Τρία χρόνια μετά τον θρίαμβο στις Κάννες και την βράβευση του εξαιρετικού «Εγώ, ο Ντάνιελ Μπλέικ» με τον Χρυσό Φοίνικα, ο Κεν Λόουτς, επιστρέφει δριμύτερος, με το «Δυστυχώς Απουσιάζατε». Η νέα ταινία του κορυφαίου Βρετανού σκηνοθέτη, παραμένει πιστή στις αρχές του δημιουργού, παρουσιάζοντας ένα Πολιτικό Σινεμά αξιώσεων, επίκαιρο αλλά ταυτόχρονα και διαχρονικό.

Η κρίσιμη στιγμή που κινεί τα νήματα της ταινίας είναι η απόφαση του Ρίκι να δουλέψει ως αυτοαπασχολούμενος οδηγός σε μια εταιρεία ταχυμεταφορών. Η Άμπι εκφράζει επιφυλάξεις τονίζοντας μεταξύ άλλων το υψηλό κόστος ενοικίασης του βαν που θα χρειαστεί ο άντρας της, αλλά και το ότι θα πρέπει να πουλήσουν το δικό της αυτοκίνητο που χρειάζεται για τη δουλειά (κατ’ οίκον νοσηλεία).

Ο Ρίκι ωστόσο βλέπει μόνο το τυρί της προοπτικής ενός καλού εβδομαδιαίου εισοδήματος που σε καναδυό χρόνια θα τους επιτρέψει να φύγουν από το ενοίκιο. Λογικό θα πει κανείς, αφού μιλάμε για έναν υπεύθυνο και μετρημένο άνθρωπο που ποτέ δε φοβήθηκε τη σκληρή δουλειά και θέλει απλά κάτι καλύτερο για την οικογένειά του.

Πιστός στο πνεύμα του κοινωνικού ρεαλισμού και με σταθερή αιχμή το εμφανές πολιτικό σχόλιο, ο Κεν Λόουτς επιστρέφει με το νέο του φιλμ, τοποθετώντας και πάλι στο επίκεντρο τον ρόλο της κοινωνικής πολιτικής, με φόντο τις ανάγκες και τα δικαιώματα της εργατικής τάξης, μένοντας σταθερός σε ένα αξιόλογο πολιτικοποιημένο Σινεμά.

Μαζί του εμφανίζονται ασφαλώς όλες εκείνες οι αρετές που τον έχουν καθιερώσει ως σε έναν από τους σημαντικότερους Βρετανούς δημιουργούς. Στο «Sorry We Missed You» παραμένουν σημαιοφόροι η ανθρωποκεντρική αφήγηση και ο στεγνός ρεαλισμός.

Το ίδιο ακμαία συναντάμε και την αξιοθαύμαστη δεξιότητά του να ανακαλύπτει παντελώς άγνωστους ηθοποιούς με ελάχιστη ή καθόλου πείρα (εδώ ο Κρις Χίτσεν και η Ντέμπι Χάνεϊγουντ) και να τους αναδεικνύει σε ανάγλυφους, απολύτως πειστικούς χαρακτήρες τους οποίους χτίζει από το μηδέν.

Από ανάλογα μηδενική βάση οικοδομεί άλλωστε και τις περισσότερες από τις ιστορίες που γράφει για αυτόν ο μόνιμος σεναριογράφος του Πολ Λάβερτι, όπως αυτή εδώ κατά την οποία ο Ρίκι (Χίτσεν) και η Άμπι (Χάνεϊγουντ), ένα σκληρά εργαζόμενο ζευγάρι με δύο παιδιά, παλεύει να τα φέρει βόλτα στη σύγχρονη Αγγλία.

Πρωταγωνιστούν μη επαγγελματίες ηθοποιοί με ελάχιστη πείρα, οι οποίοι ζωντανεύουν – υπό τις έμπειρες σκηνοθετικές οδηγίες του δημιουργού – γνήσιους χαρακτήρες. Μία ταινία που πραγματοποίησε την ελληνική της πρεμιέρα στο πλαίσιο του 25ου Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας – Νύχτες Πρεμιέρας και συγκαταλέγεται ανάμεσα στα καλύτερα έργα του 2019.

Από το «Εγώ, ο Ντάνιελ Μπλέικ» στο «Δυστυχώς απουσιάζατε»

Η ιδέα για την ταινία προέκυψε όταν οι δημιουργοί, Κεν Λόουτς και Πολ Λάβερτι, έκαναν έρευνα για το «Εγώ, ο Ντάνιελ Μπλέικ». Στα συσσίτια που επισκέφθηκαν συνάντησαν πολλούς ανθρώπους που εργάζονταν με μερική απασχόληση. «Μου έκανε εντύπωση πόσες ώρες πρέπει να δουλεύουν για να ζουν αξιοπρεπώς, καθώς και η εργασιακή ανασφάλεια που βίωναν. Είναι αυτοαπασχολούμενοι, αλλά αν κάτι πάει στραβά, παίρνουν όλο το ρίσκο πάνω τους» σχολιάζει ο σκηνοθέτης.

Οι επιπτώσεις που έχει αυτή η πίεση στην προσωπική και οικογενειακή ζωή των ανθρώπων είναι στο επίκεντρο της ταινίας. Στην περίπτωση του πατέρα της οικογένειας, η απόφαση του να κάνει στροφή καριέρας και να γίνει αυτοαπασχολούμενος μικρο-μεταφορέας τον φέρνει σε επαφή με μια νέα τεχνολογία που κάνει τη δουλειά του πολύ απαιτητική.

«Η πιο εξελιγμένη τεχνολογία βρίσκεται στην καμπίνα του οδηγού και του δείχνει τους δρόμους, επιτρέποντας στον πελάτη να ξέρει πού ακριβώς βρίσκεται το δέμα του και σε πόση ώρα θα φτάσει. Ο πελάτης κάθεται σπίτι και μπορεί να δει τη διαδρομή του οχήματος. Το αποτέλεσμα είναι ότι οι οδηγοί εξαντλούνται στους δρόμους, τρέχοντας να προλάβουν τις προσδοκίες που γεννά αυτός ο εξοπλισμός. Η τεχνολογία είναι καινούρια, η εκμετάλλευση είναι παλιά ιστορία», εξηγεί ο σκηνοθέτης.

Η ταινία γυρίστηκε με χρονολογική σειρά και οι ηθοποιοί δεν ήξεραν την κατάληξη. «Κάναμε πρόβες με την οικογένεια για να καθορίσουμε τις σχέσεις μεταξύ τους. Μετά, κάναμε γύρισμα πολύ γρήγορα και ολοκληρώσαμε σε πεντέμισι εβδομάδες» λέει ο Κεν Λόουτς.

Το «Δυστυχώς Απουσιάζατε», επικεντρώνεται στο κατά πόσο το σύγχρονο καθεστώς για τους αυτοαπασχολούμενους είναι βιώσιμο. «Είναι λογικό αυτό το σύστημα; Είναι λογικό να παραλαμβάνουμε τα ψώνια μας από έναν άνθρωπο σε ένα φορτηγό που τρέχει 14 ώρες τη μέρα; Θέλουμε έναν κόσμο στον οποίο οι άνθρωποι δουλεύουν κάτω από μεγάλη πίεση, επηρεάζοντας αρνητικά τους φίλους και τις οικογένειες τους και κάνοντας τις ζωές τους στενάχωρες; Δεν είναι ότι η αγορά χάνει, αντιθέτως, αυτή είναι η λογική εξέλιξη της αγοράς, όπως ορίζεται από τον ανταγωνισμό για μείωση κόστους και αύξηση κέρδους. Η αγορά δεν ενδιαφέρεται για την ποιότητα της ζωής μας. Η αγορά ενδιαφέρεται να κερδίζει χρήματα. Η εργατική τάξη πληρώνει το τίμημα», επισημαίνει ο σκηνοθέτης.

Όπως σε κάθε ταινία του Λόουτς, ο άνθρωπος είναι στο επίκεντρο. «Αυτό που έχει σημασία είναι το κοινό να πιστέψει τους ανθρώπους που βλέπει στην οθόνη, να τους νοιάζεται. Οι εμπειρίες τους, που μοιάζουν αυθεντικές, πρέπει να μας αγγίζουν» λέει ο Βρετανός σκηνοθέτης.

Διαβάστε επίσης:

• Κεν Λόουτς: Ο εκφραστής του κοινωνικού ρεαλισμού στο Σινεμά
• Πολ Λάβερτι – Συνέντευξη με τον βραβευμένο σεναριογράφο του Κεν Λόουτς

Δυστυχώς Απουσιάζατε / Sorry We Missed You
Σκηνοθεσία: Κεν Λόουτς
Σενάριτο: Πολ Λάβερτι
Πρωταγωνιστούν: Κρις Χίτσεν, Ντέμπι Χόνεϊγουντ, Ρις Στόουν, Κέιτι Πρόκτορ
Έτος Παραγωγής: 2019
Χώρα Παραγωγής: Ηνωμένο Βασίλειο, Γαλλία
Διάρκεια: 101 λεπτά