Ο λάτρης και δεξιοτέχνης του φανταστικού είδους Γκιγιέρμο ντελ Τόρο, υπογράφει ένα παραμύθι για μεγάλους. Ο χαρισματικός Μεξικάνος δημιουργός με αφετηρία την αθώα «Αλίκη στη Χώρα των Θαυμάτων», μας ταξιδεύει στην σπαραγμένη από τον εμφύλιο Ισπανία του ’40. Η ταινία είναι διαθέσιμη δωρεάν στην διαδικτυακή ταινιοθήκη του ERTFLIX.

Ο ρεαλισμός συνδιαλέγεται με την μαγεία, καθώς το υπερφυσικό συναντά την πολιτική αλληγορία, με την φαντασμαγορία των ειδικών εφέ και την ομολογουμένως αχαλίνωτη φαντασία του Γκιγιέρμο Ντελ Τόρο, με το κινηματογραφικό αποτέλεσμα να κρίνεται τουλάχιστον μεθυστικό. Ο «Λαβύρινθος του Πάνα», δικαίως συγκαταλέγεται σύμφωνα με έρευνα του BBC Culture, ανάμεσα στις 100 σημαντικότερες ταινίες του 21ου αιώνα.

«Εάν παραμείνετε αυθεντικοί και πιστοί στα πιστεύω σας, σε όσα πραγματικά πιστεύετε, στην περίπτωσή μου στα τέρατα, θα μπορέσετε να κάνετε όλα όσα θέλετε.» – Γκιγιέρμο Ντελ Τόρο

Το 1944, μετά την επικράτηση του Φράνκο, ένα μικρό κορίτσι ταξιδεύει στην ύπαιθρο της βόρειας Ισπανίας με τη μητέρα του, προκειμένου να συναντηθούν με τον πατριό του. Το κορίτσι ζει σ’ ένα φανταστικό κόσμο που έχει δημιουργήσει και δυσκολεύεται να αντιμετωπίσει την πραγματικότητα. Το φασιστικό καθεστώς είναι στο απόγειό του στην μεταπολεμική Ισπανία κι εκείνη επιλέγει να κρυφτεί στον δικό της μύθο.

Η αφήγηση αλληλεπιδρά με αυτόν τον πραγματικό κόσμο και με έναν μυθικό κόσμο που επικεντρώνεται σε έναν κατακόρυφο εγκαταλειμμένο λαβύρινθο και ένα μυστηριώδες πλάσμα, με το οποίο έρχεται σε επαφή ο κύριος χαρακτήρας της ταινίας, η Οφηλία. Ο πατριός της Οφηλίας, ο καπετάνιος Φαλάντ Βιντάλ, κυνηγάει το ισπανικό μακίνο που αγωνίζεται ενάντια στο φρανκοκρατικό καθεστώς στην περιοχή, ενώ η έγκυος μητέρα της Οφηλίας, η Κάρμεν, γίνεται όλο και περισσότερο άρρωστη. Η Οφηλία συναντά πολλά περίεργα και μαγικά πλάσματα που γίνονται κεντρικά στην ιστορία της, οδηγώντας την μέσα από τις δοκιμές του παλιού κήπου και λαβυρίνθου.

Ο «Λαβύρινθος του Πάνα», σηματοδοτεί την πρώτη μεγάλη επιτυχία του Γκιγιέρμο Ντελ Τόρο. Πρωταγωνιστούν: Ιβάνα Μπακουέρο, Σέρζι Λόπεζ, Αριάντνα Τζιλ, Νταγκ Τζόουνς. Η ταινία κέρδισε τρία Βραβεία Όσκαρ.

«Ο «Λαβύρινθος του Πάνα» διαδραματίζεται την εποχή του Φράνκο, μετά τον εμφύλιο, οπότε έχει να κάνει με τον φασισμό. Όχι άμεσα μα έμμεσα, κάπως κωδικοποιημένα, γιατί προτιμώ τις ταινίες που απαιτούν σκέψη από τη μεριά του θεατή. Για μένα, ο φασισμός αντιπροσωπεύει τον υπέρτατο τρόμο και γι’ αυτόν το λόγο, αποτελεί ιδανικό θέμα για ένα παραμύθι για ενήλικες. Το πραγματικό τέρας της ταινίας είναι ο Λοχαγός Βιντάλ κι όχι τα τέρατα που ζουν στον λαβύρινθο. Ο Ισπανός ζωγράφος Γκόγια ασκούσε πάντα μεγάλη επίδραση πάνω μου, ειδικά οι «μαύροι πίνακές» του οι οποίοι είναι, κατά τη γνώμη μου, και οι πιο εντυπωσιακοί. Για παράδειγμα, ο πίνακας με τον Κρόνο που καταβροχθίζει τον γιο του υπήρξε η κυριότερη πηγή έμπνευσης για τον Χλωμό Άντρα, έναν από τους βασικούς χαρακτήρες του λαβύρινθου. Μαζί με τον Εουχένιο Καμπαγέρο, τον υπεύθυνο για τον σχεδιασμό παραγωγής, φτιάξαμε τα πάντα: από τη μικρότερη γωνιά μέχρι ολόκληρη κρεβατοκάμαρα. Συνολικά, κατασκευάσαμε 34 διαφορετικά σκηνικά, το ένα πιο λεπτομερές από το άλλο. Ο Εουχένιο έκανε καταπληκτική δουλειά!» – Γκιγιέρμο Ντελ Τόρο

Γκιγιέρμο Ντελ Τόρο / Guillermo del Toro

Γεννημένος στις 9 Οκτωβρίου του 1964 στο Μεξικό, ο Γκιγιέρμο Ντελ Τόρο κέρδισε την διεθνή αναγνώριση με την ταινία του «Ο Λαβύρινθος του Πάνα» το 2006. Το φιλμ απέσπασε τρία Βραβεία Όσκαρ, στις Κατηγορίες: Καλλιτεχνικής Διεύθυνσης, Φωτογραφίας και Μακιγιάζ, ενώ είχε ακόμα τρεις υποψηφιότητες: Ξενόγλωσσης Ταινίας, Μουσικής και Πρωτότυπου Σεναρίου για τον ίδιο τον Ντελ Τόρο.

Ωστόσο ακούσαμε για πρώτη φορά το όνομά του το 1993, με την μεξικανό-αμερικάνικη ταινία τρόμου «Cronos» που σηματοδοτεί το σκηνοθετικό του ντεμπούτο, ενώ υπογράφει και το σενάριο. Το φιλμ πραγματοποίησε την παγκόσμια πρεμιέρα του στο Φεστιβάλ Καννών, κερδίζοντας το Βραβείο Mercedes-Benz.

Η φιλμογραφία του περιλαμβάνει επίσης ταινίες όπως: «The Devil’s Backbone», «Hellboy», «Hellboy II: The Golden Army.» κ.α. Έγραψε το σενάριο για την γοτθική ταινία τρόμου «Don’t be Afraid of the Dark», ενώ ήταν παραγωγός στις ταινίες «Splice» και στο «The Orphanage», μία από τις σημαντικότερες εισπρακτικές επιτυχίες του ισπανικού box office. Ο Ντελ Τόρο έχει γράψει σε συνεργασία με τον Τσακ Χόγκαν το βιβλίο τρόμου, «Το Ίχνος». Το βιβλίο ακολούθησαν άλλα δυο, με τίτλους «Η Πτώση» και «Η Αιώνια Νύχτα», συμπληρώνοντας την τριλογία των δυο συγγραφέων.

Το 2015 ο Γκιγέρμο Ντελ Τόρο παρουσίασε την ταινία του: «Πορφυρός Λόφος» (Crimson Peak). Το φιλμ μας μεταφέρει στην Αγγλία του 19ου αιώνα, όπου μια νεαρή συγγραφέας (Μία Γουασικόφσκα), παραδίδεται στην έλξη της για έναν μυστηριώδη, χαρισματικό άγνωστο (Τομ Χίντλστον) που θα την παρασύρει σε αιματοβαμμένα μονοπάτια πάθους. Προσπαθώντας να ξεφύγει από τα φαντάσματα του παρελθόντος της, βρίσκει «καταφύγιο» στον πύργο του, ένα σπίτι που ζει, αναπνέει και ματώνει, έχοντας καλά θαμμένα μυστικά που ζητάνε εκδίκηση. Εκεί θα συμβιώσει με τη ζηλιάρα αδελφή του συζύγου της (Τζέσικα Τσαστέιν), καθώς και με αρκετά φαντάσματα που κρύβουν την ανείπωτη, φρικτή αλήθεια.

Το 2017, με το φιλμ η «Μορφή Του Νερού» (The Shape Of Water), ο χαρισματικός παραμυθάς και αξιόλογος κινηματογραφιστής, Γκιγιέρμο Ντελ Τόρο, κερδίζει δύο Χρυσές Σφαίρες και τέσσερα Όσκαρ, μεταξύ των οποίων, το Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας, καθώς και το Όσκαρ Καλύτερης Σκηνοθεσίας.

«Για να απαθανατίσω σωστά τον συγκεκριμένο «κόσμο», ήταν απαραίτητο να δώσουμε μεγάλη προσοχή στον φωτισμό της ταινίας. Με τον Γκιγιέρμο Ναβάρο, τον διευθυντή φωτογραφίας και παλιό μου φίλο, καταλαβαινόμαστε στην εντέλεια. Ξέραμε ότι έπρεπε να χρησιμοποιήσουμε το σκοτάδι προκειμένου να δημιουργήσουμε την αίσθηση του κακού που παραμονεύει στις σκιές. Έπρεπε, επίσης, να απεικονίσουμε τον πραγματικό κόσμο και τον φανταστικό με διαφορετικό τρόπο. Ο πρώτος έπρεπε να είναι κρύος, γεμάτος ευθείες και διαγώνιες γραμμές, ενώ ο δεύτερος έπρεπε να είναι πολύ πιο ζεστός, χρυσαφένιος και γεμάτος καμπύλες. Για τον Φαύνο, ήθελα να χρησιμοποιήσω οργανικά υλικά: το κάτω μέρος του σώματός του να είναι καλυμμένο με φύλλα και κλαδιά σαν να είναι πραγματικά μέρος της φύσης. Δημιουργήσαμε μία καινούρια τεχνική ειδικών εφέ: προκειμένου να φαίνεται όσο το δυνατόν πιο «αληθινός» όλα έγιναν στα γυρίσματα με την βοήθεια animatronics και, ουσιαστικά, δεν χρησιμοποιήσαμε καθόλου ψηφιακά εφέ.» – αναφέρει χαρακτηριστικά ο Γκιγιέρμο Ντελ Τόρο και συμπληρώνει:

«Όταν ο Νταβίντ Μαρτί ολοκλήρωσε το σχέδιο του Χλωμού Άντρα φτιάχνοντας την προτομή του, το πρόσωπό του μου φάνηκε πολύ ανθρώπινο. Τότε, σχεδίασα ένα «κενό» πρόσωπο και ζήτησα από τον Νταβίντ να αφαιρέσει όλα τα χαρακτηριστικά από το υπέροχο γλυπτό του. Τοποθέτησα τα μάτια στις παλάμες του Χλωμού Άντρα, τις οποίες θα άνοιγε μπροστά στο πρόσωπό του όπως το παγόνι ανοίγει τα φτερά του, κι έτσι γεννήθηκε το πιο σουρεαλιστικό τέρας. Ανεξάρτητα από όλα τα ειδικά εφέ που χρησιμοποιήσαμε, αυτά τα δύο πλάσματα δε θα έκαναν ποτέ την ίδια εντύπωση χωρίς την ερμηνεία του φίλου μου, του Νταγκ Τζόουνς, ενός επαγγελματία μίμου που είχε παίξει στο «Hellboy». Πάντα προτιμούσα οι ταινίες μου να μην ανήκουν μόνο σ’ ένα κινηματογραφικό είδος. Για παράδειγμα, να συνδυάζεται ο τρόμος με ένα ιστορικό υπόβαθρο. Για μένα, «Ο Λαβύρινθος του Πάνα» είναι ένα δράμα με μυθολογικά και παραμυθένια στοιχεία που εκτυλίσσεται σε συνθήκες πολέμου. Πάνω απ’ όλα, η ταινία βασίζεται σε μια πολύ συγκινητική, δραματική ιστορία. Μια ιστορία που θέτει πανανθρώπινα ερωτήματα τα οποία, θέλω να πιστεύω ότι, μας αφορούν όλους.»

Η ταινία «Ο Λαβύρινθος του Πάνα» (El laberinto del fauno / Pan’s Labyrinth – 2006) του Γκιγιέρμο Ντελ Τόρο, θα είναι διαθέσιμη δωρεάν στην διαδικτυακή ταινιοθήκη του ERTFLIX, μέχρι και την Δευτέρα 17 Μαΐου.

Ο Λαβύρινθος του Πάνα / El laberinto del fauno / Pan’s Labyrinth
Σκηνοθεσία: Γκιγιέρμο Ντελ Τόρο
Σενάριο: Γκιγιέρμο Ντελ Τόρο
Πρωταγωνιστούν: Σερζί Λοπέζ, Μαριμπέλ Βερντού, Ιβάνα Μπαγκέρο, Νταγκ Τζόουνς
Φωτογραφία: Γκιγιέρμο Ναβάρο
Μοντάζ: Μπερνάτ Βιλαπλάνα
Μουσική: Χαβιέρ Ναβαρέτ
Έτος Παραγωγής: 2006
Χώρα Παραγωγής: Ισπανία, Μεξικό
Διάρκεια: 119 λεπτά