Ο καταξιωμένος Βρετανός σκηνοθέτης Στίβεν Φρίαρς, μεταφέρει στην μεγάλη οθόνη την πραγματική ιστορία της Φιλομένα Λι, με πρωταγωνιστές την Τζούντι Ντεντς και τον Στιβ Κούγκαν. Το αποτέλεσμα είναι μία συγκινητική ταινία, που απέσπασε τέσσερις Υποψηφιότητες για Όσκαρ και διατίθεται δωρεάν, μέσα από την ψηφιακή ταινιοθήκη της ΕΡΤ.

Η Φιλομένα Λι (Philomena Lee) ήταν έφηβη όταν έμεινε έγκυος στην Ιρλανδία του 1952. Θεωρήθηκε «έκπτωτη» και κατέληξε σε μοναστήρι, όπου της στέρησαν το παιδί της, όταν ήταν ακόμα νήπιο για να το στείλουν σε παρένθετη οικογένεια στην Αμερική. Η ταινία παρακολουθεί την περιπέτεια και τις αναπάντεχες στιγμές που της επιφυλάσσει η αναζήτηση του γιου της για πενήντα ολόκληρα χρόνια.

Το σενάριο βασίζεται στην αληθινή ιστορία της Φιλομένα Λι. Μία θρήσκα, καθολική γυναίκα, η οποία αναγκάστηκε από τους γονείς της σε ανήλικη ηλικία να δώσει το νεογέννητο παιδί της για υιοθεσία στην Ιρλανδία της δεκαετίας του ’50.

Έχοντας κρύψει το μυστικό της για πενήντα χρόνια, η Φιλομένα αποφασίζει τελικά να αναζητήσει το παιδί της με τη βοήθεια ενός δημοσιογράφου. Για την βασική ιδέα της ιστορίας ο συν – σεναριογράφος και πρωταγωνιστής της ταινίας, Στιβ Κούγκαν, αναφέρει χαρακτηριστικά:

«Το 2010, διάβασα ένα άρθρο στον Guardian, ενώ βρισκόμουν στη Νέα Υόρκη. Ο τίτλος έλεγε: «Η Καθολική Εκκλησία πούλησε το παιδί μου». Ήταν μια συνέντευξη με τον Martin Sixsmith για το βιβλίο που είχε γράψει με τίτλο «Το Χαμένο Παιδί» της Philomena Lee, το οποίο περιείχε τις λεπτομέρειες και τον πυρήνα της ιστορίας. Με συγκίνησε πολύ αυτό το άρθρο. Πολύ σύντομα συνάντησα τυχαία την παραγωγό Gaby Tana και της είπα την ιστορία. Μου είπε ότι τη βρήκε φανταστική και αν ήθελα να κάνουμε μαζί την παραγωγή. Ήρθα σε επαφή με τον Martin, με ενημέρωσε ότι τα δικαιώματα ήταν διαθέσιμα και τα αγόρασα με την ελπίδα να αναλάβω αυτή την ταινία.»

Ο Βρετανός σκηνοθέτης Στίβεν Φρίαρς, υποψήφιος δύο φορές για Όσκαρ καλύτερης σκηνοθεσίας για τις ταινίες «The Grifters» (1990) και «The Queen» (2006), αλλά και υπεύθυνος για διαχρονικά κινηματογραφικά φιλμ όπως το «High Fidelity» του 2000, κάθεται στην καρέκλα του σκηνοθέτη και μας προσφέρει μία προσεγμένη δημιουργία, που καταφέρνει να αποφύγει με χάρη τις παγίδες των κλισέ που καιροφυλακτούν σε παρόμοιες καταστάσεις.

Η Philomena Lee είχε εντυπωσιαστεί με την απήχηση που είχε το βιβλίο του Martix Sixsmith και το οποίο κατέγραφε την περιπέτεια αναζήτησης του γιου της. «Δεν μπορούσα να πιστέψω ότι ο Martin έλαβε τόσα πολλά γράμματα, όταν εκδόθηκε το βιβλίο» σχολιάζει η ίδια. Το σοκ ήταν ακόμα μεγαλύτερο όταν συνειδητοποίησε ότι το βιβλίο θα γινόταν ταινία. Η κόρη της Jane θυμάται: «Μου τηλεφώνησε ο Martin και είπε ότι ο Steve Coogan ενδιαφερόταν να κάνει ταινία. Θυμάμαι ότι σκέφτηκα Αλήθεια; Δεν ήξερα ότι μπορεί να παίξει έναν σοβαρό ρόλο».

Το φιλμ «Philomena» του Στίβεν Φρίαρς, πραγματοποίησε την παγκόσμια πρεμιέρα του, στο επετειακό 70ό Διεθνές Κινηματογραφικό Φεστιβάλ της Βενετίας, εκεί όπου μάλιστα κέρδισε και το Βραβείο Σεναρίου, το οποίο συνυπογράφουν οι Steve Coogan και Jeff Pope. Σενάριο το οποίο στη συνέχεια τιμήθηκε με BAFTA στα Βρετανικά Βραβεία Κινηματογράφου. Συνεχίζοντας το φεστιβαλικό ταξίδι της, η ταινία παρουσιάστηκε μεταξύ άλλων, τόσο στο Τορόντο, όσο φυσικά και στο Λονδίνο.

Παράλληλα η ταινία είχε τρεις υποψηφιότητες για Χρυσή Σφαίρα και τέσσερις για Όσκαρ – στις Κατηγορίες: Καλύτερης Ταινίας, Καλύτερου Διασκευασμένου Σεναρίου, Καλύτερης Ά Γυναικείας Ερμηνείας και Καλύτερης Μουσικής – χωρίς ωστόσο να καταφέρει να αποσπάσει κάποιο χρυσό αγαλματίδιο.

«Το πιο ενδιαφέρον σημείο της ταινίας είναι ότι ασχολείται με τη ζωή. Θέλουμε το κοινό να σοκαριστεί με αυτό που συνέβη. Αν παρακινηθούν κάποιες μητέρες και κάποια παιδιά από εκείνη την περίοδο να βρεθούν, αυτό είναι τέλειο. Αλλά επί της ουσίας έχει να κάνει με τον θρίαμβο του ανθρώπινου πνεύματος. Η Philomena έχει περάσει αυτή τη δοκιμασία, αλλά έχει ακόμα αγάπη μέσα της» Jeff Pope (συν-σεναριογράφος)
 

Ο Στιβ Κούγκαν, που ερμηνεύει τον ρόλο του δημοσιογράφου, έγραψε και το σενάριο μαζί με τον συν-σεναριογράφο του, Jeff Pope. Οι δυο τους καταφέρνουν να δημιουργήσουν μερικές πολύ ζεστές και ανθρώπινες στιγμές μέσα στο πλαίσιο των σκοτεινών σελίδων του Ιρλανδικού Καθολικισμού, βάσει του οποία τα παιδιά που γεννιόνταν εκτός γάμου, πωλούνταν σε εύπορα ζευγάρια, κυρίως στην Αμερική.

Η σκηνοθεσία του Στίβεν Φρίαρς, μαζί με το ανθρωποκεντρικό σενάριο των Coogan και Pope, καταφέρνει να κρατήσει τις πολύ ευαίσθητες ισορροπίες σε ποικίλα θέματα. Η ιστορία ακροβατεί ανάμεσα στο χιούμορ και το πάθος, την θρησκεία και τον αθεϊσμό, την εκδίκηση και την συγχώρεση. Στον πυρήνα του βλέπουμε, ένα πολύ προσεκτικό ισοζύγιο ανάμεσα στους δύο πρωταγωνιστές που ενώνουν τις δυνάμεις τους για να εντοπίσουν έναν – από χρόνια – χαμένο γιο.
   
Από τη μία πλευρά βρίσκεται η Φιλομένα, μία ευγενική ψυχή, που παρά τη μεγάλη αδικία που τελέστηκε εις βάρος της δεν κρατά καμία κακία ή πικρία για την Καθολική Εκκλησία. Αντιθέτως, ένας σταυρός βρίσκεται συνεχώς κρεμασμένος στο λαιμό της, μία προσευχή στα χείλη της και η συγχώρεση στην καρδιά της.

Ο Μάρτιν από την άλλη, είναι το ακριβώς αντίθετο. Πρώην Καθολικός, σχεδόν πρώην δημοσιογράφος – καθώς έχει μείνει πρόσφατα άνεργος – είναι ανυπόμονος, δεν καταλαβαίνει τις συνήθειες της Φιλομένα και αντιμετωπίζει τον κόσμο με χαρακτηριστικό κυνισμό, στα όρια του σνομπισμού.

Πρόκειται για ένα όντως περίεργο δίδυμο. Και το μεγαλύτερο κομμάτι των όποιων κωμικών στοιχείων υπάρχουν, προκύπτουν από αυτήν ακριβώς τη συνθήκη. Παρότι θα ήταν εύκολο σε μία τέτοια ιστορία, ο Στίβεν Φρίαρς και ο Στιβ Κούγκαν, δεν υποκύπτουν σε κλισέ. Το «Philomena», είναι μία ταινία συναισθηματική, χωρίς όμως να γίνεται μελό. Μία δραματική κωμωδία που καταφέρνει να κρατά την ισορροπία χωρίς να επαναλαμβάνεται.
  
Ωστόσο, πέρα από το καλό σενάριο, το βασικό πλεονέκτημα της ταινίας είναι οι δύο πολύ καλές ερμηνείες των πρωταγωνιστών της. Στον βασικό ρόλο η Τζούντι Ντεντς, είναι υπέροχη. Εξωτερικεύοντας εδώ μία μοναδική εσωτερική δύναμη και καρτερικότητα, που ταιριάζουν ιδανικά στον χαρακτήρα της Φιλομένα. Στον αντίποδα ο Στιβ Κούγκαν, στον ρόλο του δημοσιογράφου παραδίδει μία συμπαγή και δυνατή ερμηνεία. Ενώ το ανεπιτήδευτα αστείο σενάριό του, συμπληρώνει άψογα το όλο σύνολο.

Η ταινία γυρίστηκε σε οχτώ εβδομάδες κοντά στο Λονδίνο, στις Ηνωμένες Πολιτείες και στην Βόρεια Ιρλανδία. Στην ταινία υπάρχουν flashbacks από «home movies». Κάποια από αυτά δημιουργήθηκαν για την ταινία, ενώ κάποια είναι πραγματικά πλάνα από τον γιο της Philomena.

Η «Φιλομένα» είναι μία περίεργη και καθηλωτική μίξη από είδη που συνήθως δε συνυπάρχουν στην ίδια ταινία. Είναι ένα ιδιαίτερο «buddy movie», μία ιστορία μυστηρίου, μία καταγγελία για την Καθολική Εκκλησία και παράλληλα μία εξέταση της θνητότητας και της λύτρωσης. Κι όλα αυτά, ενώ το σενάριο βασίζεται σε αληθινή ιστορία.

Η Ψηφιακή Ταινιοθήκη της ΕΡΤ

Στο Web Tv της ΕΡΤ (Ελληνική Ραδιοφωνία Τηλεόραση), μπορείς κανείς να βρει σπουδαίες ταινίες, ντοκιμαντέρ, αλλά και τηλεοπτικές σειρές, οι οποίες μετά την προβολή τους στην μικρή οθόνη, παραμένουν εκεί για ένα χρονικό διάστημα, το οποίο κυμαίνεται από μερικές ημέρες, μέχρι εβδομάδες. Η ταινία «Philomena», θα είναι διαθέσιμη δωρεάν στην ψηφιακή ταινιοθήκη της ΕΡΤ, μέχρι και την Τετάρτη 28 Οκτωβρίου του 2020.

Διαβάστε Επίσης:

• «Το Πρόγραμμα» του Στίβεν Φρίαρς: Η άνοδος και η πτώση του πρωταθλητή ποδηλασίας Λανς Άρμστρονγκ

Philomena
Σκηνοθεσία: Στίβεν Φρίαρς
Σενάριο: Στιβ Κούγκαν, Τζεφ Πόουπ
Πρωταγωνιστούν: Τζούντι Ντεντς, Στιβ Κούγκαν, Σόφι Κένεντι Κλαρκ, Τσάρλι Μέρφι, Πίτερ Χέρμαν, Μισέλ Φάρλεϊ
Φωτογραφία: Ρόμπι Ράιαν
Μοντάζ: Βαλέριο Μπονέλι
Μουσική: Αλεξάντρ Ντεσπλά
Έτος Παραγωγής: 2013
Χώρα Παραγωγής: Ηνωμένο Βασίλειο, Η.Π.Α., Γαλλία
Διάρκεια: 98 λεπτά