Ο Νουρί Μπιλγκέ Τσεϊλάν, συγκαταλέγεται στους αυθεντικούς σύγχρονους auteur του παγκόσμιου κινηματογράφου και είναι παράλληλα, ο σπουδαιότερος εκπρόσωπος της μετά Γκιουνέι εποχής του Τούρκικου Σινεμά. Η ακρίβεια στα μονοπλάνα και στο βάθος πεδίου, πέρα από την αδιαμφισβήτητη εικαστική λειτουργικότητά τους, συνδυάζουν την αποστασιοποιημένη, χαμηλόφωνη παρατήρηση με την δημιουργία ατμόσφαιρας και τον λυρισμό.

Ο Νουρί Μπιλγκέ Τσεϊλάν, κατορθώνει μέσα από τα έργα του να συναντήσει και να συνδιαλεχθεί με τις λογοτεχνικές του και κινηματογραφικές του εμμονές. Με τον Τσέχοφ, με τον Ταρκόφσκι, τον Όζου, τον Αντονιόνι, τον Κιαροστάμι και το σημαντικότερο, μέσα από τον κύκλο των ανθρώπων και της φύσης, να φτάσει στον κρυμμένο και άρρητο σκληρό πυρήνα της ζωής. Καταφέρει να γίνει επί της ουσίας παγκόσμιος, διατηρώντας ακέραιη την εθνική και καλλιτεχνική του ταυτότητα.

«Δεν πιστεύω ότι ένας σκηνοθέτης πρέπει ν’ αναφέρεται στη σύγχρονη πραγματικότητα μιας χώρας. Αν θέλουμε να μιλήσουμε για την παρούσα κατάσταση, θα το κάνω σε τρία χρόνια, αλλά όχι τώρα. Ό,τι συμβαίνει στη χώρα μας κι ό,τι συνέβη τα περασμένα χρόνια είναι εύκολο να εξηγηθεί αν αναλογιστεί κανείς την ανθρώπινη φύση. Αλλά θεωρώ ότι ένας σκηνοθέτης δεν πρέπει να σκέφτεται το παρόν, αλλά να βλέπει τα πράγματα με μια ευρύτερη οπτική. Νομίζω ότι το χρέος ενός σκηνοθέτη διαφέρει από εκείνο ενός δημοσιογράφου. Φυσικά οι σκηνοθέτες μπορεί να επιλέξουν να κάνουν τους δημοσιογράφους, αλλά για μένα ο σκηνοθέτης πρέπει να επικεντρώνεται περισσότερο στην ψυχή του θεατή. Στην Ιαπωνία, όταν κάποιος πεθάνει σε μια διαμάχη, κάποιος από την Κυβέρνηση θα παραιτηθεί. Στην Τουρκία, κανείς δε θα παραιτηθεί σε μια τέτοια περίπτωση. Είναι θέμα διαφορετικής κουλτούρας. Θεωρώ ότι δική μου επιτυχία είναι να δώσω στο κοινό ιδέες, να θρέψω τις ψυχές των θεατών, κι οι θεατές μπορεί να νιώσουν ντροπή για κάποια πράγματα κι αυτό θα είναι επιτυχία της ταινίας. Έτσι, πιστεύω ότι ο σκηνοθέτης πρέπει να δουλεύει προς αυτήν την κατεύθυνση. Εμένα τουλάχιστον, οποιοσδήποτε άλλος τρόπος να κάνω ταινίες δε μου προσφέρει κίνητρο να δουλέψω. Προσπαθώ να καταλάβω περισσότερο την ανθρώπινη ψυχή και πιστεύω ότι γνωρίζουμε λιγότερα για τον άνθρωπο και το πώς δρα πάνω στη Γη, απ’ ό,τι για τον Άρη!» – Νουρί Μπιλγκέ Τσεϊλάν

Νουρί Μπιλγκέ Τσεϊλάν / Nuri Bilge Ceylan

Ο Νουρί Μπιλγκέ Τσεϊλάν γεννήθηκε στις 26 Ιανουαρίου του 1959, στην Κωνσταντινούπολη και είναι Τούρκος φωτογράφος και σκηνοθέτης. Έχει παντρευτεί την σκηνοθέτη, φωτογράφο και ηθοποιό Εμπρού Τσεϊλάν. Αφού σπούδασε Ηλεκτρολόγος – Μηχανικός, στη συνέχεια πραγματοποίησε σπουδές στον Κινηματογράφο. Σπούδασε σκηνοθεσία στο Πανεπιστήμιο Μιμάρ Σινάν της Κωνσταντινούπολης.

Η πρώτη μικρού μήκους ταινία του Τσεϊλάν είναι το «Cocoon», το οποίο προβλήθηκε στο Φεστιβάλ των Καννών του 1995. Η πρώτη του μεγάλου μήκους ταινία είναι το «Small Town» (βραβείο Καλιγκάρι στη Μπερλινάλε). Με την τρίτη μεγάλου μήκους ταινία του «Distance» κέρδισε μεταξύ άλλων το Μεγάλο Βραβείο της Επιτροπής, Καλύτερου Ηθοποιού και Γαλλικής Κουλτούρας στο Φεστιβάλ των Καννών και FIPRESCI στο Φεστιβάλ του Σαν Σεμπαστιάν.

Η ταινία του, παραγωγής 2006, «Κλίματα Αγάπης» απέσπασε το βραβείο FIPRESCI στο Φεστιβάλ των Καννών. Στη διάρκεια της προετοιμασίας αυτής της ταινίας, ο Τσεϊλάν στράφηκε και πάλι στη φωτογραφία. Το 2008 κέρδισε το βραβείο Καλύτερου Σκηνοθέτη στο Φεστιβάλ των Καννών, για την ταινία του «Τρεις Πίθηκοι». Κατά τη βράβευση του δήλωσε, «αφιερώνω αυτό το βραβείο στην όμορφη και μοναδική χώρα μου, που την αγαπώ παθιασμένα».

Στο Φεστιβάλ των Καννών του 2009 ήταν μέλος της κριτικής επιτροπής του διεθνούς διαγωνιστικού τμήματος, ενώ την ίδια χρονιά έλαβε το Asian Pacific Screen Award για την προσφορά του στον κινηματογράφο. Η ταινία «Κάποτε στην Ανατολία» κέρδισε το Μεγάλο Βραβείο της Επιτροπής στο Φεστιβάλ των Καννών του 2011, μαζί με την ταινία των αδελφών Νταρντέν, «Το παιδί και το ποδήλατο».

Ο σπουδαίος Τούρκος σκηνοθέτης Νουρί Μπιλγκέ Τσεϊλάν, τρία χρόνια μετά το φιλμ του «Κάποτε στην Ανατόλια», επέστρεψε με τη νέα δημιουργία του. Η «Χειμερία Νάρκη» (Kis Uykusu / Winter Sleep), προβλήθηκε στο 67ο Φεστιβάλ των Καννών, κερδίζοντας τον Χρυσό Φοίνικα. Παρά τη μεγάλη χρονική διάρκεια του φιλμ – 196 λεπτά – η μαγική του φωτογραφία, οι σχεδόν μπεργκμανικοί του διάλογοι και η σπουδαία ερμηνεία του πρωταγωνιστή Χαλούκ Μπιλγκινέρ, αιχμαλωτίζουν τον θεατή, χαρίζοντας του μία μοναδική εμπειρία θέασης.

«Οι ήρωες μου είναι τόσο αισιόδοξοι, όσο οι πραγματικοί άνθρωποι σήμερα. Δε μου αρέσει ποτέ να τελειώνω μια ταινία αισιόδοξα, με μια νότα ελπίδας, είμαι πολύ ρεαλιστής για κάτι τέτοιο, καμιά φορά ο πεσιμισμός είναι απαραίτητος. Ο μονόλογος του Αϊντίν στο τέλος της ταινίας μου φάνηκε υπερβολικά αισιόδοξος και θέλησα να τον κάνω πιο κυνικό, να μεταφέρω μέρος της ευθύνης και στη γυναίκα του και το προσπάθησα στο μοντάζ. Στις ταινίες δε μ’ αρέσει να καταλαβαίνω με τη μία τις προθέσεις των ηρώων.» – Νουρί Μπιλγκέ Τσεϊλάν

Φιλμογραφία

• 1997 – Το Χωριό
• 1999 – Τα Σύννεφα του Μάη
• 2002 – Μακριά
• 2006 – Κλίματα Αγάπης
• 2008 – Τρεις Πίθηκοι
• 2011 – Κάποτε στην Ανατολία
• 2014 – Χειμερία Νάρκη

Διαβάστε επίσης:

• Η «Χειμερία Νάρκη» (Kis Uykusu / Winter Sleep) του Νουρί Μπιλγκέ Τσεϊλάν

Μακριά / Distant / Uzak

Σκηνοθεσία: Νουρί Μπιλγκέ Τσεϊλάν
Σενάριο: Nuri Bilge Ceylan, Cemil Kavukçu
Ηθοποιοί: Μουζαφέρ Οζντεμίρ, Μεχμέτ Εμίν Τοπράκ, Εμπρού Τζεϊλάν
Χώρα Παραγωγής: Τουρκία
Έτος Παραγωγής: 2002
Διάρκεια: 110 λεπτά

Ο Μαχμούτ, συμβιβασμένος φωτογράφος που είχε κάποτε μεγάλα καλλιτεχνικά όνειρα, αναγκάζεται να φιλοξενήσει έναν επαρχιώτη ξάδελφό του, ο οποίος ψάχνει για δουλειά. Μια επίσκεψη που αποδιοργανώνει την εργένικη ζωή ενός ανθρώπου, ο οποίος συνήθισε να βλέπει και να ζει τα πράγματα από απόσταση.

Η ταινία πραγματοποίησε την παγκόσμια πρεμιέρα της, τον Μάιο του 2002, στο Διαγωνιστικό Τμήμα του Διεθνούς Κινηματογραφικού Φεστιβάλ των Καννών, όπου και τιμήθηκε με το Μεγάλο Βραβείο της Κριτικής Επιτροπής, αλλά και με το Βραβείο Ανδρικής Ερμηνείας, το οποίο αξίζει να σημειώσουμε ότι δόθηκε εξ ημισείας στους δύο πρωταγωνιστές, τον Μουζαφέρ Οζντεμίρ και τον Μεχμέτ Εμίν Τοπράκ. Μία ταινία στοχασμού πάνω στην αποξένωση των σχέσεων στη μεγαλούπολη.

Κλίματα Αγάπης / Climates / Iklimler

Σκηνοθεσία – Σενάριο: Νουρί Μπιλγκέ Τσεϊλάν
Ηθοποιοί: Νουρί Μπιλγκέ Τσεϊλάν, Αρίφ Ασκί, Ουφούκ Μπαιρακτάρ, Εμπρού Τσεϊλάν
Χώρα Παραγωγής: Τουρκία, Γαλλία
Έτος Παραγωγής: 2006
Διάρκεια: 101 λεπτά

Κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών τους διακοπών, ο Ίσα, ένας μεσήλικας καθηγητής και η νεότερη Μπαχάρ, θα δουν τη σχέση τους να φθείρεται από την έλλειψη επικοινωνίας και την αποξένωση. Ο Ίσα θα εγκαταλείψει την ερωμένη του και θα ξεκινήσει ένα μοναχικό ταξίδι στην τουρκική ενδοχώρα για να ανακαλύψει τον εαυτό του και να μπορέσει να ανακτήσει την αγάπη του για τη ζωή.

Με αργούς ρυθμούς και αριστουργηματική χρήση του φωτός, ο σπουδαίος Τούρκος σκηνοθέτης, συνθέτει ένα μοναδικό φιλμ, μέσα από το οποίο καταφέρνει να παρουσιάσει το τουρκικό τοπίο με μοναδικό τρόπο, ενώ παράλληλα πραγματοποιεί μία ωδή στον έρωτα.

Ένα έργο ζωής για τον Νουρί Μπιλγκέ Τσεϊλάν, ο οποίος υπογράφει τη σκηνοθεσία, το σενάριο, το μοντάζ, ενώ συγχρόνως πρωταγωνιστεί μαζί με τη σύζυγό του Εμπρού Τσεϊλάν, επίσης καταξιωμένη σεναριογράφο, ηθοποιός και σκηνοθέτιδα. Η ταινία πραγματοποίησε την παγκόσμια πρεμιέρα της, τον Μάιο του 2006, στο Διαγωνιστικό Τμήμα του Διεθνούς Κινηματογραφικού Φεστιβάλ των Καννών, όπου και τιμήθηκε με το Βραβείο FIPRESCI.

Κάποτε Στην Ανατολία / Once Upon A Time In Anatolia / Bιr Zamanlar Anadoluda

Σκηνοθεσία: Νουρί Μπιλγκέ Τσεϊλάν
Σενάριο: Ercan Kesal, Ebru Ceylan, Nuri Bilge Ceylan
Ηθοποιοί: Γιλμάζ Ερντογάν, Τανέρ Μπιρσέλ, Αχμέτ Μουμτάζ Ταϊλάν, Μουχάμετ Ουζουνέρ
Χώρα Παραγωγής: Τουρκία, Βοσνία και Ερζεγοβίν
Έτος Παραγωγής: 2011
Διάρκεια: 157 λεπτά

Η ζωή σε μια μικρή πόλη στα βάθη της Ανατολίας, στην ενδοχώρα της Τουρκίας, είναι σαν ένα αέναο ταξίδι στη μέση των στεπών. Η διαρκής αίσθηση ότι κάτι καινούριο και διαφορετικό θα συμβεί ξαφνικά, και θα εμφανιστεί πίσω από τον κάθε λόφο, στην οποιαδήποτε γωνιά της πόλης αυτής και ταυτόχρονα αν και τόσο εσωτερικό και ίδιο με τα υπόλοιπα, θα δώσει ζωντάνια, θα καθυστερήσει ή και θα αλλάξει τους μονότονους ρυθμούς της καθημερινότητας των κατοίκων. Ένας θάνατος, η αγωνία για την εξιχνίαση του εγκλήματος. Μια ομάδα ανδρών βρίσκεται επί ποδός, ώστε να ανακαλύψει το συντομότερο, ένα νεκρό πτώμα στις αχανείς στέπες της Ανατολής. Ο αστυνομικός, ο γιατρός, ο εισαγγελέας, ο δήμαρχος και ο ύποπτος για το περιστατικό που βρίσκεται σε πολύ δύσκολη θέση.

Ένα αριστούργημα του Τούρκικου, αλλά και του παγκόσμιου, Κινηματογράφου. Η κριτική επιτροπή του Διαγωνιστικού Τμήματος του Διεθνούς Κινηματογραφικού Φεστιβάλ των Καννών, το οποίο πραγματοποιήθηκε τον Μάιο του 2011 με πρόεδρο τον Ρόμπερτ Ντε Νίρο, έδωσε το Μεγάλο Βραβείο της (Grand Prix) – δεύτερο σημαντικότερο της διοργάνωσης μετά τον Χρυσό Φοίνικα – στην υπέροχη ταινία «Κάποτε στην Ανατολία» του Νουρί Μπιλγκέ Τσεϊλάν. Εξαιρετική φωτογραφία καθώς κι ένα ιδιαίτερο χιούμορ που διαθέτει, αυτό το ιδιαίτερο, στοχαστικό και άκρως διεισδυτικό φιλμ.

Για περισσότερες πληροφορίες, trailer και φωτογραφίες, παραθέτουμε και την επίσημη ιστοσελίδα του σκηνοθέτη: Νουρί Μπιλγκέ Τσεϊλάν