Δύο χρόνια μετά το «Κοινόβιο», ο Τόμας Βίντερμπεργκ επιστρέφει με τη νέα του ταινία «Kursk: Η Τελευταία Αποστολή», η οποία βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα και στο βιβλίο «A Time to Die: The Untold Story of the Kursk Tragedy» του δημοσιογράφου, Ρόμπερτ Μουρ. Ο καταξιωμένος Δανός σκηνοθέτης έχει στη διάθεσή του ένα εξαιρετικό σύνολο ηθοποιών, εκ των οποίων ξεχωρίζουν, ο Ματίας Σένερτς, ο Κόλιν Φερθ, η Λέα Σεϊντού και ο σπουδαίος Μαξ Φον Σίντοφ. Το μουσικό σκορ υπογράφει ο Αλεξάντερ Ντεσπλάτ.

Ο Τόμας Βίντερμπεργκ, συνιδρυτής της κίνησης “Δόγμα 95” και σκηνοθέτης διακριμένων ταινιών όπως η «Οικογενειακή Γιορτή» και το «Κυνήγι», συνήθως κάνει ταινίες με δική του πρωτοβουλία και δικό του σενάριο:

«Αυτή τη φορά ήταν μια πρόσκληση από τον πρωταγωνιστή Ματίας Σένερτς, με τον οποίο είχαμε συνεργαστεί παλιότερα και μου ζήτησε να διαβάσω το σενάριο. Το σενάριο ήταν εξαιρετικό και αντηχούσε έναν παγκόσμιο συναγερμό για τον χρόνο που τελειώνει. Η ταινία φυσικά έχει στοιχεία πολιτικής και μια τρυφερή ερωτική ιστορία αλλά κυρίως είναι μια ευκαιρία να μιλήσουμε για τον χρόνο που τελειώνει. Η γενναιότητα που είχαν οι συγκεκριμένοι άντρες να πουν “αντίο” ήταν το στοιχείο που δεν άφησε χώρο σε καμία αμφιβολία για εμένα. Την αλήθεια της ιστορίας δεν την γνωρίζει κανείς αφού όλοι έχασαν τη ζωή τους. Εμείς κληθήκαμε να εμπλουτίσουμε την ιστορία όπως κάναμε, για παράδειγμα, στην ιστορία του βασικού χαρακτήρα. Ο πραγματικός δεν είχε παιδιά, στην ταινία όμως έχει ένα παιδί γιατί θέλαμε να αντιπροσωπεύει όλους τους άντρες του Kursk και τα 71 παιδιά που έμειναν πίσω.»

Διαβάστε επίσης:

• Αφιέρωμα στον Τόμας Βίντερμπεργκ: Στον Απόηχο του Δόγματος 95

Kursk: Η Τελευταία Αποστολή / Kursk
Σκηνοθεσία: Τόμας Βίντερμπεργκ
Σενάριο: Ρόμπερτ Ρόντατ
Παραγωγή: Αριέλ Ζεϊτούν
Ηθοποιοί: Κόλιν Φερθ, Ματίας Σένερτς, Λέα Σεϊντού, Μαξ Φον Σίντοφ, Πίτερ Σιμόνισεκ
Φωτογραφία: Άντονι Ντοντ Μάντλ
Μοντάζ: Βάλντις Οσκαρσντότιρ
Διεύθυνση Παραγωγής: Τιερί Φλαμάντ
Μουσική: Αλεξάντερ Ντεσπλάτ
Χώρα Παραγωγής: Βέλγιο, Λουξεμβούργο
Έτος Παραγωγής: 2018
Διάρκεια: 117 λεπτά

Η ταινία εμπνέεται από την αληθινή ιστορία του K-141 KURSK, ενός ρωσικού πυρηνικού υποβρυχίου που βυθίστηκε στον πυθμένα της θάλασσας του Μπάρεντς, τον Αύγουστο του 2000. Επρόκειτο για μια απλή ναυτική άσκηση που όμως είχε τραγική κατάληξη, με τη ρωσική κυβέρνηση να αρνείται – για πέντε ημέρες – τη βοήθεια από τις ξένες κυβερνήσεις, προτού τελικά συμφωνήσει να δεχθεί τη συνδρομή της βρετανικής και της νορβηγικής κυβέρνησης.

Πρωταγωνιστεί ο βραβευμένος με Όσκαρ Α΄ Αντρικού ρόλου, Κόλιν Φερθ (Ο Λόγος του Βασιλιά) μαζί με ένα εντυπωσιακό καστ που συμπεριλαμβάνει τον Ματίας Σένερτς (Το Κορίτσι από τη Δανία), τη Λέα Σεϊντού (Αστακός) και τον Μαξ Φον Σίντοφ (Η Έβδομη Σφραγίδα).

Ο δημοσιογράφος Ρόμπερτ Μουρ δημοσίευσε το 2002 το βιβλίο «A Time to Die: The Untold Story of the Kursk Tragedy» που ερευνά διεξοδικά όλα τα στοιχεία καθώς και τις τελευταίες στιγμές αγωνίας των άτυχων και καταδικασμένων ανδρών που επέβαιναν στο υποβρύχιο KURSK.

Το βιβλίο αυτό κίνησε το ενδιαφέρον του υποψήφιου για Όσκαρ (Η Διάσωση του Στρατιώτη Ράιαν, 1998) σεναριογράφου Ρομπέρτ Ρόντνατ που θέλησε να το μεταφέρει στη μεγάλη οθόνη, εστιάζοντας στο δράμα της ανθρώπινης ιστορίας.

Οι Πρωταγωνιστές

Η ταινία εξελίσσεται σε τρεις πράξεις με τρεις διαφορετικές οπτικές γωνίες: Πράξη Πρώτη, ο γάμος ενός από τα μέλη του πληρώματος ώστε να γνωρίσουμε την κοινότητα των ναυτών και τις ζωές τους. Πράξη Δεύτερη, το τραγικό γεγονός  και οι αγωνιώδεις προσπάθειες διάσωσης και Πράξη Τρίτη οι θλιβερές συνέπειες.

Ο πρωταγωνιστής της ταινίας είναι ο διοικητής του Kursk, Μιχαήλ Άβεριν, τον οποίο ενσαρκώνει ο ταλαντούχος Ματίας Σένερτς (Κόκκινι Σπουργίτι, Αδελφικοί Εχθροί). «Είναι ο ηγέτης, ο υπερασπιστής και ο πνευματικός πατέρας των ανδρών. Είναι εξαιρετικά έμπειρος και ανυπομονεί για την άσκηση αυτή, καθώς έχουν περάσει 10 χρόνια από την τελευταία φορά», δηλώνει ο Σένερτς.

Στον ρόλο της συζύγου του, Τάνια, βρίσκεται η Λέα Σεϊντού (Η Ζωή της Αντέλ, Ο Αστακός). «Ήμουν έγκυος όταν γνώρισα τον Τόμας και συζητήσαμε. Όταν με είδε να μπαίνω με δυσκολία στον χώρο αποφάσισε ότι θα του άρεσε και η ηρωίδα μου να είναι έγκυος. Έτσι και έγινε», εξιστορεί.

Στον ρόλο του Ναύαρχου Γκρουζίνσκι, του Ρώσου διοικητή της άσκησης, βλέπουμε τον βραβευμένο Πίτερ Σιμόνισκεκ (Τόνι Έρντμαν). «Ο Γκρουζίνσκι είναι σχεδόν ήρωας. Ρισκάρει την καριέρα του γιατί νιώθει υπεύθυνος για τους νεαρούς άντρες που είναι εγκλωβισμένοι 100 μέτρα κάτω από τη θάλασσα».

Ο αντίστοιχος Βρετανός διοικητής είναι ο Ντέιβιντ Ράσελ που πρόσφερε τη βοήθειά του στη ρωσική πλευρά και έκανε τα πάντα για να σώσει τους άντρες. Τον ενσαρκώνει ο Κόλιν Φερθ: «Ο Ντέιβιντ Ράσελ παρακολουθούσε τις εξελίξεις όπως και όλοι αφού επρόκειτο για μια μεγάλη ναυτική άσκηση. Για τον ρόλο μου βασίστηκα στη γνωριμία μου με τον πραγματικό Ντέιβιντ Ράσελ. Δεν θα με δείτε να χειρίζομαι μηχανές αλλά να χρησιμοποιώ τεχνικούς όρους. Ακόμα κι αυτό όμως είναι απαιτητικό αφού είναι δύσκολο να το κάνεις να ακούγεται ενδιαφέρον.»

Ο σιωπηλός μάρτυρας της ταινίας είναι ο πεντάχρονος γιος της Τάνια και του Μιχαήλ. «Είναι ο παρατηρητής, αυτός που μένει πίσω. Βλέπουμε τα γεγονότα μέσα από τα μάτια του γιατί χρειαζόμασταν αυτό το παράθυρο στην ιστορία. Δεν είμαστε Ρώσοι, δεν ήμασταν εκεί άρα χρειαζόμασταν ένα παράθυρο για να πούμε την ιστορία όσο πιο αγνά, ανθρώπινα και αληθινά γίνεται», εξηγεί ο Τόμας Βίντερμπεργκ.

Η αισθητική και τα γυρίσματα

Για τη δημιουργία της ταινίας, ο Βίντερμπεργκ επιστράτευσε δύο έμπιστους συνεργάτες του: τον διευθυντή φωτογραφίας Άντονι Ντοντ Μαντλ και τη μοντέρ Βάλντις Οσκαρντότιρ.

«Μοιραζόμαστε χρόνια συνεργασίας. Με τον Άντονι ξεκινήσαμε να δουλεύουμε πριν από το Δόγμα. Ήμασταν νέοι, οι ψυχές μας έβραζαν και ήμασταν πεινασμένοι και εγωμανείς. Τώρα πια έχουμε ηρεμήσει», λέει ο Βίντερμπεργκ και συνεχίζει: «Προσέγγισα την ταινία με περιέργεια. Δεν είμαι ο τύπος που κάνει εκρήξεις κτλ. Έκανα το Δόγμα στα 90’s και αυτό δεν έχει καμία σχέση με το Δόγμα!».

Ο Βίντερμπεργκ χρησιμοποίησε ευρυγώνιο κάδρο στη σκηνή που το Kursk χάνεται, ενώ το πλάνο επιστρέφει στην αρχική του διάσταση όταν πια έχουν χαθεί όλα έτσι για δώσει την αίσθηση ότι όλα αυτά τα βλέπουμε από την οπτική ενός παιδιού.

«Μπορούμε να πούμε ότι το βλέπουμε μέσα από τα μάτια ενός παιδιού. Η στιγμή που το επιλέξαμε αυτό είναι όταν ο Μίσα βλέπει τον μπαμπά του να χάνεται στον ωκεανό. Ήθελα να δείξω την απεραντοσύνη του νερού που θα τους πάρει μαζί του. Επίσης είναι σαν να κλείνει ένα κεφάλαιο και να ανοίγει ένα άλλο», δηλώνει ο βραβευμένος σκηνοθέτης.

Τα γυρίσματα πραγματοποιήθηκαν κυρίως στο Βέλγιο αλλά και στη Γαλλία. Μια από τις πιο εντυπωσιακές σκηνές είναι όταν ο Μιχαήλ και ένας από τους άντρες του κολυμπούν σε ένα σημείο πλημμυρισμένο μέχρι επάνω με νερά. Η σκηνή αυτή κρατάει περισσότερο από τρία λεπτά και η λήψη της είναι συνεχόμενη αφού για τον σκηνοθέτη οι μεγάλες λήψεις δίνουν έμφαση στην αίσθηση του χρόνου.