Έντονη προσωπικότητα και πολύ γλυκός άνθρωπος. Μια γυναίκα, που κάποτε ήθελε να γίνει αστροφυσικός, έζησε και αγάπησε έντονα και της αρέσει πάντα να διηγείται ιστορίες και παραμύθια.
Με αφορμή το Κεφάλαιο του Μαρξ που παρουσιάζει στις Ροές, η Ρούλα Πατεράκη, μας μιλάει για τον Μαρξ, για τον πλανήτη της απληστίας, για τον κακό λύκο και τη μαύρη Αλίκη και για τους μεγάλους εκτροχιασμούς που ονειρεύεται.
Παραμονή της επετείου του Πολυτεχνείου επιμένετε με Μαρξ…
«Καμιά φορά οι συμπτώσεις είναι πιο προδιαγεγραμμένες απο τα προδιαγεγραμμένα γεγονότα.»
Γιατί επιλέξατε το Κεφάλαιο;
«Ήταν μια απόλυτη σύμπτωση. Επρόκειτο να ανεβάσω ξανά την «Επίκληση της γοητείας» του Γιάννη Μαυριτσάκη, αρρώστησε ένας ηθοποιός και σκέφθηκα ότι κάτι πρέπει να κάνω να μη μείνει κενό το θέατρο. Είχα 3 επιλογές- να κάνω το Ουρανός κατακόκκινος τη Λούλας Αναγνωστάκη, ένα Μπέρχαρντ και το Κεφάλαιο του Μαρξ.
Οπότε μου είπαν οι φίλοι μου να κάνω το Κεφάλαιο. Τους άκουσα και είπα θα το κάνω με όλα τα ρίσκα. Είναι συνυπεύθυνοι για την επιτυχία, αν έχω.»
Το μεγαλύτερο ρίσκο;
«Είναι ένα πολύ δύσκολο θέμα και στην αφήγηση και στην κατανόηση. Θεωρώ οτι η οικονομία είναι πιο δύσκολη απο τα μαθηματικά.»
Πως είναι να σκηνοθετείτε τον εαυτό σας;
«Εγω δε σκηνοθετώ τους άλλους, πόσο μάλλον τον εαυτό μου.Με τους άλλους πρωτίστως διδάσκω. Εδω προσπαθώ όσο μπορώ περισσότερο να ενσωματώσω αυτό που συμβαίνει σε ένα κείμενο και ν αφήσω πιο πολύ το ένστικτο μου να πλησιάσει το κείμενο. Έχω και μια κλίση να κατανοώ τα κείμενα.»
Τι μπορεί στην εποχή μας να δώσει στο θεατή το συγκεκριμένο έργο; Μια διαφορετική σκέψη;
«Αν ήξεραν οι πολιτικοί μας το Κεφάλαιο, αν όσοι είναι στη Βουλή το είχαν διαβάσει-άντε να το έχει διαβάσει μια μειοψηφία- μπορούσαν πολύ διαφορετικά να δουν και το θέμα της οικονομίας και εντός συνόρων και εκτός. Δεν είναι ανάγκη να κάνουν κομμουνιστικές επιλογές. Δε σημαίνει οτι ο Μαρξ θα μας σώσει.Ο καπιταλισμός ζει και βασιλεύει. Νομίζετε οτι οι καπιταλιστές δεν έχουν διαβάσει τον Μαρξ; Θεωρώ οτι τον έχουν καταβροχθίσει. Περισσότερο απο τους αριστερούς. Για τους μαρξιστές δεν ξέρω»
Υπήρξατε μαρξίστρια;
«Ο παππούς μου ήταν ο κόκκινος δήμαρχος Θεσσαλονίκης (ο Μηνάς Πατρίκιος)- καθαιρέθηκε απο τον Πάγκαλο. Έχω περάσει απο γερή κομμουνιστική οικογένεια.»
Αν ο Μαρξ είχε γεννηθεί αργότερα θα είχε πάει διαφορετικά ο κόσμος;
«Η μεγάλη αδυναμία του Μαρξ είναι ο ντετερμινισμός, η απόλυτη αιτιοκρατία. Απο άποψη ιδιοσυγκρασίας αν ήταν πιο ανεξάρτητος και λιγότερο υπεροπτικός απέναντι σε μια πλειάδα προσωπικοτήτων του 19ου αιώνα θα είχε προφητέψει πολλά περισσότερα, γιατί ο Μάρξ ήταν ένας προφήτης. Αυτός ο θαυμαστός εγκέφαλος- όχι αξιοθαύμαστος, θαυμαστός- θα μπορούσε να είχε βοηθήσει περισσότερο με τη φιλοσοφία του αν είχε το προσόν να έχει πιο ελεύθερη σκέψη.»
Η υπεροψία πιστεύετε οτι χαρακτηρίζει τις μεγάλες προσωπικότητες;
«Αυτοί που συλλαμβάνουν κάτι περισσότερο απο το ενα κι ένα κάνουν δύο αυτομάτως γεννιέται στο μυαλό τους μια υπεροψία, αλλά αυτοί οι άνθρωποι έχουν και μια ταπεινότητα. Γενικά οι πολύ μεγάλοι άνθρωποι είναι μόνοι- όχι μοναχικοί.»
Αν ο Μαρξ ζούσε σήμερα θα ήταν δυστυχής;
«Δε νομίζω οτι ήταν ευτυχής και στην εποχή του. Εσείς αυτό πιστεύετε; Εγω πιιστεύω οτι αυτά που πρότεινε θα τα πρότεινε αλλιώς.»
Θα μπορούσε να είναι ένας σύγχρονος υπουργός οικονομικών;
«Α, όχι, δεν έκανε για τέτοια φθηνοπράγματα. Με τίποτα. Ανατριχιάζει και που το σκέφτεται. Μπορεί να γινόταν ένας πολύ μεγάλος λογοτέχνης, ένας Τζέιμς Τζόις, ένας ποιητής, ο Μποντλέρ. Ακόμα και μεγάλος θεολόγος αν ήθελε. Ήταν ένας υλιστής Ιησούς Χριστός. Ούτε το Χριστό τον φανταζόμαστε υπουργό οικονομικών, ούτε Αρχιεπίσκοπο.»
Με τη θρησκεία τι σχέση έχετε;
«Τη χειρότερη»
Μετά το Κεφάλαιο ποια είναι τα σχέδια σας;
«Δεν ξέρω. Θα πρέπει να δω κάτι πιο εύκολο, πιο της εποχής, πιο εμπορικό. Αυτο που κάνω είναι ένα πολύ προσωπικό εγχείρημα και είμαι πολύ ευχαριστημένη.»
Σύμφωνα με τη φράση του Μαρξ ολόκληρη η ιστορία δεν είναι τίποτε άλλο παρά η πάλη των τάξεων. Που πήγε τόση πάλη;
«Δεν είδα να γίνεται και τεράστια πάλη. Για μένα το πιο σημαντικό που έχει πει ο Μαρξ είναι περι της ανθρώπινης απληστίας. Φαίνεται ότι ο άνθρωπος δεν θέλει να ικανοποιεί μόνο τις ανάγκες του. Το ανθρώπινο είδος είναι το είδος της απληστίας-αν βρεθεί κάποτε ένα άλλο είδος σε κάποιο άλλο σύμπαν που να θέλει την ποίηση δεν ξέρω, αλλά δεν θα είναι σε αυτόν τον πλανήτη. Ο δικός μας ο πλανήτης είναι ο πλανήτης της απληστίας- είμαι απαισιόδοξη για τον άνθρωπο. Μ’ ενδιαφέρουν πάρα πολύ οι καλοί άνθρωποι, οι άνθρωποι που δεν είναι εγωιστές. Έχω σιχαθεί τον εγωισμό και τον ανταγωνισμό- παρακαλώ να γραφτεί αυτό. Η φράση δεν είμαστε αρκετά ανταγωνιστικοί μου φαίνεται γελοία, όχι γελοία, εγκληματικά γελοία. Ο ανταγωνισμός είναι για το κακό του ανθρώπου, το κακό της ανθρωπότητας. Έχουν φροντίσει όλοι στο να μετατρεπόμαστε σε γρανάζια μηχανών. Ο άνθρωπος πρέπει να έχει καλοσύνη και φαντασία.»
Έχετε πει κάποτε ότι ο μεγαλύτερος φόβος σας είναι ο κακός λύκος στο παραμύθι των αδερφών Γκριμ…
«Είναι ακόμα. Τότε το έλεγα ορμώμενη απο εμπειρίες που είχα και πράγματα που είχα ζήσει. Νόμιζα ότι η καλή ήταν η γιαγιά και ξαφνικά η γιαγιά ήταν ο κακός ο λύκος. Φοβάμαι πάρα πολύ τους κακούς λύκους που μεταμφιέζονται Κι εσείς να προσέχετε πολύ και στο επάγγελμα σας-να το πούμε μαρξιστικά- υπάρχουν πολλοί κακοί λύκοι.»
Ποιο, κατά τη γνώμη σας, είναι το πιο επικίνδυνο παραμύθι;
«Η Αλίκη στη χώρα των θαυμάτων είναι το πιο δυνατό και το πιο επίφοβο παραμύθι Η Αλίκη είναι και ροζ και γαλάζια και μαύρη. Εμένα πολύ μου αρέσει η μαύρη Αλίκη.»
Μπορείτε να υποθέσετε ότι κάποιοι θα πούνε τι παραμύθια μας λέει τώρα ο Μαρξ;
«Αυτο δε θα το σκεφθούν. Μπορεί να σκεφθούν τι παραμύθια μας λέει τώρα αυτή- αλλά θα είναι τόσο τόσο δειλοί που δεν θα μπορέσουν να το πούνε. Κανείς δε λέει ευθαρσώς οτι ο Μαρξ λέει παραμύθια. Υπάρχουν χιλιάδες εχθροί μου- αλλά δε θα το πούνε. Ελπίζω να το πούνε. Ούτε εγω τους έχω ανάγκη, ούτε ο Μαρξ βέβαια.»
Συνεχίζετε να λέτε οτι μετανιώσατε που δεν φύγατε απο την Ελλάδα;
«Πάντα θα το λέω. Και την τελευταία στιγμή που θα πεθαίνω αυτο θα λέω. Και αναλαμβάνω την ευθύνη να το λέω και για όσους είχαν τη δυνατότητα να φύγουν και δεν το έκαναν»
Τελικά, πιστεύετε ότι θα γινόσαστε καλύτερη αστροφυσικός;
«Ναι- γιατί θα μου δινόταν ευκαιρία να εκτροχιαστεί καλύτερα το σώμα μου. Το θέατρο με έχει εκτροχιάσει μέχρι ενός σημείου. Εμένα μου αρέσουν οι μεγάλοι εκτροχιασμοί.»
Για το τέλος το ερωτηματολόγιο που είχε φτιάξει η κόρη του Μαρξ, Λάουρα για τον πατέρα της. Η κ. Πατεράκη δίνει τις δικές της απαντήσεις- συμπίπτουν μόνο σε δύο. Στο ελάττωμα που περισσότερο σιχαίνονται και στο αγαπημένο τους φαγητό.
- Η αγαπημένη σου αρετή σε ένα άντρα: Τιμιότητα
- Η αγαπημένη σου αρετή σε μια γυναίκα: Δύναμη
- Το κύριο σου χαρακτηριστικό: Η αντίφαση, η αστάθεια
- Η αντίληψη σου για την ευτυχία: Το σεξ
- Η αντίληψη σου για τη μιζέρια: Αυταπάτη
- Το ελάττωμα που περισσότερο συγχωρείς: Τη τζογαδόρικη διάθεση
- Το ελάττωμα που περισσότερο σιχαίνεσαι: Δουλοπρέπεια
- Αγαπημένη ασχολία: Τα ταξίδια
- Αγαπημένος ποιητής: Είναι πολλοί
- Αγαπημένος πεζογράφος: Ο άντρας μου, ο Γιάννης Πάνου
- Αγαπημένος ήρωας: Ο Αλκιβιάδης ο Αθηναίος
- Αγαπημένο λουλούδι: Τριαντάφυλλο, κρίνος και υάκινθος
- Αγαπημένο χρώμα: Άσπρο
- Αγαπημένο όνομα: Γιάννης, Κώστας
- Αγαπημένο φαγητό: Ψάρι
- Αγαπημένο γνωμικό: Ο κύβος ερρίφθη.
Πληροφορίες
Καρλ Μαρξ, Το Κεφάλαιο
Σύλληψη – Σκηνοθεσία – Ερμηνεία: Ρούλα Πατεράκη
Σκηνικό περιβάλλον – Άγγελος Μέντης
Ηχητικό Περιβάλλον – Δημήτρης Ιατρόπουλος
Θέατρο Ροές, Ιάκχου 16, Γκάζι Στάση Μετρό Κεραμεικός | Τηλέφωνο 21 0347 4312
Από 16 Νοεμβρίου και για 12 παραστάσεις
Ώρα Έναρξης Παραστάσεων: 9.00μ.μ
Λίγα Λόγια για το έργο
Ένα απο τα πιο πολυδιαβασμένα πολιτικά-φιλοσοφικά βιβλία μέσα απο το οποίο ο Γερμανός φιλόσοφος, κοινωνιολόγος, δημοσιογράφος, ιστορικός, πολιτικός οικονομολόγος αναλύει τη μεθοδολογία του και το τέλος του ιστορικού ρόλου του καπιταλισμού παρουσιάζεται απο τη Ρούλα Πατεράκη ως θεατρική ανάγνωση για 12 παραστάσεις. 16 17 και 18 Νοεμβρίου, Παρασκευή Σάββατο Κυριακή, 23, 24 και 25 Νοεμβρίου Παρασκευή Σάββατο Κυριακή, 30 Νοεμβρίου Παρασκευή, 1η και 2 Δεκεμβρίου Σάββατο Κυριακή και τελευταίο τριήμερο,7, 8,και 9 Δεκεμβρίου, Παρασκευή Σάββατο Κυριακή.
Ο Μαρξ λέει : «Νομίζω ότι ποτέ κανείς δεν έχει γράψει τόσο μανιακά για το χρήμα, έχοντας τόσο λίγο ο ίδιος. Το Κεφάλαιο δεν πρόκειται να μου πληρώσει ούτε τα πούρα που κάπνισα όταν το έγραφα’’ . Και λέγοντας αυτά κι άλλα παρόμοια, (σύμφωνα με τα λόγια της κόρης του Ελέανορ), ‘’κάλπαζε ο μεγάλος άντρας, αυτός, ο τρόμος των αστών και των αριστοκρατών της Ευρώπης, μέσα στο μικροσκοπικό κήπο του σπιτιού μας στη Γκράφτον Τέρας».
Στην Ελλάδα τα ΜΜΕ που στηρίζουν τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές, χρημαδοτούνται από το ... κράτος. Tο tvxs.gr στηρίζεται στους αναγνώστες του και αποτελεί μια από τις ελάχιστες ανεξάρτητες φωνές στη χώρα. Mε μια συνδρομή, από 2.9 €/μήνα,ενισχύετε την αυτονομία του tvxs.gr και των δημοσιογραφικών του ερευνών. Συγχρόνως αποκτάτε πρόσβαση στα ντοκιμαντέρ και το περιεχόμενο του 24ores.gr.
Δες τα πακέτα συνδρομών >
