Το σπαρακτικό αριστούργημα του Ίνγκμαρ Μπέργκμαν για την «αγωνία του ζευγαριού» και μια από τις πιο αληθινές και φωτεινές ερωτικές ιστορίες που έχουν ειπωθεί ποτέ στο Σινεμά. Λιβ Ούλμαν, Έρλαντ Γιόζεφσον και Μπίμπι Αντερσον, πρωταγωνιστούν σε μία σπουδαία ταινία, που αναδεικνύεται μέσα από την μαγική φωτογραφία του Σβεν Νίκβιστ. Το φιλμ «Σκηνές από ένα Γάμο», κυκλοφορεί σε επανέκδοση.

Ανελέητα σκληρό στις αλήθειες του για την αποσύνθεση του σύγχρονου γάμου, τρυφερό ως προς τους χαρακτήρες του και ιδιόρρυθμα ρομαντικό, παραμένει 50 σχεδόν χρόνια μετά την πρώτη εμφάνισή του, μια μοναδικά μοντέρνα σπουδή πάνω στην πολεμική των συζυγικών σχέσεων, την έλλειψη επικοινωνίας, την αγάπη αλλά και την κινηματογραφική τέχνη της «γλώσσας των προσώπων».

Η ταινία αφηγείται την ιστορία ενός παντρεμένου ζευγαριού. Της Μαριάν (Λιβ Ούλμαν) και του Γιόχαν (Έρλαντ Γιόζεφσον). Φαινομενικά, είναι ένα αρμονικό ζευγάρι, εύρωστο οικονομικά αλλά όπως σε όλες τις σχέσεις, η ευτυχία κρύβει πολλά προβλήματα, που σιγά, σιγά θα βγουν στην επιφάνεια. Τόσο η Μαριάν όσο και ο Γιόχαν έχουν παράπονα ο ένας από τον άλλο, τα οποία ποτέ δεν τόλμησαν να συζητήσουν ανοικτά. Η επικοινωνία στη σχέση τους έχει χαθεί εδώ και καιρό. Ο γάμος τους τελικά θα καταρρεύσει και θα χωρίσουν.

Το φιλμ «Σκηνές από ένα Γάμο», αποτελείται από έξι μέρη, στα οποία ο σκηνοθέτης αφηγείται την ιστορία της σχέσης ενός ζευγαριού σε διάστημα εικοσαετίας. Τα πράγματα μοιάζουν ιδανικά, σχεδόν ψεύτικα για τους πρωταγωνιστές: εκείνος είναι καθηγητής πανεπιστημίου, εκείνη δικηγόρος, με ειδίκευση στα διαζύγια. Έχουν χρήματα, κοινωνική υπόληψη, επιτυχημένες σταδιοδρομίες, δεν τους λείπει φαινομενικά τίποτα.

Έτσι, ο Μπέργκμαν, ο μάστορας του υπαρξιακού κενού, αρχίζει να αποσυνθέτει τον παράδεισό τους. Η σχέση μεταξύ τους αρχίζει να φθίνει και η επίσκεψη ενός φιλικού τους ζευγαριού που είναι στα πρόθυρα του διαζυγίου, σαν να προοικονομεί το δικό τους χωρισμό.

Ο Έλραντ Γιόζεφσον, στον ρόλο του Γιόχαν και η Λιβ Ούλμαν, ως Μαριάνα, θα οδηγηθούν σταδιακά σ’ ένα συναισθηματικό αδιέξοδο: ψέματα, εγωισμοί, απιστίες κι εν τέλει χωρισμός. Όταν όμως ξαναφτιάξουν τη ζωή τους, ο καθηγητής και η δικηγόρος θα διαπιστώσουν πως τα νέα πρόσωπα στις ζωές τους δεν τούς γέμισαν το κενό.

Οι «Σκηνές από ένα Γάμο» είναι η ακτινογραφία μιας σχέσης, με τον μοναδικό τρόπο του μεγάλου ανατόμου της ανθρώπινης ψυχής, Ίνγκμαρ Μπέργκμαν.  Οποιοσδήποτε άλλος σκηνοθέτης που θα καταπιανόταν με το ίδιο θέμα, θα δυσκολευόταν να αποτυπώσει στην οθόνη τις εσωτερικές συγκρούσεις των ηρώων του, χωρίς να ανατρέξει σε σκηνές δράσης και σκηνικά εντυπωσιασμού για να συντηρήσει το ενδιαφέρον των θεατών.

Όμως ο Μπέργκμαν δεν τα χρειάζεται αυτά – του αρκεί να φωτίζει και να αναδεικνύει τις ψυχικές πτυχές των ανθρώπων, μιλώντας ειλικρινά για την αγάπη, το πάθος, τον έρωτα, την εξάρτηση, την απιστία και την ελευθερία.

Οι «Σκηνές από ένα Γάμο» τιμήθηκαν με την Χρυσή Σφαίρα Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας. Ενώ η συγκλονιστική ερμηνεία της Λιβ Ούλμαν, στον ρόλο της Μαριάννας, ήταν υποψήφια τόσο στα Βρετανικά Βραβεία BAFTA, όσο και για Χρυσή Σφαίρα στην αντίστοιχη κατηγορία.

Ο Ίνγκμαρ Μπέργκμαν ήταν τόσο συνεπαρμένος με τη ιστορία του Γιόχαν και της Μαριάννας, που στο τέλος της κινηματογραφικής καριέρας του γύρισε το «Saraband», όπου μας δείχνει τη ζωή τους μετά από πολλά χρόνια. Το 2021 οι «Σκηνές από ένα Γάμο» ενέπνευσαν την ομώνυμη  τηλεοπτική σειρά στο ΗΒΟ με τους Τζέσικα Τσαστέιν και Όσκαρ Άϊζακ. Η ταινία διασκευάστηκε πολλές φορές και για το θέατρο.

Οι Πρωταγωνιστές

Λιβ Ούλμαν / Liv Ullmann

Ο πατέρας της ήταν μηχανικός και λόγω επαγγέλματος η οικογένεια έζησε σε πολλές χώρες και πόλεις, όπως το Τόκιο (όπου και γεννήθηκε), ο Καναδάς, η Νέα Υόρκη και το Όσλο. Εμφανίστηκε για πρώτη φορά σε ταινία το 1957 σε ηλικία 19 ετών, αλλά η καριέρα της κορυφώθηκε μέσα από την συνεργασία με τον Ίγκμαρ Μπέργκμαν. Έχει προταθεί δύο φορές για Όσκαρ ενώ έχει τιμηθεί από τα περισσότερα Φεστιβάλ του Κόσμου. Έχει παίξει σε πάνω από πενήντα ταινίες ενώ έχει σκηνοθετήσει έξι. Μερικές από τις ταινίες της από τη συνεργασία της με τον Σουηδό σκηνοθέτη είναι: «Personna» (1966), «Cries and Whispers» (1972), «Autumn Sonata» (1978) καθώς και το «Faithless» (2000) στην οποία έχει κάνει τη σκηνοθεσία η ίδια και ο Μπέργκμαν έχει γράψει το σενάριο.

Έρλαν Γιόζεφσον / Erland Josephson

Αρχικά έδωσε κυρίως βάρος στη θεατρική του καριέρα. Έγραψε μαζί με τον Μπέργκμαν δύο θεατρικά έργα («The Pleasure Garden» – 1961, «Now About these Women» – 1964) και το 1966 διαδέχτηκε τον Σουηδό σκηνοθέτη στη θέση του καλλιτεχνικού διευθυντή στο Βασιλικό Θέατρο της Στοκχόλμης. Μπήκε δυναμικά στον κινηματογραφικό χώρο το 1968 με την ταινία «The Hour of the Worf» (1968) του Ίγκμαρ Μπέργκμαν, ενώ από το 1977 έπαιξε και σε διεθνείς παραγωγές. Οι πιο σημαντικές του ταινίες είναι: «Cries and Whispers» (1972), «Autumn Sonata» (1978), «Alexander and Fanny» (1982), «Nostalghia» (1983), «The Sacrifice» (1986), «The Unbearable Lightness of Being» (1988), «Prospero’s Book» (1991), «Το Βλέμμα του Οδυσσέα» (1995).

Μπίμπι Άντερσον / Bibi Andersson

Ο Ίγκμαρ Μπέργκμαν την έπεισε να αφήσει την Δραματική Σχολή και να τον ακολουθήσει στην πόλη Μάλμε όπου και ήταν διευθυντής του τοπικού θεάτρου. Υπήρξε στενή συνεργάτης του Σουηδού σκηνοθέτη και από το 1970 και μετά έπαιξε και σε διεθνείς παραγωγές. Μετά τον πόλεμο της Γιουγκοσλαβίας, ασχολήθηκε με τα πολιτιστικά δρώμενα του Σαράγιεβο σε μία προσπάθεια αναβίωσης της πολιτιστικής ζωής της πόλης. Μερικές από τις πιο σημαντικές της ταινίες είναι: «The Seventh Seal» (1957), «Wild Strawberries» (1957), «Babette’s Feast» (1987). Έχει κερδίσει στο Φεστιβάλ Βερολίνου Αργυρή Άρκτο γυναικείας ερμηνείας για την ταινία «The Mistress» το 1962, ενώ έχει κερδίσει βραβείο γυναικείας ερμηνείας στο Φεστιβάλ Καννών το 1958 για το φιλμ «Brink of Life».

Ίνγκμαρ Μπέργκμαν / Ingmar Bergman
(14 Ιουλίου 1918 – 30 Ιουλίου 2007)

Ο Ίνγκμαρ Μπέργκμαν γεννήθηκε στην Ουψάλα της Σουηδίας το 1918. Ήταν γιος ιερέα. Ξεκίνησε την καριέρα του στο θέατρο, όπου και διετέλεσε διευθυντής του Βασιλικού Δραματικού Θεάτρου της Σουηδίας από το 1963 ως το 1966. Άρχισε να γράφει επαγγελματικά το 1941. Το πρώτο του σενάριο που έγινε ταινία το 1944 λεγόταν «Φρενίτις». Επειδή ο σκηνοθέτης Αλφ Σέμπεργκ δε μπορούσε να την ολοκληρώσει λόγω άλλων υποχρεώσεων, το τελευταίο μέρος της ταινίας το σκηνοθέτησε ο ίδιος ο Μπέργκμαν. Αρχικά έγινε ευρύτερα γνωστός μέσα από ταινίες όπως τα «Καλοκαιρινά Παιχνίδια» (1951) και «Καλοκαίρι με τη Μόνικα» (1953).

Η «Νύχτα των Σαλτιμπάγκων» (1953) και τα «Χαμόγελα Καλοκαιρινής Νύχτας» (1955) εδραίωσαν τη φήμη του. Κορυφαίες ταινίες του, ωστόσο, θεωρούνται η «Έβδομη Σφραγίδα» (1957), οι «Άγριες Φράουλες» (1957), η «Πηγή των Παρθένων» (1960) και η τριλογία της Σιωπής. Ο Μπέργκμαν, δημιούργησε έναν αλληγορικό κόσμο και στοχάστηκε πάνω στη μοναξιά και το θάνατο, τη σχέση του ανθρώπου με τον Θεό, αλλά και το νόημα της ζωής. Στη δεκαετία του 1970 έστρεψε την προσοχή του στις οικογενειακές σχέσεις καθώς και στη σχέση ανάμεσα στο ζευγάρι. «Κραυγές και Ψίθυροι» (1972), «Σκηνές από ένα Γάμο» (1973)και «Φθινοπωρινή Σονάτα» (1978) ξεχωρίζουν.

Σε αυτές εστίασε ακόμη περισσότερο στους γυναικείους χαρακτήρες, οι οποίοι διαδραμάτιζαν ούτως ή άλλως βασικό ρόλο στις ταινίες του. Συνεργαζόταν συχνά με τη Μπίμπι Άντερσον, τη Χάριετ Άντερσον και τη Λιβ Ούλμαν. Λόγω διαφωνιών με την Εφορία αναγκάστηκε να φύγει από τη Σουηδία, όπου επέστρεψε το 1982. Τότε γύρισε το «Φάνυ και Αλέξανδρος», την τελευταία κινηματογραφική ταινία του. Έκτοτε γύρισε κάποιες ταινίες για την τηλεόραση. Εξαιρετικός αναλυτής της ανθρώπινης ψυχής, ο Μπέργκμαν επαναπροσδιόρισε την έννοια της κινηματογραφικής δημιουργίας. Πέθανε το 2007 σε ηλικία 89 ετών.

«Υπάρχει πάντα μια διαρκής πάλη μέσα μου, ανάμεσα στην ανάγκη μου να καταστρέψω και στη θέλησή μου να ζήσω. Κι αυτό δημιουργεί μία εσωτερική ένταση που κυριαρχεί και στον τρόπο που δημιουργώ και στην υλική μου ύπαρξη. Κάθε πρωί ξυπνώ με μια καινούρια οργή, μια καινούρια καχυποψία, μια καινούρια λαχτάρα για τη ζωή.» – Ίνγκμαρ Μπέργκμαν

Διαβάστε επίσης:

• Ίνγκμαρ Μπέργκμαν: Τοποθετώντας τις ανθρώπινες σχέσεις σε πρώτο πλάνο
• Λιβ Ούλμαν: Αφιέρωμα σε μία από τις σημαντικότερες ηθοποιούς της σύγχρονης κινηματογραφικής ιστορίας

Σκηνές από ένα Γάμο / Scenes from a Marriage
Σκηνοθεσία: Ίνγκμαρ Μπέργκμαν
Σενάριο: Ινγκμαρ Μπέργκμαν
Πρωταγωνιστούν: Λιβ Ούλμαν, Έρλαντ Γιόζεφσον, Μπίμπι Άντερσον
Φωτογραφία: Σβεν Νίκβιστ
Μοντάζ: Σιβ Λούντγκρεν
Έτος Παραγωγής: 1974
Χώρα Παραγωγής: Σουηδία
Διάρκεια: 169 λεπτά
Κυκλοφορεί από την Πέμπτη 20 Ιανουαρίου στους Κινηματογράφους, σε επανέκδοση