Όταν μιλάμε για την υπέρταση το πρώτο πράγμα που σκεφτόμαστε είναι να κόψουμε το πολύ αλάτι, που περιέχει νάτριο . Μήπως, όμως, το κλειδί για τη μείωση της αρτηριακής πίεσης δεν βρίσκεται μόνο στο αλάτι;

Αν για παράδειγμα βρισκόταν στο κάλιο; Ποια η σχέση αυτού του στοιχείου που είναι άφθονο σε κάποια τρόφιμα και της αρτηριακής πίεσης;

Ας δούμε τι λένε οι επιστήμονες στο The Conversation.

Γιατί το κάλιο μειώνει την αρτηριακή πίεση

Το κάλιο είναι απαραίτητο μέταλλο και ένας από τους πιο σημαντικούς ηλεκτρολύτες για το σώμα. Βοηθά στην αποβολή της περίσσειας νερού μέσω των νεφρών,  στη μετάδοση των νευρικών σημάτων αλλά και στη σωστή λειτουργία των μυών, ιδιαίτερα της καρδιάς.

Υπάρχουν πολλές μελέτες για τη σχέση καλίου και μείωσης της αρτηριακής πίεσης επειδή εξουδετερώνει την περίσσεια νατρίου, δηλαδή του αλατιού, η οποία τείνει να συγκρατεί νερό και να αυξάνει τον όγκο του αίματος.

Διευκολύνοντας την αποβολή αυτής της υπερβολικής ποσότητας υγρού μέσω των νεφρών, το κάλιο βοηθά  στην αρτηριακή πίεση. Για τον λόγο αυτόν, οι επιστήμονες διερευνούν τη χρήση του για την πρόληψη και θεραπεία της υπέρτασης.

Επιπλέον, το κάλιο βελτιώνει την ευκαμψία των αιμοφόρων αγγείων. Αυτό βοηθά στη διευκόλυνση της ροής του αίματος, μειώνοντας την αγγειακή αντίσταση.

Επιστημονικά στοιχεία

Η αλήθεια είναι ότι πολλαπλές έρευνες που δημοσιεύθηκαν σε επιστημονικά περιοδικά διαπιστώνουν ότι η  πρόσληψη περισσότερου καλίου σχετίζεται με σημαντική μείωση της αρτηριακής πίεσης, ιδιαίτερα σε άτομα που έχουν υπέρταση ή περιλαμβάνουν υψηλές ποσότητες νατρίου στη διατροφή τους.

Συγκεκριμένα, σε άτομα που αύξησαν την πρόσληψη καλίου σε σύγκριση με τη συνήθη κατανάλωση μειώθηκε η συστολική αρτηριακή τους πίεση κατά 2 έως 4 χιλιοστά υδραργύρου (mmHg) και η διαστολική τους πίεση κατά 1 έως 3 mmHg. Αν και φαινομενικά μικρά, τα  νούμερα αυτά είναι σημαντικά και επαρκή από κλινικής άποψης για τη μείωση του κινδύνου καρδιαγγειακών επεισοδίων στο γενικό πληθυσμό.

Το κάλιο στο πιάτο μας

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) συνιστά ημερήσια πρόσληψη καλίου τουλάχιστον 3.510 mg για τους  ενήλικες, ενώ για τα άτομα με υπέρταση συνιστά επιπλέον πρόσληψη εφόσον δεν υπάρχουν ιατρικές αντενδείξεις, όπως προβλήματα στα νεφρά.

Για να επιτευχθούν αυτά τα επίπεδα, πρέπει να περιλαμβάνονται στο καθημερινό μενού τροφές πλούσιες σε κάλιο. Δεν είναι απαραίτητο να λαμβάνουμε συμπληρώματα για να φτάσουμε σε αυτές τις τιμές, αφού με διατροφή πλούσια σε φρούτα, λαχανικά, όσπρια και ξηρούς καρπούς φτάνουμε τα ποσοστά κατανάλωσης και ακόμη περισσότερο.

Τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε κάλιο (ποσότητες εκφρασμένες σε mg ανά 100 g τροφής) είναι:

• Γλυκοπατάτα (542 mg)
• Μπανάνα (370 mg)
• Ωμό σπανάκι (558 mg)
• Αβοκάντο (485 mg)
• Ακτινίδιο (290 mg)
• Καρότο (286 mg)
• Πεπόνι (310 mg)

Το σημείο ισορροπίας

Τι είναι λοιπόν καλύτερο για τον έλεγχο της αρτηριακής πίεσης: η λήψη περισσότερου καλίου ή μείωση της πρόσληψης νατρίου;

Το καλύτερο, όπως πάντα στο φαγητό, είναι η ισορροπία λέει η Paula Crespo Escobar  από το Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο  Miguel de Cervantes. Προτείνει, δηλαδή, μειώσουμε λίγο το νάτριο και να αυξήσουμε το κάλιο, με στόχο να επωφεληθούμε και από τις δύο στρατηγικές.

Αν και, όπως είδαμε, αρκετές κλινικές δοκιμές υποστηρίζουν τη σχέση μεταξύ υψηλότερης πρόσληψης καλίου και χαμηλότερης αρτηριακής πίεσης, η επίδρασή της φαίνεται να είναι ιδιαίτερα σημαντική σε άτομα με υψηλή κατανάλωση νατρίου.

Από την άλλη, μια μελέτη που δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο περιοδικό Hypertension καταλήγει στο συμπέρασμα ότι όλες οι διατροφικές στρατηγικές για τον έλεγχο της υψηλής αρτηριακής πίεσης είναι επικεντρωμένες στη σημαντική μείωση του νατρίου, αλλά, λόγω του τύπου διατροφής μας, τα αποτελέσματα συχνά δεν είναι αναμενόμενα. Η εστίαση στην αύξηση της πρόσληψης καλίου θα μπορούσε να είναι μια καλή εναλλακτική λύση.

Συμπερασματικά, μια διατροφή πλούσια σε κάλιο μπορεί να βοηθήσει στη μείωση της αρτηριακής πίεσης και στην προώθηση της καρδιαγγειακής υγείας, αλλά δεν είναι μια μοναδική ή η οριστική λύση.

Είναι πιο αποτελεσματική όταν συνδυάζεται με αλλαγές στον τρόπο ζωής , όπως η μείωση της πρόσληψης νατρίου , η τακτική άσκηση και η μείωση του στρες.