Ο κορυφαίος δημιουργός Ίνγκμαρ Μπέργκμαν, μεγαλουργεί ως ανατόμος της ανθρώπινης ψυχής και σε τρομάζει με τις αλήθειες του υποσυνειδήτου που αναδίδει στην επιφάνεια, τόσο άμεσα και αληθινά. Με αφορμή την επανέκδοση της εμβληματικής του ταινίας, «Η Έβδομη Σφραγίδα», ξαναβλέπουμε το διαχρονικό αριστούργημα του Σουηδού σκηνοθέτη.

«Υπάρχει πάντα μια διαρκής πάλη μέσα μου, ανάμεσα στην ανάγκη μου να καταστρέψω και στη θέλησή μου να ζήσω. Κι αυτό δημιουργεί μία εσωτερική ένταση που κυριαρχεί και στον τρόπο που δημιουργώ και στην υλική μου ύπαρξη. Κάθε πρωί ξυπνώ με μια καινούρια οργή, μια καινούρια καχυποψία, μια καινούρια λαχτάρα για τη ζωή.» – Ίνγκμαρ Μπέργκμαν

Ο ιππότης Μπλοκ με τον υπηρέτη του Γιενς, επιστρέφουν από τις σταυροφορίες σε μια Σουηδία αφανισμένη από την πανούκλα. Στον δρόμο προς το κάστρο, σε μια έρημη ακτή, συναντούν τον Θάνατο. Ο ιππότης για να κερδίσει χρόνο, μήπως και μπορέσει να βρει απαντήσεις στις υπαρξιακές αγωνίες και τα μεταφυσικά προβλήματα που τον ταλανίζουν, του προτείνει να παίξουν μια παρτίδα σκάκι και όταν τελειώσει, αυτή να είναι και η τελευταία του προθεσμία.

Ο ιππότης αναρωτιέται διαρκώς γύρω από την ύπαρξη ή όχι του Θεού και το νόημα της ζωής, ενώ αντίθετα ο ιπποκόμος του αντιμετωπίζει την πραγματικότητα με κυνισμό και ρεαλισμό, αμφισβητώντας την θρησκευτική πίστη.

«Γεννήθηκα σε μια οικογένεια πάστορα κι εκεί γρήγορα μαθαίνει κανείς να βλέπει πίσω από τα παρασκήνια της ζωής και του θανάτου.» – Ίνγκμαρ Μπέργκμαν

Κληρονόμος της σκανδιναβικής κινηματογραφικής παράδοσης (Στίλλερ, Σγιόστρομ, Ντράγιερ) και βαθιά επηρεασμένος από την σκέψη του Κίρκεγκωρ, Μπερντιάεφ, τον υπαρξισμό και τις ψυχαναλυτικές θεωρίες (Φρόυντ, Γιούνγκ), ο Μπέργκμαν δίνει βάρος όχι τόσο στην κοινωνία ή στην ιστορία, όσο στο ίδιο το άτομο.

Η «Έβδομη Σφραγίδα» – ο τίτλος αποτελεί αναφορά στο βιβλίο της Αποκάλυψης και αναφέρεται στις επτά σφραγίδες με τις οποίες είναι δεμένο το βιβλίο του Θεού και μόνον με το σπάσιμο της έβδομης, θα αποκαλυφθεί το μυστικό της ζωής – είναι μια από τις κορυφαίες ταινίες του Σουηδού δημιουργού.

Η εκπληκτική ασπρόμαυρη φωτογραφία, είναι του σπουδαίου Γκούναρ Φίσερ (μόνιμου συνεργάτη του Μπέργκμαν στο πρώτο μισό της καριέρας του – στο άλλο μισό παίρνει την σκυτάλη ο επίσης σπουδαίος, Σβεν Νίκβιστ).

Στο κεντρικό δίδυμο των ηθοποιών, δεσπόζουν ο θαυμάσιος Μαξ Φον Σίντοφ (στην πρώτη του συνεργασία με τον σκηνοθέτη) και ο Γκούναρ Μπιόρνστραντ. Η ταινία, απέσπασε το Ειδικό Βραβείο της Κριτικής Επιτροπής του Φεστιβάλ Καννών, το 1957. Η ταινία βασίζεται στο θεατρικό έργο του Μπέργκμαν: «Ζωγραφιά στο Ξύλο».

Διαβάστε επίσης:

• Η σχέση Κινηματογράφου και Θρησκείας μέσα από δώδεκα ταινίες

Ίνγκμαρ Μπέργκμαν / Ingmar Bergman
(14 Ιουλίου 1918 – 30 Ιουλίου 2007)

Ο Ίνγκμαρ Μπέργκμαν γεννήθηκε στην Ουψάλα της Σουηδίας το 1918. Ήταν γιος ιερέα. Ξεκίνησε την καριέρα του στο θέατρο, όπου και διετέλεσε διευθυντής του Βασιλικού Δραματικού Θεάτρου της Σουηδίας από το 1963 ως το 1966. Άρχισε να γράφει επαγγελματικά το 1941.

Το πρώτο του σενάριο που έγινε ταινία το 1944 λεγόταν «Φρενίτις». Επειδή ο σκηνοθέτης Αλφ Σέμπεργκ δε μπορούσε να την ολοκληρώσει λόγω άλλων υποχρεώσεων, το τελευταίο μέρος της ταινίας το σκηνοθέτησε ο ίδιος ο Μπέργκμαν. Αρχικά έγινε ευρύτερα γνωστός μέσα από ταινίες όπως τα «Καλοκαιρινά Παιχνίδια» (1951) και «Καλοκαίρι με τη Μόνικα» (1953).

Η «Νύχτα των Σαλτιμπάγκων» (1953) και τα «Χαμόγελα Καλοκαιρινής Νύχτας» (1955) εδραίωσαν τη φήμη του. Κορυφαίες ταινίες του, ωστόσο, θεωρούνται η «Έβδομη Σφραγίδα» (1957), οι «Άγριες Φράουλες» (1957), η «Πηγή των Παρθένων» (1960) και η τριλογία της Σιωπής.

Ο Μπέργκμαν, δημιούργησε έναν αλληγορικό κόσμο και στοχάστηκε πάνω στη μοναξιά και το θάνατο, τη σχέση του ανθρώπου με τον Θεό, αλλά και το νόημα της ζωής. Στη δεκαετία του 1970 έστρεψε την προσοχή του στις οικογενειακές σχέσεις καθώς και στη σχέση ανάμεσα στο ζευγάρι. «Κραυγές και Ψίθυροι» (1972), «Σκηνές από ένα Γάμο» (1973)και «Φθινοπωρινή Σονάτα» (1978) ξεχωρίζουν.

Σε αυτές εστίασε ακόμη περισσότερο στους γυναικείους χαρακτήρες, οι οποίοι διαδραμάτιζαν ούτως ή άλλως βασικό ρόλο στις ταινίες του. Συνεργαζόταν συχνά με τη Μπίμπι Άντερσον, τη Χάριετ Άντερσον και τη Λιβ Ούλμαν. Λόγω διαφωνιών με την Εφορία αναγκάστηκε να φύγει από τη Σουηδία, όπου επέστρεψε το 1982. Τότε γύρισε το «Φάνυ και Αλέξανδρος», την τελευταία κινηματογραφική ταινία του. Έκτοτε γύρισε κάποιες ταινίες για την τηλεόραση. Εξαιρετικός αναλυτής της ανθρώπινης ψυχής, ο Μπέργκμαν επαναπροσδιόρισε την έννοια της κινηματογραφικής δημιουργίας. Πέθανε το 2007 σε ηλικία 89 ετών.

Διαβάστε επίσης:
Αφιέρωμα – Ο σπουδαίος Ίνγκμαρ Μπέργκμαν

Η Έβδομη Σφραγίδα / The Seventh Seal
Σκηνοθεσία – Σενάριο: Ίνγκμαρ Μπέργκμαν
Πρωταγωνιστούν: Γκούναρ Μπιόρνστραντ, Μπενγκτ Έκεροτ, Νιλς Πόπε, Μαξ φον Σίντοφ
Φωτογραφία: Γκούναρ Φίσερ
Μουσική: Έρικ Νόρντγκρεν
Χώρα Παραγωγής: Σουηδία
Έτος Παραγωγής: 1957
Διάρκεια: 96 λεπτά

Η «Έβδομη Σφραγίδα» (The Seventh Seal – 1957) του Ίνγκμαρ Μπέργκμαν, κυκλοφορεί σ’ επανέκδοση στις ελληνικές κινηματογραφικές αίθουσες, από την Πέμπτη 1η Αυγούστου, σε διανομή της εταιρείας Weird Wave.