Η οικογένεια του 67χρονου πλέον Μπρους Γουίλις, ανακοίνωσε πριν λίγες ώρες πως ο διάσημος Αμερικανός ηθοποιός βάζει τέλος στην καριέρα του «για λόγους υγείας», κυρίως επειδή διαγνώστηκε με αφασία, η οποία επηρεάζει τις γνωστικές του ικανότητες.

Η αφασία συνήθως εμφανίζεται από κάτι άλλο, όπως ένα εγκεφαλικό επεισόδιο ή ένας τραυματισμός στο κεφάλι. Μπορεί όμως να προέλθει και σταδιακά από έναν βραδέως αναπτυσσόμενο όγκο στον εγκέφαλο ή μια ασθένεια που προκαλεί προοδευτική, μόνιμη βλάβη (εκφυλιστική), όπως αναφέρει το Iatropedia.gr.

Είναι μια κατάσταση που επηρεάζει την ικανότητα του ανθρώπου να επικοινωνεί. Μπορεί να επηρεάσει την ομιλία του αλλά και τον τρόπο που γράφει ή και κατανοεί, τόσο τον προφορικό όσο και τον γραπτό λόγο. Η σοβαρότητα της αφασίας εξαρτάται από μια σειρά καταστάσεων, όπως η αιτία και η έκταση της βλάβης.:

Όσον αφορά τα συμπτώματα, σύμφωνα με το Iatropedia.gr, ένα άτομο με αφασία:

• μιλάει με σύντομες ή ημιτελείς προτάσεις
• μιλάει με προτάσεις που δεν έχουν νόημα
• αντικαθιστά μια λέξη με μια άλλη ή έναν ήχο με άλλον
• προφέρει αγνώριστες λέξεις
• αδυνατεί να ακολουθήσει τη συζήτηση των άλλων
• γράφει προτάσεις που δεν έχουν νόημα

Τύποι αφασίας

Τα άτομα με αφασία μπορεί να έχουν διαφορετικά μοτίβα δυνατών σημείων και αδυναμιών.

Εκφραστική αφασία: Αυτό ονομάζεται επίσης Broca’s ή nonfluent aphasia. Τα άτομα με αυτό το μοτίβο αφασίας μπορεί να καταλάβουν τι λένε οι άλλοι άνθρωποι καλύτερα από ό,τι μπορούν να μιλήσουν. Τα άτομα με αυτό το μοτίβο αφασίας παλεύουν να βγάλουν λέξεις, μιλούν με πολύ σύντομες προτάσεις και παραλείπουν λέξεις. Ένα άτομο μπορεί να πει για παράδειγμα «Βόλτα, πάρκο, σήμερα» και να εννοεί ότι θέλει να πάει βόλτα στο πάρκο σήμερα. Ο ακροατής μπορεί συνήθως να καταλάβει το νόημα, αλλά τα άτομα με αυτό το μοτίβο αφασίας γνωρίζουν συχνά τη δυσκολία επικοινωνίας τους και έτσι, απογοητεύονται από αυτό που τους συμβαίνει. Μπορεί επίσης να έχουν παράλυση ή αδυναμία στην δεξιά πλευρά του σώματος.

Εκτεταμένη αφασία: Τα άτομα με αυτό το μοτίβο αφασίας (που ονομάζεται επίσης fluent ή αφασία του Wernicke) μπορεί να μιλούν εύκολα και άπταιστα σε μεγάλες, σύνθετες προτάσεις που δεν έχουν νόημα ή να περιλαμβάνουν μη αναγνωρίσιμες, λανθασμένες ή περιττές λέξεις. Συνήθως δεν καταλαβαίνουν καλά την προφορική γλώσσα και συχνά δεν συνειδητοποιούν ότι οι άλλοι δεν μπορούν να τους καταλάβουν.

Παγκόσμια αφασία: Αυτό το μοτίβο αφασίας χαρακτηρίζεται από κακή κατανόηση και δυσκολία στο σχηματισμό λέξεων και προτάσεων. Η παγκόσμια αφασία προκύπτει από εκτεταμένη βλάβη στα γλωσσικά δίκτυα του εγκεφάλου. Τα άτομα με παγκόσμια αφασία έχουν σοβαρές αναπηρίες στην έκφραση και την κατανόηση.

Οι αιτίες

Η πιο κοινή αιτία αφασίας είναι η εγκεφαλική βλάβη που προκύπτει από εγκεφαλικό επεισόδιο, σύμφωνα με το ίδιο μέσο. Η απώλεια αίματος στον εγκέφαλο οδηγεί σε θάνατο των εγκεφαλικών κυττάρων, ή βλάβη σε περιοχές που ελέγχουν τη γλώσσα.

Η εγκεφαλική βλάβη που προκαλείται από σοβαρό τραυματισμό στο κεφάλι, όγκο, μόλυνση ή εκφυλιστική διαδικασία μπορεί επίσης να αποτελεί αιτία. Σε αυτές τις περιπτώσεις, η αφασία εμφανίζεται συνήθως μαζί με άλλα γνωστικά προβλήματα, όπως προβλήματα μνήμης ή σύγχυση.

Η πρωτοπαθής προοδευτική αφασία είναι ο όρος που χρησιμοποιείται για τη γλωσσική δυσκολία που αναπτύσσεται σταδιακά. Αυτό οφείλεται στον σταδιακό εκφυλισμό των εγκεφαλικών κυττάρων που βρίσκονται στα γλωσσικά δίκτυα. Μερικές φορές αυτός ο τύπος αφασίας εξελίσσεται σε μια πιο γενικευμένη άνοια.

Επίσης, μερικές φορές μπορεί να εμφανιστούν προσωρινά επεισόδια αφασίας. Αυτά μπορεί να οφείλονται σε ημικρανίες, επιληπτικές κρίσεις, ή παροδικό ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο.