπο ζωής.

Σχέδια για το μέλλον;

Είμαι πολύ ευτυχής που θα έχουμε τη δυνατότητα να παρουσιάσουμε το Exodus στο Φεστιβάλ Σύγχρονου Χορού της Παλαιστίνης, με δύο παραστάσεις στη Ραμάλλα και στα Αν. Ιεροσόλυμα, στις 6 και 7 Απριλίου. Είναι πολύ σημαντικό να μπορέσει κάθε μορφή Τέχνης να ταξιδέψει σε χώρες και περιοχές, όπου βασικές ανθρώπινες ανάγκες καταπατούνται καθημερινά. Το επόμενο μου πρότζεκτ θα πραγματοποιηθεί στη Νορβηγία, όπου θα χορογραφήσω ένα καινούριο έργο για την Ακαδημία Τεχνών της Νορβηγίας.