Μία από τις πιο προκλητικές και συγκλονιστικές δημιουργίες του σπουδαίου Πιερ Πάολο Παζολίνι, προβάλλεται αυτή την εβδομάδα σε επανέκδοση. Ο λόγος για το θρυλικό «Θεώρημα» (Teorema), ένα μοναδικό ποιητικό δημιούργημα, γυρισμένο στην Ιταλία του 1968. Χρησιμοποιώντας μία διαχρονική και παγκόσμια κινηματογραφική γλώσσα, ο Παζολίνι μας προσφέρει απλόχερα μία σπουδαία όσο και αμφιλεγόμενη ταινία που έχει γράψει τη δική της ιστορία στην πορεία της έβδομης τέχνης.

Παρακολουθούμε την καθημερινότητα σε μία μεγαλοαστική οικογένεια ενός βιομηχάνου που ζει στο Μιλάνο σε μία πολυτελή βίλα. Την αποτελούν, ο πατέρας, η μητέρα, ο γιος, η κόρη και μια υπηρέτρια. Ξαφνικά εμφανίζεται ένας νέος και όμορφος επισκέπτης (Τέρενς Στάμπ), χωρίς να γνωρίζουμε για ποιον λόγο. Όλα τα μέλη της οικογένειας (και η υπηρέτρια) μεθούν από την ομορφιά του και του προσφέρουν ερωτικό κάλεσμα στο οποίο εκείνος ανταποκρίνεται.

Ύστερα από ένα μικρό χρονικό διάστημα ο μυστηριώδης επισκέπτης αποφασίζει να φύγει. Όλοι του εξομολογούνται την επιρροή που είχε στη ζωή τους και μετά την αναχώρηση του μοιραία η οικογένεια διαλύεται. Ο γιος ασχολείται απεγνωσμένα και αποτυχημένα με την τέχνη. Η κόρη τρελαίνεται και κλείνεται στη σιωπή. Η μητέρα αναζητά τον αγοραίο έρωτα, ενώ ο πατέρας χαρίζει το εργοστάσιο στους εργάτες και φεύγει γυμνός στην έρημο. Η υπηρέτρια γυρίζει στο χωριό της όπου γίνεται αγία. Ποιος ήταν όμως ο μυστηριώδης επισκέπτης που τους αναστάτωσε;

Μία μοναδική και κριτική προσέγγιση της μεσοαστικής τάξης μέσα από τον κινηματογραφικό φακό του Πιερ Πάολο Παζολίνι, η οποία προκάλεσε ποικίλες αντιδράσεις, καθώς πέρα από το προκλητικό του θέματος, για τον Παζολίνι ο άγνωστος φαίνεται να είναι ο Θεός. Παράλληλα τα δύο κυρίαρχα μοτίβα είναι η έρημος και η διαχρονικότητα της θεότητας. Συγκλονιστικές σκηνές σ’ ένα εξαιρετικά τολμηρό έργο.

Η ταινία «Το Θεώρημα» ήταν υποψήφια για τον Χρυσό Λέοντα στο Διεθνές Κινηματογραφικό Φεστιβάλ της Βενετίας, ενώ απέσπασε το βραβείο καλύτερης ερμηνείας για την υπέροχη Λάουρα Μπέτι. Αξίζει επίσης να σημειώσουμε ότι αυτή είναι η πρώτη φορά που ο Παζολίνι εργάζεται κυρίως με επαγγελματίες ηθοποιούς.

Παράλληλα το «Θεώρημα» είναι και μία από τις πιο πολυσυζητημένες ταινίες του Παζολίνι, που στην εποχή της σκανδάλισε και δίχασε, κοινό και κριτικούς. Ο δημιουργός και ο παραγωγός της ταινίας οδηγήθηκαν στα δικαστήρια με την κατηγορία της ανηθικότητας, ενώ η καθολική εκκλησία επιτέθηκε της ταινίας εξαιρετικά βίαια.

Η ιστορία της ταινίας είναι απλή αλλά συνάμα και συναρπαστική. Το φιλμ γυρίστηκε το 1968, την εποχή που ο Παζολίνι άρχισε να δημιουργεί παραβολικές ταινίες, με ύφος έντονα καταγγελτικό ενάντια στην μεγαλοαστική τάξη. Ο ίδιος είχε πει χαρακτηριστικά, μιλώντας για το θέμα της ταινίας του: «ό,τι και αν κάνει ένα μέλος της αστικής κοινωνίας είναι πάντα λάθος. Οτιδήποτε γίνεται από την αστική τάξη, όσο ειλικρινές βαθύ κι ευγενικό κι αν είναι, βρίσκεται πάντα στη λάθος πλευρά των γραμμών».

Παράλληλα μέσα από το «Θεώρημα» ο Παζολίνι ασκεί οξύτατη κριτική στην «αγία οικογένεια», ενώ παράλληλα η ταινία φαίνεται να στοχάζεται πάνω στη φύση του έρωτα ο οποίος μπορεί να λειτουργήσει είτε ως ανίατη ασθένεια είτε ως «λυτρωτική» και «θεία» αποκάλυψη.

Όμως το «Θεώρημα», δε φέρνει τη σφραγίδα μόνο ενός μαέστρου της Έβδομης Τέχνης όπως ο Πιερ Πάολο Παζολίνι, αλλά κι ενός μαέστρου της κινηματογραφικής μουσικής σύνθεσης. Ο λόγος για τον ανεπανάληπτο Ένιο Μορικόνε. Ο πολυσχιδής και πολυγραφότατος Ιταλός συνθέτης, είχε υπογράψει περισσότερες από 400 μουσικές επενδύσεις για ταινίες ξεκινώντας από το 1961. Στην πλούσια καριέρα του, ξεχωρίζουν συνεργασίες με σπουδαίους σκηνοθέτες όπως οι: Μπερτολούτσι, Παζολίνι, Ταβιάνι, Αρτζέντο, Μπράιαν ντε Πάλμα, Ποντεκόρβο, Μάλικ και πλήθος άλλων.

Σήμερα, 55 χρόνια από την πρώτη προβολή της ταινίας «Το Θεώρημα» (Teorema – 1968) του Πιερ Πάολο Παζολίνι, παραμένει ένα ποιητικό δημιούργημα. Χαρακτηριστικό έργο ενός σημαντικού καλλιτέχνη που δεν υπάκουε σε κανένα κατεστημένο ηθικό κώδικα και επηρέασε όχι μόνο τον Ιταλικό αλλά και τον παγκόσμιο κινηματογράφο.

Παρατηρητής, μελετητής, στοχαστής και δημιουργός του κινηματογράφου, μα πάνω απ΄ όλα «ποιητής των εικόνων», ο Πιερ Πάολο Παζολίνι (Pier Paolo Pasolini: 5 Μαρτίου 1922 – 2 Νοεμβρίου 1975), καθιερώθηκε δικαίως ως ένας πρωτότυπος αλλά και σημαντικός δημιουργός της Έβδομης Τέχνης. Ως σκηνοθέτης, κατάφερε να παρουσιάσει τη ζωή των ηρώων του, μέσα από κάθε περιθωριακή γωνιά της Ιταλίας, με αναφορές και κριτική ματιά, σε κάθε κοινωνική ομάδα της εποχής του.

«Αν διάλεξα να είμαι κινηματογραφιστής και όχι μόνο συγγραφέας, είναι επειδή προτίμησα αντί να εκφράζω την πραγματικότητα με σύμβολα, όπως είναι οι λέξεις, να εκφράζω μέσω του κινηματογράφου την πραγματικότητα με την πραγματικότητα.» – Πιέρ Πάολο Παζολίνι

Διαβάστε Επίσης:

• Πιερ Πάολο Παζολίνι: Ο μεγάλος αιρετικός ποιητής της Έβδομης Τέχνης

Το Θεώρημα / Teorema
Σκηνοθεσία – Σενάριο: Πιερ Πάολο Παζολίνι
Πρωταγωνιστές: Τέρενς Στάμπ, Σιλβάνα Μαγκάνο, Μασίνο Τζιρότι, Αλφόνσο Γκάτο, Λάουρα Μπέτι
Φωτογραφία: Τζουζέπε Ρουτσολίνι
Μουσική: Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ, Ένιο Μορικόνε
Ντεκόρ: Λουτσιάνο Πουτσίνι
Κοστούμια: Μαρτσέλα Ντε Μάρκις
Μοντάζ: Νίνο Μπαράλι
Έτος Παραγωγής: 1968
Χώρα Παραγωγής: Ιταλία
Διάρκεια: 105 λεπτά
Κυκλοφορεί σε επανέκδοση από την Πέμπτη 29 Ιουνίου