Μια νέα επιστημονική έρευνα έδειξε, ότι ένα φάρμακο που αναπτύχθηκε αρχικά για τη θεραπεία του διαβήτη αναστέλλει σημαντικά την απώλεια μνήμης και τον εκφυλισμό του εγκεφάλου σε ποντίκια με την εκδοχή της ασθένειας Alzheimer στα τρωκτικά. Εάν το ίδιο αποτέλσμα διαπιστωθεί και στον άνθρωπο, το φάρμακο θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως θεραπεία για τη νόσο του Alzheimer και άλλων ασθενειών που σχετίζονται με τη μνήμη.

Στην έρευνα, που δημοσιεύθηκε online αυτή την εβδομάδα στο Brain Research, επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο του Λάνκαστερ στην Αγγλία, χρησιμοποίησαν εργαστηριακά ποντίκια για να ελέγξουν πόσο αποτελεσματικό ήταν ένα φάρμακο διαβήτη γνωστό ως τριπλός υποδοχέας για τη θεραπεία της νόσου του Alzheimer. Τα υπό μελέτη ποντίκια δημιουργήθηκαν ειδικά για να παράξουν ορισμένα γονίδια που σχετίζονται με τη νόσο του Alzheimer στους ανθρώπους.

Οι ερευνητές περίμεναν τα ποντίκια να μεγαλώσουν ηλικιακά προτού τους δώσουν το φάρμακο, δίνοντας έτσι στην ασθένειά τους κάποιο χρόνο να αναπτυχθεί και να βλάψει τον εγκέφαλό τους. Αφού τους χορηγήθηκε το φάρμακο, τα ζώα δοκιμάστηκαν σε έναν λαβύρινθο σχεδιασμένο για να μετρήσει την μνήμη τους.

Τα αποτελέσματα αποκάλυψαν ότι μετά την χορήγηση του φαρμάκου, ηλικιωμένα ποντίκια που είχαν ήδη σημάδια μιας εκδοχής της ασθένειας Alzheimer στα τρωκτικά, εμφάνισαν βελτιωμένες δεξιότητες μάθησης και μνήμης. Τα αποτελέσματα επιβεβαιώθηκαν επίσης σε βιολογικό επίπεδο, αφού αυτά τα ποντίκια εμφάνισαν μειωμένες ποσότητες συσσώρευσης πλάκας στον εγκέφαλο, ένα σημαντικό χαρακτηριστικό της νόσου του Alzheimer. Επιπλέον, αυτοί οι ποντικοί είχαν μειωμένα επίπεδα χρόνιας φλεγμονής στους εγκεφάλους τους, συνολικά βραδύτερους ρυθμούς απώλειας νευρικών κυττάρων και αυξημένη προστασία των εγκεφαλικών κυττάρων.

Τα αποτελέσματα υποδηλώνουν ότι το φάρμακο για το διαβήτη «υπόσχεται σαφώς ότι θα εξελιχθεί σε μια νέα θεραπεία για χρόνιες νευροεκφυλιστικές διαταραχές, όπως η νόσος του Alzheimer», δήλωσε ο επικεφαλής ερευνητής, Christian Holscher, του Πανεπιστημίου του Λάνκαστερ.

‘Εχουν περάσει 15 χρόνια από τότε που ένα νέο φάρμακο για το Αλτσχάιμερ εμφανίστηκε στην αγορά. Ονομάζεται φάρμακο τριπλού υποδοχέα και σύμφωνα με τη μελέτη συνδυάζει GLP-1, GIP και Glucagon, τρία μόρια γνωστά ως «αυξητικοί παράγοντες». GLP-1 (Glucagon-Like Peptide-1) και GIP (Gastric Inhibitory Polypeptide) είναι δύο πεπτίδια, που ονομάζονται ινκτρετίνες. Εκκρίνονται από το έντερο και σχετίζονται άμεσα με μεταβολισμό της γλυκόζης. Από την άλλη, η Glucagon (γλουκαγόνη) είναι μαζί με την ινσουλίνη, οι δύο βασικές ορμόνες, που είναι υπεύθυνες για την ομοιοστασία της γλυκόζης. Η ισορροπία μεταξύ ινσουλίνης και γλυκαγόνης προσδιορίζει κάθε στιγμή το γλυκαιμικό προφίλ του οργανισμού.

Οι εν λόγω αυξητικοί παράγοντες αυτού του φαρμάκου επηρέασαν ειδικά την ανάπτυξη στους εγκεφάλους των ποντικών και αυτό είναι σημαντικό καθώς οι εγκέφαλοι των ασθενών με  Alzheimer εμφανίζονται να παρουσιάζουν αυξητική δυσλειτουργία, σύμφωνα με την μελέτη. Αυτή η βλάβη αναγκάζει τα νευρικά κύτταρα του εγκεφάλου να χάσουν αργά τη λειτουργία τους, οδηγώντας, τελικά, σε μερικά από τα χαρακτηριστικά συμπτώματα της νόσου του Alzheimer. Ωστόσο, στα ποντίκια της μελέτης, το φάρμακο του διαβήτη εμπόδισε και μάλιστα ανέτρεψε αυτήν την εξασθένηση της ανάπτυξης του εγκεφάλου.

Η σχέση μεταξύ του διαβήτη και του Alzheimer δεν είναι τόσο περίεργη όσο, ίσως, νομίζουμε. Η ινσουλίνη, η ορμόνη με την οποία έχουν πρόβλημα οι ασθενείς με διαβήτη, είναι στην πραγματικότητα ένας τύπος αυξητικού παράγοντα. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ένα φάρμακο τριπλού υποδοχέα σχεδιάστηκε αρχικά για τη θεραπεία του διαβήτη. Επιπλέον, οι ασθενείς με διαβήτη είναι πιο πιθανό να αναπτύξουν νόσο του Alzheimer, ανέφερε η Ένωση Alzheimer.

Σήμερα πάνω από 26 εκατομμύρια άνθρωποι πάσχουν από Alzheimer παγκοσμίως και εκφράζονται φόβοι πως ο αριθμός αυτός θα μπορούσε ακόμη και να τετραπλασιαστεί έως το 2050.

Στην Ελλάδα…

Τον περασμένο Σεπτέμβριο η Eταιρεία Alzheimer Αθηνών παρουσίασε στοιχεία για την ασθένεια στην Ελλάδα. Υπάρχουν σήμερα  200.000 άτομα με Άνοια. Πάνω από τις μισές περιπτώσεις οφείλεται στο Alzheimer. Σύμφωνα με τα ευρήματα σχετικής μελέτης, η συχνότητα της άνοιας στην Ελλάδα εμφανίζεται χαμηλότερη κατά 4,6% σε σχέση με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες, ενώ η συχνότητα της ήπιας νοητικής διαταραχής κατά 11,8% χαμηλότερη. Παράλληλα φαίνεται ότι η μεσογειακή διατροφή συσχετίζεται με καλύτερες νοητικές επιδόσεις και χαμηλότερα ποσοστά άνοιας στα άτομα τρίτης ηλικίας. Ωστόσο, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, στη χώρα μας 1 στους 5 άνω των 70 ετών και 1 στους 3 άνω άνω των 85 ετών θα εμφανίσουν Αλτσχάιμερ.