Στην ιατρική κοινότητα, η ανίχνευση του καρκίνου του πνεύμονα παραμένει μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις, καθώς οι περισσότερες περιπτώσεις διαγιγνώσκονται σε προχωρημένα στάδια.

Ωστόσο, πρόσφατες εξελίξεις από επιστήμονες του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ και του Early Cancer Institute υπόσχονται μια επανάσταση στην πρώιμη διάγνωση μέσω εξέτασης ούρων:  μπορεί να εντοπίσει τα πρώτα σημάδια καρκίνου του πνεύμονα, χρησιμοποιώντας έναν ειδικό αισθητήρα που ανιχνεύει πρωτεΐνες από ζωντανά κύτταρα αλλά και τα λεγόμενα κύτταρα «ζόμπι», που είναι ζωντανά αλλά δεν μπορούν να αναπαραχθούν και να διαιρεθούν.

Η πρωτοποριακή αυτή μέθοδος εστιάζει σε πρωτεΐνες που εκκρίνονται από τα «ζόμπι», τα οποία, αν και δεν είναι ικανά να αναπαραχθούν, προκαλούν βλάβες στους γύρω ιστούς και προάγουν την ανάπτυξη καρκινικών κυττάρων. Η καθηγήτρια Λίλιανα Φρουκ, επικεφαλής της έρευνας, εξηγεί: «Πριν από την εμφάνιση του καρκίνου, υπάρχουν αλλαγές στους επηρεαζόμενους ιστούς. Ένα από τα σημάδια είναι η συσσώρευση κατεστραμμένων κυττάρων που απελευθερώνουν σήματα, προγραμματίζοντας τον ιστό για την ανάπτυξη καρκίνου».

Το τεστ αναζητά τις  πρωτεΐνες κυττάρων «ζόμπι» που θα μπορούσαν να υποδηλώνουν ότι ένας ασθενής έχει καρκίνο του πνεύμονα στα αρχικά του στάδια. Έχει δοκιμαστεί με επιτυχία σε ποντίκια και οι επιστήμονες ελπίζουν να ξεκινήσουν σύντομα σε ανθρώπους.

Περιλαμβάνει την ένεση ενός αισθητήρα που αλληλεπιδρά με τις πρωτεΐνες των γηρασμένων κυττάρων και απελευθερώνει μια ένωση που μπορεί να ανιχνευθεί στα ούρα. Οι γιατροί μπορούν να παρακολουθούν την αλλαγή χρώματος των ούρων και να εντοπίζουν την παρουσία αυτών των κυττάρων στους πνεύμονες.

Οι ερευνητές, με τη χρηματοδότηση του Cancer Research UK, στοχεύουν να δημιουργήσουν μια οικονομικά προσιτή εναλλακτική λύση σε ακριβές απεικονιστικές εξετάσεις. «Θέλουμε να αναπτύξουμε μια εξέταση ούρων που θα μπορούσε να βοηθήσει τους γιατρούς να εντοπίσουν τα σημάδια των πρώιμων σταδίων του καρκίνου – ενδεχομένως μήνες ή και χρόνια πριν εμφανιστούν αισθητά συμπτώματα», λέει η κυρία Φρουκ.

Ο καρκίνος του πνεύμονα είναι η κύρια αιτία θανάτου από καρκίνο παγκοσμίως, με περίπου 1,8 εκατομμύρια θανάτους ετησίως. Η πρώιμη διάγνωση μπορεί να αλλάξει δραματικά την πορεία της νόσου, παρέχοντας στους ασθενείς την ευκαιρία για πιο αποτελεσματικές θεραπείες.  Τα ποσοστά επιβίωσης σε άτομα με προχωρημένες μορφές της νόσου, όπου οι όγκοι έχουν εξαπλωθεί, είναι ιδιαίτερα χαμηλά.