Η σπουδαία ταινία του Λοράν Καντέ, βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα και μας μεταφέρει «Ανάμεσα στους Τοίχους» ενός σχολείου, όπου εξελίσσεται ένας ασταμάτητος και γόνιμος διάλογος, μεταξύ ενός καθηγητή γαλλικών και των μαθητών του, καθώς προσπαθεί να τους αφυπνίσει, να τους μορφώσει αλλά και να τους κατανοήσει. Διαβάστε Επίσης: Πρώτη ώρα Σινεμά: Δέκα ταινίες για τη νέα σχολική χρονιά.

Βραβευμένη με τον Χρυσό Φοίνικα των Καννών, η ταινία είναι ουσιαστικά ένας συνεχής διάλογος του καθηγητή με τους μαθητές, κατά τη διάρκεια μίας ολόκληρης σχολικής χρονιάς. Το φιλμ του 2008, παραμένει εξαιρετικά διαχρονικό, καθώς καταλήγει σταδιακά σε ένα καίριο σχόλιο πάνω στο εκπαιδευτικό σύστημα και τον ρόλο της παιδείας στη διαμόρφωση της σύγχρονης κοινωνίας.

«Την χρονική στιγμή που το φιλμ μου «Vers le sud» (Heading South – 2005), έβγαινε στις αίθουσες, συνάντησα τον Φρανσουά στη παρουσίαση του βιβλίου του «Entre les murs». Μια πραγματεία που μοιάζει με αντεπίθεση, στο κατηγορώ του σύγχρονου σχολείου: έστω για μια φορά, ένας καθηγητής λοξοδρομεί από τους κανόνες και δεν παρουσιάζει τους εφήβους σαν άγρια ζώα ή ηλίθιους. Διάβασα με προσοχή το βιβλίο και αμέσως ένιωσα πως κρατάω στα χέρια μου τη βασική συνιστώσα του υπό διαμόρφωση πρότζεκτ, με δυο τρόπους: Πρώτον η πρώτη ύλη, το ντοκουμέντο που χρειαζόμουν για να χτίσω τη ταινία, προσφέροντας μου τη κατευθυντήρια γραμμή που θα ακολουθούσα, πλησιάζοντας τους μαθητές και δεύτερον η σχηματοποίηση του πρωταγωνιστή, που δεν θα ήταν άλλος, εκτός του Φρανσουά. Ο ίδιος συνοψίζει τις διαφορετικές πλευρές και διαστάσεις των καθηγητών, που είχα αρχικά φανταστεί.» – Λοράν Καντέ

Ο Φρανσουά (Φρανσουά Μπεγκοντό) και οι καθηγητές συνάδελφοι του, προετοιμάζονται για την καινούργια σχολική χρονιά, στο γυμνάσιο μιας φτωχής, εργατικής συνοικίας. Εφοδιασμένοι με τις καλύτερες προθέσεις, δεν πτοούνται από τις δύσκολες συνθήκες εργασίας και θα προσπαθήσουν με όλες τους τις δυνάμεις να μεταδώσουν τη γνώση, στους μαθητές τους.

Κουλτούρες και συμπεριφορές έρχονται σε αντιπαράθεση μέσα στη τάξη, σ’ έναν μικρόκοσμο που αντιπροσωπεύει τη Γαλλία του σήμερα, αλλά και την Ευρώπη γενικότερα.

Οι μαθητές είναι διασκεδαστικοί αλλά και δύστροποι. Αυτό μπορεί να υπονομεύσει τον ενθουσιασμό των χαμηλόμισθων καθηγητών. Ο Φρανσουά επιμένει να διατηρεί στην τάξη μια ατμόσφαιρα σεβασμού και αξιοπρέπειας.

Ως καθηγητής, απορρίπτει τη σοβαροφάνεια και τον αυταρχισμό. Είναι σε ακραίο βαθμό ειλικρινής και αυτό είναι πρωτόγνωρο για τους μαθητές. Όμως έρχεται μια στιγμή που οι αρχές του, που έχει επιβάλει στην τάξη, δοκιμάζονται όταν ένας μαθητής αμφισβητεί τις μεθόδους του.

«Ο σκοπός του βιβλίου μου ήταν να καταγράψω μια σχολική χρονιά, παραμένοντας πιστός στις δικές μου εμπειρίες. Γι αυτό το λόγο δεν υπήρχε καθαρή αφηγηματική γραμμή και καμιά μυθιστορηματική πλοκή δεν επικεντρώνονταν σε ένα συγκεκριμένο γεγονός. Από αυτό το υλικό ο Λοράν και ο συνσεναριογράφος του Ρομπίν Καμπιγιό, απέσπασαν την ιστορία της ταινίας. Το βιβλίο μου ήταν αποτέλεσμα μιας σειράς από καταστάσεις. Ο Λοράν και ο Ρομπίν τις έπλασαν σε μυθιστορηματική φόρμα. Διάλεξαν να μην αναπτύξουν «χαρακτήρες» με τη στενή έννοια του όρου, τους κατασκεύασαν τρόπον τινά συγκεντρώνοντας μαζί μερικά παιδιά από το βιβλίο.» – Φρανσουά Μπεγκοντό

Πολύ έξυπνη ιδέα και άψογη η μεταφορά της στην μεγάλη οθόνη, μίας ιστορίας που βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα. Απόλυτα ρεαλιστική, χωρίς να είναι ντοκιμαντέρ, ελάχιστα αφηγηματική και ζωντανή με την κάμερα να βρίσκεται σε συνεχή κίνηση.

Ο δάσκαλος είναι ο Φρανσουά Μπεγκοντό, ο οποίος έγραψε αρχικά την ιστορία σε βιβλίο και στη συνέχεια σε σενάριο για την εν λόγω ταινία. Οι μαθητές, είναι οι πραγματικοί του μαθητές – για τους παρατηρητικούς: εκτός από έναν που αναφέρεται διακριτικά και στους τίτλους τέλους της ταινίας – που κατάγονται από διαφορετικά σημεία του κόσμου, σε μία όντως πολυπολιτισμική τάξη.

«Δεν θέλαμε η αφηγηματική γραμμή να γίνει άμεσα προφανής. Θέλαμε οι χαρακτήρες να αναπτυχθούν σταδιακά, με φυσιολογική εξέλιξη. Το φιλμ είναι πρώτα απ’ όλα η ζωή μέσα στη τάξη, η ζωή της τάξης: μια κοινότητα δηλαδή 25 ατόμων που δεν έχουν διαλέξει ο ένας τον άλλο, αλλά καλούνται να είναι μαζί και να συνεργάζονται, ολόκληρη σχολική χρονιά ανάμεσα σε τέσσερις τοίχους. Ο Σουλεϊμάν (Φρανκ Κεϊτά) με τη πρώτη ματιά φαίνεται απλώς, άλλο ένα μέλος της τάξης αυτής, ισότιμος με τους υπολοίπους. Ύστερα από μία ώρα εξιστόρησης συμβάντων, η ιστορία παίρνει σχήμα και επικεντρώνεται σε αυτόν. Κοιτώντας πίσω καταλαβαίνουμε πως τα πάντα συνηγορούσαν προς αυτή τη κατεύθυνση.» – Λοράν Καντέ

Η ταινία «Ανάμεσα στους Τοίχους / Entre les murs / The Class», τιμήθηκε με τον Χρυσό Φοίνικα του Διεθνούς Κινηματογραφικού Φεστιβάλ των Καννών, ενώ η επιτυχία της έφτασε και στην απέναντι πλευρα του Ατλαντικού, καθώς ήταν Υποψήφια για το Βραβείο Όσκαρ Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας.

Ο Λοράν Καντέ, σχολιάζει με οξυδέρκεια και κριτικό βλέμμα τον καταλυτικό ρόλο της παιδείας, της γνώσης, της μόρφωσης και τη σχέση αλληλεπίδρασης εκπαιδευτή και εκπαιδευόμενου, χρησιμοποιώντας ευφυώς την σχολική τάξη ως έναν καθρέφτη της κοινωνίας μας, μέσα στον οποίο αντανακλώνται οι ταξικές  αντιθέσεις, οι κοινωνικές αντιφάσεις, τα στερεότυπα, οι προκαταλήψεις, οι συγκρούσεις και τα αδιέξοδα του σύγχρονου κόσμου.

«Κανένα από τα παιδιά δεν είχε σενάριο στα χέρια του. Όταν αυτοσχεδίαζαν ανάλογα με τις περιστάσεις, έφτιαχναν τους δικούς τους διάλογους. Όλος ο σχεδιασμός του φιλμ, έγινε με βάση τη γλώσσα. Ήθελα να κινηματογραφήσω αυτούς τους λεκτικούς χείμαρρους, που είναι πολύ συχνοί σε μια τάξη, όπου η σχετικότητα της θέσης του παιδιού ή η δύναμη δεν μετρούν τόσο, όσο ποιος θα έχει το τελευταίο λόγο. Αυτό είναι ένα παιχνίδι, στο οποίο οι περισσότεροι έφηβοι διαπρέπουν. Μια άνευ διαφυγής ρητορική, στην οποία συμμετέχουν και οι καθηγητές.» – Λοράν Καντέ

Ανάμεσα στους Τοίχους / Entre les murs / The Class
Σκηνοθεσία: Λοράν Καντέ
Σενάριο: Λοράν Καντέ, Φρανσουά Μπεγκοντό, Ρομπέν Καμπιγιό
Πρωταγωνιστούν: Φρανσουά Μπεγκαντού, Εσμεράλντα Κουερτανί, Αγγέλικα Σάντσιο, Βέι Χουάνγκ, Χαριέτ Κασαρουχάντα, Λουίζ Γκρίνμπεργκ
Μοντάζ: Ρομπέν Καμπιγιό
Έτος Παραγωγής: 2008
Χώρα Παραγωγής: Γαλλία
Διάρκεια: 128 λεπτά