Η πόλη Duqm «γεννήθηκε» πριν από πέντε χρόνια μέσα στην έρημο. Βρίσκεται 480 χιλιόμετρα από την πρωτεύουσα του Ομάν, το Μουσκάτ. Εκεί που κάποτε υπήραν μόνο ψαροχώρια και κατασκηνώσεις βεδουίνων, το Ομάν άρχισε να ξαναζωντανεύει μαζί με διάφορες παραλιακές περιοχές ως μια νέα οικονομική ζώνη. 

«Πριν από λίγα χρόνια δεν υπήρχε τίποτα εδώ. Σήμερα η κατάσταση έχει αλλάξει. Πλέον μπορεί να βρει κανείς εδώ ξενοδοχεία πέντε αστέρων και βίλες. Υπάρχουν καταστήματα, σούπερ μάρκετ και άλλα μέρη που μπορείτε να επισκεφθείτε», ανέφερε στον Guardian ο Hamad Al Rawahi, που ζει και εργάζεται εκεί.

Η πόλη ακόμα αναπτύσσεται. Το βασικό δίκτυο αυτοκινητοδρόμων μόλις άνοιξε, το λιμάνι και ένα διυλιστήριο πετρελαίου άρχισαν πρόσφατα να λειτουργούν και δύο πολυτελή ξενοδοχεία υποδέχονται πλέον τουρίστες. Μέσα σε δύο χρόνια περίπου αναμένεται να μένουν εκεί περίπου 111.000 άνθρωποι.

Πρόκειται για το τελευταίο πρότζεκτ από μια σειρά σχεδίων που ξεκίνησε από τη δεκαετία του 1980 με στόχο την ανάπτυξη και την κατοίκηση στείρων τμημάτων του Ομάν. Περίπου το 70% του πληθυσμού της χώρας κατοικεί σε μια λεπτή παράκτια λωρίδα μήκους 150 μιλίων στο βορρά κοντά στο Μουσκάτ. Τώρα η κυβέρνηση βλέπει τα εκατοντάδες μίλια αχρησιμοποίητων ακτών, ως μια επικερδή επιχείρηση.

Το γενικό σχέδιο για το Duqm ακολουθεί τις κατευθυντήριες γραμμές ανάπτυξης πολλών άλλων πόλεων της ανατολής. Η μεγαλύτερη πηγή κερδών θα προέρχεται αρχικά από το λιμάνι, αλλά σιγά σιγά θα δημιουργηθεί μια βιομηχανική ζώνη με ένα μεγάλο διυλιστήριο, ένα νέο αεροδρόμιο, εκπαιδευτικά κέντρα, σύγχρονες κατοικίες και μια τουριστική περιοχή.

Η ιδέα είναι ότι τα διάφορα έργα θα αλληλοεπηρεάζονται. Η κίνηση στο λιμάνι θα οδηγήσει στη ζήτηση για βιομηχανίες στην οικονομική ζώνη, οι βιομηχανίες αυτές θα δημιουργήσουν μια ανάγκη στέγασης για τους εργαζόμενους και τους επενδυτές και αυτός ο νέος πληθυσμός θα θέλει ψυχαγωγία, σχολεία και ιατρική περίθαλψη.

Ο κύριος προγραμματισμός της Duqm έχει επίσης ως στόχο να επιτρέψει ένα πιο ελευθερωμένο οικονομικό περιβάλλον που θα μπορούσε να πυροδοτήσει περισσότερη ιδιωτική βιομηχανία, να δημιουργήσει νέους τύπους θέσεων εργασίας και να προσελκύσει ξένες επενδύσεις, δελεάζοντας τους κατοίκους του Ομάν να μετακινηθούν έξω από την πρωτεύουσα.

Σε παγκόσμιο επίπεδο, η Duqm δεν αποτελεί εξαίρεση. Βρισκόμαστε σε μια εποχή, στην οποία πάνω από 200 πόλεις βρίσκονται υπό κατασκευή. Οι απομακρυσμένες έρημοι σε όλη την ανατολική Ασία, τη Μέση Ανατολή και σε μέρη της Αφρικής αστικοποιούνται. Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι το Nurkent στο Καζακστάν,  το Aylat στο Αζερμπαϊτζάν, η Νέα Καμπούλ στο Αφγανιστάν, η Νέα Βαγδάτη στο Ιράκ, η Rawabi στην Παλαιστίνη, και το Νέο Κάιρο στην Αίγυπτο, ενώ στο Μαρόκο αναμένεται να δημιουργηθούν εννέα νέες πόλεις και στο Κουβέιτ δώδεκα.

Οι περισσότερες από αυτές τις νέες πόλεις έχουν σχεδιαστεί για να επιτύχουν παρόμοιους στόχους: να αναμορφώσουν τις οικονομίες τους και να επαναπροσδιορίσουν τις χώρες τους ως τεχνολογικά προηγμένες και οικονομικά βιώσιμες, κομψές, σύγχρονες και διεθνείς.

Το Ομάν επιδιώκει απελπισμένα να διαφοροποιηθεί από την εξάρτησή του από το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο. Έρευνα από την Αμερικανική Υπηρεσία Πληροφοριών για την Ενέργεια αναφέρει ότι τα γνωστά αποθέματα αργού πετρελαίου του Ομάν ανέρχονται σε 5,6 δισεκατομμύρια βαρέλια. Μολονότι αυτό από μόνο του αρκεί για να κατατάξει τη χώρα στην 21η θέση στον κόσμο, η οικονομία της εξαρτάται δυσανάλογα: το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο αντιπροσωπεύουν σχεδόν το ήμισυ του ΑΕΠ της χώρας, το 70% των εξαγωγών και το 68% έως 85% των κρατικών εσόδων.

Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο προέβλεψε το 2016, ότι το Ομάν θα μπορούσε να είναι μία από τις πετρελαϊκές χώρες της Μέσης Ανατολής που θα μπορούσαν να ξεμείνουν από χρήματα πριν από το τέλος της δεκαετίας. Η κυβέρνηση του Ομάν απάντησε με διάταγμα ότι το ποσοστό του ΑΕΠ που προέρχεται από υδρογονάνθρακες θα μειωθεί στο ήμισυ έως το 2020. Για το σκοπό αυτό, διατέθηκαν 81 δισ. ευρώ για την ανάπτυξη του τουρισμού, των μεταφορών και των ακινήτων, αλλά και για την υλοποίηση έργων όπως το Duqm.

«Πολλές νέες πόλεις κατασκευάζονται στη Μέση Ανατολή, για την ανάπτυξη νέων βιομηχανιών, συμπεριλαμβανομένου του τουρισμού, της κατασκευής, της εκπαίδευσης και της τεχνολογίας», επισήμανε η καθηγήτρια Γεωγραφίας του Πανεπιστημίου McGill, Sarah Moser. «Πολλά κράτη που παράγουν πετρέλαιο στη Μέση Ανατολή είναι πρόθυμα να ανοίξουν την οικονομία τους και να  προσελκύσουν διεθνείς επενδυτές. Οι νέες πόλεις είναι ένας τρόπος να ξεκινήσουμε αυτή την οικονομική μετάβαση και να αποφύγουμε την διαφθορά, τη γραφειοκρατία και τις πολιτικές εμπλοκές των πόλεων που ήδη υπάρχουν», πρόσθεσε.

Η Duqm βρίσκεται στην Αραβική Θάλασσα, κοντά στο Στενό του Ορμούζ, την πύλη προς τον Περσικό Κόλπο και ένα από τα πιο μεγάλα κέντρα εφοδιασμού πετρέλαιου στον κόσμο. Περίπου το ένα πέμπτο του παγκόσμιου πετρελαίου περνάει από αυτή την περιοχή, που είναι επιρρεπής σε διαταραχές. Εάν το έργο στην Duqm πετύχει, η ναυτιλιακή βιομηχανία θα μπορέσει να «ανοίξει» στις πύλες της Μέσης Ανατολής χωρίς να χρειαστεί να περάσει όλη αυτή την διαδρομή.

Η στρατηγική αυτή θέση είναι ένας από τους βασικούς λόγους που έχει προσελκύσει και το τόσο μεγάλο ενδιαφέρον του Πεκίνου, καθώς περισσότερο από τα τρία τέταρτα των εξαγωγών αργού πετρελαίου του Ομάν πηγαίνουν κατευθείαν στην Κίνα. Η Oman Wanfang, ιδιωτική κινέζικη εταιρία, σχεδιάζει να κατασκευάσει στην Duqm ένα διυλιστήριο πετρελαίου, ένα εργοστάσιο μεθανόλης, εγκατάσταση παραγωγής εξοπλισμού ηλιακής ενέργειας, εργοστάσιο παραγωγής αυτοκινήτων, εργοστάσιο οικοδομικών υλικών, μια ζώνη με πεντάστερα ξενοδοχεία και αρκετά σπίτια για να υποστηρίξει έναν πληθυσμό 25.000 κατοίκων στην περιοχή.

Ενώ τα χρήματα για το εγχείρημα αυτό δεν προέρχονται επισήμως από την κινεζική κυβέρνηση, η εταιρία έχει σαφώς την πλήρη πολιτική υποστήριξη του Πεκίνου, συμπεριλαμβανομένης της έγκρισης από την Εθνική Επιτροπή Ανάπτυξης και Μεταρρύθμισης, η οποία χαρακτήρισε το έργο ως «κορυφαίο βιομηχανικό πάρκο». Άλλα έθνη έχουν επενδύσει επίσης στο Duqm, συμπεριλαμβανομένου του Κουβέιτ, της Ιαπωνίας, της Σαουδικής Αραβίας και της Νότιας Κορέας, και τον Φεβρουάριο ανακοινώθηκε ότι θα δοθεί στην Ινδία πρόσβαση στο λιμάνι και στην ξηρά για εμπορικούς και στρατιωτικούς σκοπούς.

Ενώ το Duqm δεν ήταν ποτέ πολύ πυκνοκατοικημένο, περίπου 3.000 Βεδουίνοι, κυρίως ψαράδες και βοσκοί, έμεναν εκεί πριν ξεκινήσει η ανάπτυξη. Αυτά τα χωριά έχουν πλέον κατεδαφιστεί και η κυβέρνηση του Ομάν έχει χτίσει μια νέα, σύγχρονη πόλη στην οποία μπορούν να μετακομίσουν. Τα καινούρια διώροφα σπίτια  θυμίζουν τις κατοικίες του Muscat: φωτεινά, λευκά κτίρια δύο ορόφων με γκαράζ, περίτεχνες πύλες και μια τζαμαρία στο κέντρο. Ωστόσο είναι ακόμα άδεια. Οι ντόπιοι Βεδουίνοι προτιμούν τον παραδοσιακό τρόπο ζωής τους και θέλουν χώρο για να κρατήσουν καμήλες. «Δεν θέλουν να μείνουν στο κατάλυμα που τους παρέχει το κράτος επειδή το βρίσκουν πολύ αφύσικο», λέει ο Prasad. «Αλλά ο νεωτερισμός είναι πιο κοντά από ποτέ.. είτε τους αρέσει είτε όχι».