Η μάχη των δύο φύλων, το αρχετυπικό δίπολο ανδρική λογική – γυναικείο ένστικτο, ο αλληλοσπαραγμός μέσα σε μια σχέση με αιώνιο διακύβευμα την απόλυτη επικράτηση του ενός στον άλλο και την αδιαφιλονίκητη διατήρηση της εξουσίας, οι μικροί – ή και μεγαλύτεροι – ψυχολογικοί φόνοι που συντελούνται, ως «αναγκαίο κακό» για «καλό σκοπό», στους κόλπους μιας καθωσπρέπει κατά τα άλλα
οικογένειας, ζωντανεύουν στη σκηνή του θεάτρου Αποθήκη.

Ads

Ο Βασίλης Μπισμπίκης σκηνοθετεί την τραγική κωμωδία «Πατέρας», μια παρτάσταση γροθιά στο στομάχι και με αφορμή την επιτυχημένη της πορεία ο ηθοποιός Τάσος Ιορδανίδης μιλάει στο tvxs.gr για το έργο, τη σχέση γονιών και παιδιού, την κοινωνία και τον ακραίο ρεαλισμό στο θέατρο.

  • Στη νέα του ανάγνωση, το έργο του Στρίντμπεργκ μεταφέρεται στην Ελλάδα του σήμερα, παραμονή Πρωτοχρονιάς σε ένα μεσοαστικό σπίτι όπου δύο σύζυγοι συγκρούονται αδυσώπητα για την κυριαρχία πάνω στο παιδί τους. Τι είναι τελικά ο Πατέρας;

Ο Πατέρας είναι μια σύγχρονη ελληνική οικογένεια την οποία την συναντάμε μέσα σε μία μέρα σημαδιακή. Οι μεγάλοι καβγάδες κι ο εντάσεις άλλωστε έρχονται σε μέρες σημαδιακές όπως η παραμονή Πρωτοχρονιάς. Πρόκειται για μια οικογένεια που έχει αλλοτριωθεί από την περίεργη συγκατοίκηση όλα αυτά τα χρόνια, ενώ φανερή είναι και η φθορά που έρχεται ανάμεσα στο ζευγάρι εξαιτίας όλων αυτών των κοινωνικό – οικονομικών συνθηκών που επικρατούν. Είναι μια οικογένεια που ξεκάθαρα έχει φθαρεί από την κρίση που βιώσαμε τα τελευταία χρόνια. Ουσιαστικά στην παράσταση συναντάμε το ζευγάρι στην τελική τους σύγκρουση, που έχει ως έπαθλο την εξουσία πάνω στο παιδί τους. Μέσα σε όλα αυτά όμως υπάρχει και αρκετή αγάπη. Σε πρώτο επίπεδο υπάρχει μίσος, συναισθήματα απόρριψης και αποστροφής, αλλά αν δεν ήταν ένα ζευγάρι που αγαπιόταν το πιθανότερο θα ήταν να είχανε χωρίσει.

image

Ads
  • Είναι τελικά πιο εύκολο να ξεσκίζουμε ψυχικά και σωματικά αυτούς που αγαπάμε;

Νομίζω ότι οι άνθρωποι που αγαπιούνται ξεσκίζονται συναισθηματικά και ψυχολογικά. Και ο Βασίλης Μπισμπίκης αυτό ήθελε να περάσει σαν μήνυμα. Ότι παιδιά ηρεμήστε και ας δούμε τα πράγματα κάτω από διαφορετικό πρίσμα. Ότι η ζωή είναι μικρή και θα πρέπει να χαιρόμαστε την κάθε στιγμή και ουσιαστικά. Και να μην μπαίνουμε σε διαδικασίες να κάνουμε πράγματα που μπορούν να ξεπεραστούν πολύ εύκολα, μεγεθυμένα, γιατί πάντα ελλοχεύει το τέλος του κάθε ανθρώπου. Κι εκεί έρχεται η ένωση των ανθρώπων όταν αντιμετωπίζουν κάτι πολύ μεγάλο όπως ο θάνατος.

  • Τι σας γοήτευσε στο έργο;

Το γεγονός ότι πρόκειται για ένα οικογενειακό τραγικό και κωμικό δράμα το οποίο το συναντάμε πολύ έντονα στο σπίτι του διπλανού μας, ακόμα και στο ίδιο μας το σπίτι. Είναι πάρα πολύ οικείο και πάνω απ΄ όλα είναι ένα έργο αγάπης.

  • Το έργο του Άουγκουστ Στρίντμπεργκ γράφτηκε το 1887, αλλά τα θέματα του είναι διαχρονικά: η πάλη των δύο φύλων, η εξουσία, πώς ο ένας θα φάει τον άλλον, πώς θα τον ταπεινώσει και θα τον εξευτελίσει…

Είναι ναι αλλά εμείς προσαρμόσαμε αυτά τα θέματα σε ένα εντελώς νέο κείμενο.

  • Ναι πρόκειται για μια διασκευή του κειμένου, καθώς η παράσταση φέρνει τον «Πατέρα» στη σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα, με όρους ακραίου ρεαλισμού για να καταδείξει, με τις απαραίτητες δόσεις μαύρου χιούμορ, τις παθογένειες της ελληνικής κοινωνίας, απογυμνωμένες από τα φτιασίδια κάθε πιθανού καθωσπρεπισμού. Τι αλλαγές πραγματοποιήθηκαν και πόσο συμμετείχε ο κάθε ηθοποιός σε αυτές προσθέτοντας στοιχεία από προσωπικά βιώματα;

Ουσιαστικά είναι ένα καινούριο έργο. Προσπαθήσαμε αυτό το αριστούργημα του Στρίντμπεργκ να καταφέρουμε να το φέρουμε όσο το δυνατόν πιο κοντά στις δικές μας αναγωγές, στις αναγωγές του σύγχρονου ανθρώπου στην Ελλάδα του 2019. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ότι ο Ίλαρχος στο πρωτότυπο κείμενο μιλάει για τους πλανήτες και τα αστέρια σε μια εποχή που αυτά τα θέματα δεν ήταν εμπεριστατωμένα. Στην δική μας παράσταση ο Τάσος επιλέγει να μετατρέψει τα μπαρ που έχει σε εστιατόρια που θα σερβίρουν προϊόντα χωρίς γλουτένη. Βέβαια και στις δύο περιπτώσεις αυτά τα χρησιμοποιεί η γυναίκα για να πει ότι σύζυγος της είναι τρελός.

Έχουμε προσθέσει κάποια προσωπικά βιώματα αλλά με μέτρο. Κι αυτό γιατί ο Βασίλης δουλεύει με αυτό τον τρόπο με τους ηθοποιούς του. Στην αρχή μας αφήνει να ξεδιπλωθούμε, να βγάλουμε πράγματα που ενδεχομένως κρύβουμε, το οποίο φέρνει μια απενεχοποίηση. Στη συνέχεια βέβαια διαλέξαμε τα κομμάτια που μπορούν να εξυπηρετήσουν αυτήν την αναγωγή που θέλαμε να κάνουμε στο κείμενο.

image

  • Συναντάει κάπου ο Τάσος Ιορδανίδης τον ρόλο που ερμηνεύει; Έχουν κοινά χαρακτηριστικά;

Ναι βέβαια την αγάπη μου για τα παιδιά μου. Γιατί ακόμα και σε στιγμές που πάει να πνίξει την κόρη του, διαφαίνεται ότι αυτός ο άνθρωπος δεν είναι απλά καταθλιπτικός αλλά οι δράσεις και οι αντιδράσεις του πηγάζουν από μια πραγματική, ειλικρινή και ανιδιοτελή αγάπη απέναντι στο παιδί του και στη γυναίκα του.

  • Στην παράσταση υπάρχει έντονο το στοιχείο της βίας και της βωμολοχίας, που θυμίζουν κάτι από το Σπιρτόκουτο του Οικονομίδη. Πιστεύετε ότι αυτός ο ωμός ρεαλισμός είναι πιο εύκολο να ταρακουνήσει τον θεατή;

Η συνθήκη είναι θεατρική. Παρουσιάζουμε δηλαδή κάτι σε ένα κοινό. Ο Βασίλης Μπισμπίκης πρεσβεύει τον ακραίο ρεαλισμό. Δεν πάμε να κάνουμε απλά ένα νατουραλιστικό θέατρο. Άρα για να υπάρχει ακρότητα θα έπρεπε να υπάρχουν κάποιες μέθοδοι που θα σοκάρουν τον θεατή. Το θέατρο του σοκ αρέσει στον Βασίλη, γι΄ αυτό υπάρχει από την αρχή μια ένταση. Οι χαρακτήρες δεν ξεδιπλώνονται σταδιακά, αλλά βρίσκονται από την αρχή σε μια ακραία συνθήκη. Και οι βωμολοχίες που έχουν χρησιμοποιηθεί και η βία είναι ένα προϊόν θεατρικής πραγμάτωσης.

  • Ο ρόλος σας είναι αρκετά απαιτητικός καθώς κυριαρχεί η ένταση, συνεχόμενοι διάλογοι και φωνές σε όλη την παράσταση. Τι δυσκολίες αντιμετωπίσατε;

Η ένταση είναι συνεχόμενη και δεν θα σταματήσει μέχρι να τελειώσουν οι παραστάσεις. Το μόνο καλό είναι ότι δεν έχουμε το κουράγιο να τσακωθούμε στα σπίτια μας. Είναι κατά κάποιον τρόπο ψυχοθεραπευτική για μας η παράσταση. Είναι όντως απαιτητικός ο ρόλος αλλά εκεί είναι τα μεγάλα στοιχήματα, να καταπιαστείς με κείμενα, συναδέλφους και θεατρικές συνθήκες που θα ανεβάσουν τον πήχη κάθε φορά και χαίρομαι πολύ γι΄ αυτό.

  • Έχετε κι εσείς παιδιά. Πόσο εύκολο είναι να είσαι πατέρας στην σημερινή κοινωνία;

Η απάντηση νομίζω ότι έρχεται μέσα από το έργο. Ανέκαθεν ήταν δύσκολο να είσαι γονιός με τα ευχάριστα του. Όταν γίνεσαι γονιός αυτό που σε κυριεύει είναι η ειλικρινής και ανιδιοτελής αγάπη. Ωστόσο είναι δύσκολο γιατί και οι ρυθμοί της ζωής έχουν γίνει έντονοι και τρέχουμε χωρίς να μπορούμε να χαρούμε τα παιδιά μας ή δεν είμαστε εκεί με τον τρόπο που θέλουμε να είμαστε. Το πρόβλημα λοιπόν είναι ο χρόνος γιατί προσπαθούμε να επικεντρωθούμε στην ποιότητα.

image

  • Πως πιστεύετε ότι δομείται η προσωπικότητα ενός παιδιού και σε τι βαθμό επηρεάζεται από τη σχέση των γονιών του;

Οι γονείς όταν γεννιέται ένα παιδί είναι οι Θεοί του. Όλες οι προσλαμβάνουσες του παιδιού και όλα τα ερεθίσματα πηγάζουν από τους δύο γονείς του. Κι έτσι αρχίζει και διαμορφώνει την ψυχοσύνθεση του, τον χαρακτήρα του και φυσικά έρχονται κι άλλα ερεθίσματα μετά όπως η συναναστροφή με τους φίλους του, το σχολείο και το ευρύτερο οικογενειακό περιβάλλον. Αλλά σίγουρα τα παιδιά είναι μια εξέλιξη αυτών των δύο ανθρώπων και πολλές φορές δεν είναι η φράση «αμαρτίες γονέων παιδεύουσι τέκνα». Και δεν το κάνουν από κακό. Αλλά θα την κάνουν τη στραβή και το λάθος. Πιθανώς όμως μέσα από αυτά τα λάθη τα παιδιά να δυναμώνουν.

  • Εκτός από τον «Πατέρα» ερμηνεύετε και τον ρόλο του Τζόνι σε ένα νέο κείμενο της Σοφίας Αδαμίδου, εμπνευσμένο από το ομώνυμο βιβλίο του Ντάλτον Τράμπο «Ο Τζόνι πήρε το όπλο του». Πώς χειριστήκατε το μονόλογο, που είναι από τα δυσκολότερα θεατρικά είδη;

Υπήρχε πολλή δουλειά και προσήλωση, όχι τόσο για το καλλιτεχνικό αποτέλεσμα, γιατί αυτό το έχουν αναλάβει οι συντελεστές και η Θάλεια Ματίκα που είχε αυτή τη σκηνοθετική σύλληψη να με εντοιχίσει ουσιαστικά σε ένα σκηνικό κουστούμι. Αυτό προέκυψε από μια ανάγκη να κάνω κάτι επιτέλους που να μην σκεφτώ ούτε εισιτήρια, ούτε καταξίωση, ούτε τίποτε τέτοιο, αλλά μια πετριά που έφαγα εγώ βλέποντας εικόνες από τα παιδάκια στη Συρία. Αυτή τη φορά ήθελα να κάνω κάτι για την ψυχή μου που είναι το θέατρο. Και τελικά όταν κάνεις πράγματα για την ψυχή σου δεν σε αφήνουν να τα σταματήσεις.

  • Σχέδια για το μέλλον;

Επαγγελματικό σχέδιο δεν έχω κανένα. Πηγαίνω με την ροή των πραγμάτων. Στόχο μόνο έχω να συνεργάζομαι με ανθρώπους που εκτιμώ, σέβομαι και θαυμάζω. Και σε προσωπικό επίπεδο είναι να χαίρομαι την οικογένεια μου.