Το tvxs συναντά τον εκκεντρικό Νορβηγό καλλιτέχνη, Ane Lan, λίγο πριν μας μυήσει, με την ανατρεπτική περφόρμανς του, στο «Δωμάτιο των Ονείρων» του.

Ads

Συνέντευξη στην Τζένη Τσιροπούλου

-Kάποιος διατύπωσε το σχόλιο ότι «Ο Ane Lan είναι η θηλυκή περσόνα ενός άντρα καλλιτέχνη». Πώς θα ορίζατε τον εαυτό σας από άποψη φύλου; Πώς εκφράζετε τη σεξουαλική σας ταυτότητα μέσω της τέχνης σας;

Το όνομα Ane Lan είναι η παραλλαγή του ονόματος μίας από τις πρώτες σουφραζέτες (από τις πρώτες γυναίκες ακτιβίστριες, που μάχονταν υπέρ του δικαιώματος των γυναικών στην ψήφο) του 19ου αιώνα της Αγγλίας, της Anne Land. Η Land ήταν μία από τις πιο μαχητικές ακτιβίστριες, που διεκδικούσε επίμονα το να φοράνε οι γυναίκες αντρικά ρούχα στις διαδηλώσεις και σε άλλες περιστάσεις.

Θεωρώ ότι το φύλο είναι κατασκευασμένο, ότι ο προσδιορισμός ο ίδιος είναι κενός νοήματος. Συνεπώς, δεν μπορώ να κατηγοριοποιήσω τον εαυτό μου σε ένα πλαίσιο εννοιών, που για μένα δε έχουν κανένα νόημα. Από τη δική μου οπτική, σε καμία περίπτωση δεν προτάσσω κάποιο συγκεκριμένο φύλο ή σεξουαλική ταυτότητα, εφόσον η ιδέα μου είναι να αμφισβητώ τις παραπάνω έννοιες. Στις καλλιτεχνικές μου δράσεις προσπαθώ να εξερευνώ και να θέτω υπό αμφισβήτηση τις οπτικές εικόνες και την ψυχολογική αισθητική, προσλαμβάνουσες που στηρίζουν την έννοια του φύλου και της σεξουαλικής ταυτότητας, τα οποία υπάρχουν στην πολιτιστική μας παραγωγή(πρόσφατη και παλαιότερη).

-Θεωρείτε ότι οι γυναίκες είναι το μεγαλύτερο θύμα του σύγχρονου τρόπου ζωής;

Εξαρτάται από το τι εννοείτε με τον όρο σύγχρονος τρόπος ζωής. Εάν αναφέρεστε στο μοντερνισμό –μέσω της βιομηχανοποίησης, της επιστήμης, του ορθολογισμού και της γυναικείας απελευθέρωσης– η ιδέα της «γυναίκας» ως θύματος έχει εκτενώς συζητηθεί μέσω της φεμινιστικής και της queer θεωρίας. Δυσκολεύομαι να αποδεχτώ τον όρο «θύμα», ως κάποιον που εξαρτάται πλήρως από τη θέληση ενός άλλου ατόμου ή από τις καταστάσεις. Για μένα, έχει μεγαλύτερο ενδιαφέρον να βλέπεις την ανθρωπότητα ως ενιαία οντότητα, με ένα συγκεκριμένο ψυχολογικό προφίλ, καθιστώντας τους όρους «θύμα» και «θύτης» μέρος ενός ευρύτερου ψυχολογικού συνδρόμου.

-Ποιες ιδέες σας αντανακλώνται μέσω της παράστασής σας «Dream Chamber»;

Tο φαινόμενο που αντανακλάται στο «Dream Chamber» είναι η αυξανόμενη οπτικοποίηση της δημόσιας σφαίρας (εξαιτίας της κυριαρχίας των μέσων μαζικής ενημέρωσης). Μέσω της παράστασης, προβάλλω την ιδέα μου ότι η αυξανόμενη αντίληψη του κόσμου μέσω των εικόνων σχετίζεται επίσης με μια αυξανόμενη θηλυκοποίηση. Τις βλέπω ως τις δύο όψεις του ίδιου νομίσματος, εφόσον θεωρώ ότι η σύλληψη του «θηλυκού» βασίζεται αμιγώς σε συγκεκριμένες αισθητικές εικόνες, οι οποίες συνεχώς επανέρχονται μέσω της ιστορίας.

-Υποστηρίζετε την αποδόμηση του φύλου. Ποιοι είναι τελικά οι παράγοντες που συνθέτουν την προσωπική μας ταυτότητα;

Πραγματικά πιστεύω ότι είναι άκρως σημαντικό να συζητήσουμε αυτή την έννοια σε συνάρτηση με την πολιτική και την περιρρέουσα παγκόσμια οικονομική τάξη. Η ιδέα, που είναι σχετικά καινούρια και φυσικά παράγωγο του ίδιου του Μοντερνισμού, έχει περισσότερο να κάνει με το πώς κατασκευάζουμε μια πραγματικότητα που σχετίζεται με τις κοινωνικές δομές, παρά με προσωπικές ιδιότητες. Ζούμε σε μια εποχή, όπου παθιαζόμαστε με την ιδέα της ταυτότητας και την αναζήτηση της. Αλλά έχουμε αναρωτηθεί μήπως απλά αυτή δεν υπάρχει…;

-Το «Dream Chamber» αποκαλύπτει το σκοτάδι των ονείρων μας. Στη σύγχρονη κοινωνία, πού στηρίζεται η διαφορά μεταξύ ονείρου και πραγματικότητας; Πώς μορφοποιείται η πραγματικότητα από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης;

Όταν ο Φρόυντ δημοσιοποίησε τη θεωρία του σχετικά με την ανάλυση των ονείρων, δεν υπήρχε η κουλτούρα της κινούμενης εικόνας των media. Τα όνειρα, τα οποία ανέλυε ο Φρόυντ, ήταν απόρροια μιας «αναλογικής» ζωής με οικογενειακές καθημερινές συνήθειες. Τι συμβαίνει στα όνειρά μας όταν το μυαλό μας εκτίθεται αδιάκοπα σε «προσομοιώσεις» της πραγματικότητας μέσω των ταινιών, της τηλεόρασης και του ίντερνετ; Πώς αντιδρoύν τα αισθητήρια όργανά μας στο φανταστικό της βιομηχανίας του θεάματος, που όμως θέλει όλο και περισσότερο να μοιάζει στην πραγματικότητα; Αυτό είναι το ενδιαφέρον ερώτημα που τίθεται, αναφορικά με τις θεωρίες του Φρόυντ, διατυπωμένες στο σήμερα.

Ane Lan
Dream Chamber
art.act.area, 11 & 12/09, 20:00 και 21:00