Η Γαλλίδα σκηνοθέτης Οντρέ Ντιγουά, μεταφέρει στην μεγάλη οθόνη το ομότιτλο βιβλίο της Ανί Eρνό και μάς υπενθυμίζει τα αυτονόητα: το αναφαίρετο δικαίωμα του κάθε ανθρώπου να ορίζει τη δική του μοίρα σε οτιδήποτε αφορά και σχετίζεται με το σώμα και – κατ’ επέκταση – με την ψυχή του. Μία τραγικά επίκαιρη ταινία για το αδιαπραγμάτευτο δικαίωμα στην άμβλωση, από την Πέμπτη 2 Ιουνίου στους Κινηματογράφους.

Ads

«Γνωρίζω το έργο της Ανί Ερνό εδώ και πολύ καιρό: τη δύναμη της σκέψης της και την αγνότητα του στιλ της. Αλλά ανακάλυψα σχετικά αργά «Το Γεγονός» και με εντυπωσίασε. Οι πρώτες μου σκέψεις ήταν για το σώμα της νέας αυτής γυναίκας, τι αναγκάστηκε να υπομείνει από τη στιγμή που έμαθε ότι είναι έγκυος. Και το δίλημμα με το οποίο βρέθηκε αντιμέτωπη. Να ρισκάρει τη ζωή της κάνοντας έκτρωση ή να θυσιάσει το μέλλον της γεννώντας το μωρό; Σώμα ή μυαλό; Δε θα ήθελα να βρεθώ μπροστά σε ένα τέτοιο δίλημμα. Αυτά τα ερωτήματα τίθενται στο αρχικό κείμενο, όμως εγώ θέλησα να τα μεταφράσω σε εικόνες: μια σωματική διαδικασία που θα με άφηνε να μετατρέψω την αφήγηση σε μια βιωματική εμπειρία. Ένα ταξίδι το οποίο ελπίζω ότι είναι πέρα από τους περιορισμούς της χρονικής περιόδου ή του φύλου.» – Οντρέ Ντιγουά

image

Σε μία εποχή όπου οι αυτονόητες ελευθερίες των γυναικών, όπως το κεκτημένο δικαίωμα στην άμβλωση, τελούν υπό αμφισβήτηση και πλήττονται βάναυσα, το φιλμ – δυστυχώς – αποκτά εξαιρετικά επίκαιρες διαστάσεις. Μέσα από μια συγκινητική ιστορία πόνου, δύναμης και ελπίδας, η ταινία «Το Γεγονός / L’ événement / Happening», μιλά για το αναφαίρετο δικαίωμα του κάθε ανθρώπου να ορίζει τη δική του μοίρα.

Ads

Το «L’Événement» βασίζεται στο ομότιτλο βιβλίο της Ανί Eρνό, μίας από τις σπουδαιότερες φωνές της σύγχρονης γαλλικής λογοτεχνίας, η οποία αντλεί την έμπνευσή της κατά κύριο λόγο από αυτοβιογραφικά στοιχεία.

«Ήθελα να σεβαστώ το βιβλίο, αλλά και να βρω τη δική μου θέση σε αυτό. Αρχικά, περάσαμε μια μέρα μαζί με την Ανί Ερνό, κατά τη διάρκεια της οποίας η Ανί συμφώνησε να με πάει πίσω σε αυτές τις τρεις μέρες και να ρίξει φως σε ορισμένα «τυφλά» σημεία του κειμένου. Αυτό με βοήθησε να έχω μια πιο ξεκάθαρη εικόνα του πολιτικού πλαισίου και να καταλάβω τον φόβο που καταλάμβανε τις γυναίκες από τη στιγμή που έπαιρναν την απόφασή τους. Όταν η Ανί έφτασε στη στιγμή της έκτρωσης, τα μάτια της βούρκωσαν όταν θυμήθηκε τι την ανάγκασε να κάνει η κοινωνία όταν ήταν ακόμη τόσο νέα. Ταράχτηκα από την ένταση της θλίψης της. Το σκεφτόμουν συχνά, όσο έγραφα. Έπειτα της ζήτησα να διαβάσει το σενάριο σε διάφορα στάδια. Με βοήθησε να βρω την πιο ειλικρινή προσέγγιση. Τέλος, λίγο πριν το γύρισμα, μου έστειλε μια φράση του Τσέχωφ: «Να είσαι ακριβής, τα υπόλοιπα θα έρθουν εν ευθέτω χρόνω».» – Οντρέ Ντιγουά

image

Η πλοκή επικεντρώνεται μεν στο κοντινό παρελθόν, διαθέτει ωστόσο μια φρέσκια και μοντέρνα ματιά, που αποφεύγει την παγίδα της νοσταλγικής επιτήδευσης, αποπνέοντας μια αίσθηση διαχρονικότητας.

Η ταινία μάς μεταφέρει στη Γαλλία της δεκαετίας του ’60, όπου η 23χρονη Αν, μια φέρελπις φοιτήτρια λογοτεχνίας που διψά να ανακαλύψει τον εαυτό της και να γευτεί τη ζωή, μαθαίνει πως είναι έγκυος.

Εγκλωβισμένη σε μια μοίρα που απειλεί να βάλει φραγή στα όνειρά της, μιας και οι αμβλώσεις είναι παράνομες εκείνη την εποχή, η Αν έρχεται αντιμέτωπη με ένα οδυνηρό δίλημμα. Είτε θα προχωρήσει με την εγκυμοσύνη της, εγκαταλείποντας τα σχέδιά της, καθώς και κάθε υπόνοια ελευθερίας, είτε θα αναζητήσει μια διαφορετική λύση, πέρα από το αυστηρό γράμμα του νόμου και τις επιταγές της καθεστηκυίας ηθικής.

«Με την ταινία αυτή, ήθελα να διερευνήσω συναισθήματα, να επικεντρωθώ στο σασπένς που αυξάνεται όσο προχωράει η ιστορία. Καθώς οι μέρες περνούν, ο ορίζοντας μικραίνει και το σώμα μετατρέπεται σε φυλακή. Όμως δεν έχει να κάνει μόνο με το ζήτημα της έκτρωσης. Η πρωταγωνίστρια, Αν, είναι κάτι σαν κοινωνική αποστάτης: προέρχεται από μια οικογένεια της εργατικής τάξης, είναι η πρώτη που πηγαίνει στο πανεπιστήμιο όπου συναντά ένα σύστημα αρκετά μπουρζουά, με αυστηρούς κώδικες. Πώς βρίσκεις τη θέση σου στον κόσμο, όταν το ίδιο σου το μέλλον είναι μονίμως σε κίνδυνο;» – Οντρέ Ντιγουά

image

Φέρνοντας σχεδόν αστραπιαία στο μυαλό το αριστουργηματικό «4 μήνες, 3 εβδομάδες και 2 μέρες» του Κριστιάν Μουντζίου, και κινούμενο μακριά από κάθε υπόνοια διδακτισμού ή μελοδραματισμού, το βραδυφλεγές και χαμηλόφωνο δράμα της Ντιγουάν ξεδιπλώνει την προσωπική οδύσσεια μιας γυναίκας που βρίσκεται παγιδευμένη στις Συμπληγάδες μιας κοινωνίας σε σύγχυση.

Παράλληλα, η διεθνής κριτική στολίζει με επαίνους τη νεαρή Γαλλορουμάνα πρωταγωνίστρια Αναμαρία Βαρτολομέι, για μια ερμηνεία γεμάτη υπόκωφη ένταση και αθέατες αποχρώσεις, που γεννά την αυθόρμητη ενσυναίσθηση.

Η ταινία έρχεται να μας υπενθυμίσει τις πιο βαρυσήμαντες αλήθειες με τον πλέον συγκινητικό και αβίαστο τρόπο, αποδεικνύοντας πως ορισμένες φορές η ανθρώπινη ιστορία κινείται παλινδρομικά, καθώς: Από τη δεκαετία του ’60 μέχρι σήμερα, πολλά έχουν αλλάξει προς το καλύτερο. Από τη δεκαετία του ’60 μέχρι σήμερα, πολλά έχουν μείνει πολύ πιο στάσιμα απ’ όσο θα έπρεπε.

«Καθ’ όλη τη διάρκεια της ταινίας, υπάρχει μια σύγκρουση ανάμεσα στο σώμα και το μυαλό. Το ένα υποφέρει για να σωθεί το άλλο. Αυτού του είδους η σκέψη με έκανε να σκεφτώ το πώς η κεντρική ηρωίδα όριζε τον ίδιο της τον εαυτό, το πώς στάθηκε στα πόδια της. Αλλά το είδα και σαν έναν τρόπο να μιλήσω για τη φιλοδοξία της: το πώς είναι να πιστεύεις ότι είσαι προορισμένη να γίνεις συγγραφέας, όταν δε φαίνεται να είναι αυτό το ριζικό σου. Τι επέτρεψε στο κορίτσι αυτό να σκεφτεί, να σχηματίσει μια μέρα τη σκέψη ότι θέλει να γράψει; Τι σημαίνει αυτό ως προς την κοινωνική της θέση; Η Αν επιλέγει να κάνει έκτρωση και έπειτα να γράψει την υπόλοιπη ιστορία της. Κι αυτό είναι μια κρίσιμη, αναγκαία απόφαση.» – Οντρέ Ντιγουά

Η ταινία «Το Γεγονός / L’ événement / Happening» της Οντρέ Ντιγουάν, πραγματοποίησε την παγκόσμια πρεμιέρα της στο Διαγωνιστικό Τμήμα του 78ου Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βενετίας, όπου και τιμήθηκε με τον Χρυσό Λέοντα της διοργάνωσης, με πρόεδρο της Κριτικής Επιτροπής, τον βραβευμένο με Όσκαρ σκηνοθέτη, Μπονγκ Τζουν – Χο («Παράσιτα»). Η πανελλήνια πρεμιέρα της πραγματοποιήθηκε στο 62ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Θεσσαλονίκης, όντας η ταινία έναρξης της περσινής διοργάνωσης.

image

«Η ταινία μου δε θέλει να μιλήσει για την αγάπη, αλλά για την επιθυμία. Η άλλη μεγάλη θεματική της ταινίας – η οποία είναι επίσης πολύ σημαντική για μένα – είναι η σαρκική απόλαυση. Η Αν εμμέσως πολεμάει για το δικαίωμά της στην απόλαυση. Αντιπαθώ την ιδέα ότι η γυναικεία απόλαυση είναι θεμιτή μόνο σε συνάρτηση με τα συναισθήματά της. Υπό την έννοια αυτή, εντόπισα μια μοντέρνα, αισιόδοξη ενέργεια στην ιστορία της Αν. Νιώθει θυμό όσο και απόλαυση. Για μένα η ελευθερία στο σινεμά σημαίνει να διαλύεις τους περιορισμούς που συναντάς. Γι’ αυτό ήταν τόσο σημαντικό για μένα η τελευταία φράση της ταινίας να είναι «πιάστε τα στιλό σας»: η ίδια η Αν γράφει την ιστορία της, χωρίς να επιτρέπει σε κανέναν να της την υπαγορεύσει.» – Οντρέ Ντιγουά

«Εδώ και χρόνια, επανέρχομαι σε αυτό το γεγονός της ζωής μου. Κάθε φορά που διαβάζω την ιστορία μιας έκτρωσης, βυθίζομαι στη συγκίνηση, χωρίς εικόνες, χωρίς σκέψεις, θαρρείς και οι λέξεις αλλάζουν μεμιάς κι αποκτούν μια βίαιη αίσθηση. Το ίδιο συμβαίνει κι αν τύχει ν’ ακούσω  κάποιο τραγούδι από κείνη την εποχή, με αναστατώνει. Ήταν μια εμπειρία ζωής και θανάτου που με διαμόρφωσε ουσιαστικά, που μου πρόσφερε μια άλλη θεώρηση του κόσμου. Όλα αυτά έγιναν σιγά σιγά. Μα δεν τολμούσα να το πω, ένα είδος εσωτερικής σιωπής είχε φωλιάσει μέσα μου. Υπάρχει κάτι που βαραίνει σε ό,τι έχει να κάνει με τη γυναικεία εμπειρία αυτή καθαυτήν, κάνοντας έτσι πολύ δύσκολο για εμάς τις γυναίκες να το εκφράσουμε, παρά τα όσα λέγονται περί απελευθέρωσης των γυναικών. Βγήκα από την προβολή της ταινίας «To Γεγονός» ιδιαίτερα συγκινημένη. Το μόνο που μπορούσα να πω στην Οντρέ Ντιγουάν ήταν ότι έκανε μια ειλικρινή ταινία.» – Ανί Eρνό

Το βιβλίο «Το Γεγονός»  κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μεταίχμιο, σε μετάφραση Ρίτας Κολαΐτη. Ακολουθεί ένα μικρό απόσπασμα:

«Κάθισε μπροστά απ’ το τραπέζι, στο κάτω μέρος του κρεβατιού. Έβλεπα το παράθυρό της με τις κουρτίνες, παράθυρα άλλων σπιτιών στην απέναντι πλευρά του δρόμου, το γκρίζο κεφάλι της κυρίας Π.-Ρ. σκυμμένο ανάμεσα στα πόδια μου. Δεν φανταζόμουν τον εαυτό μου σε αυτήν την κατάσταση. Ίσως να σκεφτόμουν τα κορίτσια που, την ίδια ώρα, μελετούσαν στη Σχολή, τη μητέρα μου που σιδέρωνε σιγοτραγουδώντας, τον Π. που βολτάριζε σε κάποιον δρόμο του Μπορντό. Μα δεν χρειαζόταν να σκέφτομαι την πραγματικότητα για να τη νιώθω γύρω μου και, ξέροντας ότι η ζωή συνεχιζόταν όπως πριν για τους περισσότερους ανθρώπους, αναρωτιόμουν συνεχώς “τι γυρεύω εγώ δω πέρα;” Τώρα πια βλέπω καθαρά την εικόνα του δωματίου. Δεν επιδέχεται ανάλυση. To μόνο που μπορώ είναι να βυθιστώ μέσα της. Μου φαίνεται πως η γυναίκα που κάνει γρήγορες κινήσεις ανάμεσα στα πόδια μου, που μου βάζει το ενδοσκόπιο, με φέρνει στον κόσμο».

Διαβάστε Επίσης:

image

Το Γεγονός / L’ événement / Happening
Σκηνοθεσία: Οντρέ Ντιγουάν / Audrey Diwan
Σενάριο: Οντρέ Ντιγουάν, Μαρσιά Ρομανό, Ανί Eρνό / Annie Ernaux (based on the novel by)
Πρωταγωνιστούν: Άναμαρία Βαρτολομέι, Κασέι Μοτέ-Κλέιν, Άννα Μουγκλαλίς, Λουανά Μπαζραμί, Λουίζ Ορί Ντικερό, Λουίζ Σεβιλότ, Πιο Μαρμάι
Έτος Παραγωγής: 2021
Χώρα Παραγωγής: Γαλλία
Διάρκεια: 100 λεπτά
Κυκλοφορεί στους Κινηματογράφους από την Πέμπτη 2 Ιουνίου