Παρουσιάζουμε τις σημαντικότερες ερμηνείες της μοναδικής Μελίνας Μερκούρη (18 Οκτωβρίου 1920 – 6 Μαρτίου 1994) στην μεγάλη οθόνη. Η Υποψήφια για Όσκαρ ηθοποιός, πρωταγωνίστησε σε διαχρονικά έργα, από τη «Στέλλα» του Μιχάλη Κακογιάννη, μέχρι το θρυλικό φιλμ «Ποτέ την Κυριακή» του Ζυλ Ντασέν. Διαβάστε Επίσης: Μελίνα Μερκούρη, η Ελληνίδα που συγκίνησε τον κόσμο.

Ads

Στέλλα / Stella
Σκηνοθεσία: Μιχάλης Κακογιάννης
Σενάριο: Μιχάλης Κακογιάννης
Πρωταγωνιστούν: Μελίνα Μερκούρη, Γιώργος Φούντας, Αλέκος Αλεξανδράκης, Χριστίνα Καλογερικού, Σοφία Βέμπο, Βούλα Ζουμπουλάκη, Διονύσης Παπαγιαννόπουλος, Τασσώ Καββαδία, Κώστας Κακκαβάς
Διεύθυνση Φωτογραφίας: Κώστας Θεοδωρίδης
Μοντάζ: Γιώργος Τσαούλης
Ήχος: Γιώργος Νιαγάσας
Μουσική: Μάνος Χατζιδάκις
Καλλιτεχνική Διεύθυνση: Γιάννης Τσαρούχης, Βλάσης Κάνιαρης
Κοστούμια: Ντένη Βαχλιώτη
Μακιγιάζ: Νίκος Βαρβέρης
Έτος Παραγωγής: 1955
Χώρα Παραγωγής: Ελλάδα
Διάρκεια: 90 λεπτά

image

Η Στέλλα (Μελίνα Μερκούρη) τραγουδάει στο κέντρο «Παράδεισος» και ζει μια απελευθερωμένη, θυελλώδη ζωή, γεμάτη έρωτες και δυναμισμό. Όταν γνωρίζει τον Μίλτο (Γιώργος Φούντας), έναν γνωστό ποδοσφαιριστή, θα εγκαταλείψει τον Αλέκο (Αλέκος Αλεξανδράκης), γιο ευκατάστατης οικογένειας. Στην πρόταση γάμου του Μίλτου θα απαντήσει θετικά, αλλά στη συνέχεια θα αλλάξει γνώμη. Την ημέρα του γάμου θα τον αφήσει να περιμένει μάταια στην εκκλησία και θα περάσει την ώρα της παρέα με έναν νεαρό (Κώστα Κακκαβά) που γνώρισε τυχαία στο δρόμο. Όταν το ξημέρωμα θα γυρίσει στο σπίτι της, θα βρει τον Μίλτο να την περιμένει, για να λογαριαστούν, κραδαίνοντας ένα μαχαίρι.

Ads

Μία θρυλική δημιουργία, που διακατέχεται από την συγκλονιστική ερμηνεία και παρουσία της Μελίνας Μερκούρη, σ’ έναν ρόλο ο οποίος την καθιέρωσε ως θεατρίνα και εμβληματική προσωπικότητα. Η αριστοτεχνική σκηνοθεσία του Κακογιάννη δίνει διαστάσεις αρχαίας τραγωδίας και καθιστά την αξία του έργου του διαχρονική. Η ταινία βραβεύτηκε με την Χρυσή Σφαίρα Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας, ενώ είχαμε την ευκαιρία να την ξαναθυμηθούμε στην μεγάλη οθόνη, με αφορμή του αφιερώματος για τα 100 χρόνια του ελληνικού κινηματογράφου, που πραγματοποίησε το 55ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Η ταινία σηματοδοτεί την πρώτη εμφάνιση της Μελίνας Μερκούρη, στην μεγάλη οθόνη.

Ο Χριστός Ξανασταυρώνεται / Celui qui doit mourir / He Who Must Die
Σκηνοθεσία: Ζιλ Ντασέν
Σενάριο: Ben Barzman, Jules Dassin, Nikos Kazantzakis (novel), André Obey
Πρωταγωνιστούν: Πιερ Βανέκ, Μελίνα Μερκούρη, Jean Servais
Έτος Παραγωγής: 1957
Χώρα Παραγωγής: Γαλλία, Ιταλία
Διάρκεια: 122 λεπτά

image

Στην περίοδο της Τουρκοκρατίας, οι κάτοικοι ενός χωριού της Κρήτης εγκαταλείπουν τα σπίτια και τη γη τους, έπειτα από ένα πογκρόμ των Τούρκων και κυνηγημένοι φτάνουν μετά από πολυήμερη πεζοπορία στη Λυκόβρυση. Ένα πλούσιο χωριό, όπου οι κάτοικοι ετοιμάζονται για την αναπαράσταση των Παθών του Χριστού και του μαρτυρίου της Σταύρωσης, σύμφωνα με ένα παλιό, τοπικό έθιμο. Οι ξεριζωμένοι πρόσφυγες μπαίνουν ταλαιπωρημένοι με επικεφαλής τον ιερέα τους, τον παπα-Φώτη, στην πλατεία του χωριού.

Ενώ οι κάτοικοι τους προσφέρουν τροφή και καταφύγιο, αντίθετα ο τοπικός ιερέας, ο παπα-Γρηγόρης και οι προύχοντες, τους αντιμετωπίζουν εχθρικά, καθώς θεωρούν ότι οι νεοφερμένοι παρίες είναι απειλή για τα συμφέροντα και τα κεκτημένα τους. «Τόπος για τους χολεριασμένους δεν υπάρχει» κραυγάζει ο παπα-Γρηγόρης. Έτσι, το πλήθος των κυνηγημένων, αλλά υπερήφανων χωρικών, ανεβαίνει, κουβαλώντας τον σταυρό του μαρτυρίου, τον δικό του Γολγοθά, το ξερό βουνό της Σαρακίνας που δεσπόζει στην περιοχή…

Ως γνωστόν η ταινία είναι βασισμένη στο μυθιστόρημα του Νίκου Καζαντζάκη και είναι γυρισμένη στα Κριτσά της Κρήτης, με κοστούμια του Γιάννη Τσαρούχη, τη Μελίνα στο ρόλο της Μαγδαληνής και τον Πιερ Βανέκ σ’ εκείνον του Χριστού. Ο Ζυλ Ντασέν αναφέρει ο ίδιος σχετικά με τα γυρίσματα:

«Μια από τις ευτυχέστερες εμπειρίες της ζωή μου ήταν η συνεργασία με τους κατοίκους της Κριτσάς και των γύρω χωριών που συμμετείχαν στην ταινία. Οι πιο πολλοί δεν ήξεραν γράμματα κι έτσι τα βράδια, όταν γύριζαν από τα χωράφια, μαζευόμασταν στην αυλή του σχολείου και με διερμηνέα τη Μελίνα, τους μιλούσαμε για το βιβλίο και τις σκηνές που θα γυρνούσαμε. Υπέροχη εμπειρία… Στο βιβλίο, ξέρετε, υπάρχουν οι φτωχοί και οι πλούσιοι, οι προύχοντες του χωριού. Ε, λοιπόν, κανείς δεν ήθελε να παίξει έναν από τους προύχοντες! Εκεί όμως που δεν πείθονταν με τίποτα ήταν στο να παίξουν τους Τούρκους. Ξέρετε τελικά ποιοι έπαιξαν τους Τούρκους; Καουμπόηδες από τη διπλανή Αμερικανική Βάση…»

Ποτέ την Κυριακή / Never on Sunday
Σκηνοθεσία: Ζυλ Ντασέν
Σενάριο: Ζυλ Ντασέν
Πρωταγωνιστούν: Μελίνα Μερκούρη, Ζυλ Ντασέν, Γιώργος Φούντας, Τίτος Βανδής, Μήτσος Λυγίζος, Δέσπω Διαμαντίδου, Αλέκα Κατσέλη, Δημήτρης Παπαμιχαήλ, Φαίδων Γεωργίτσης, Γιώργος Τζώρτζης, Νίκος Τσαχιρίδης, Γιώργος Φόρας, Νίκος Φέρμας, Γιάννης Φέρμης, Χριστόφορος Νέζερ, Θανάσης Βέγγος, Κούλα Αγαγιώτου, Δήμος Σταρένιος, Αρτέμης Μάτσας, Κώστας Δούκας, Παναγιώτης Καραβουσάνος, Αλέξης Σολομός, Τασία Κυριακίδου, Στέφανος Σκοπελίτης, Πόπη Γκίκα, Κώστας Νικολούδης, Κώστας Δούκας
Μουσική: Μάνος Χατζιδάκις
Σκηνικά – Κοστούμια: Ντένη Βαχλιώτη
Έτος Παραγωγής: 1960
Χώρα Παραγωγής: Ελλάδα
Διάρκεια: 97 λεπτά

image

Ένας Αμερικανός «ερασιτέχνης φιλόσοφος», γοητευμένος από τον αρχαίο πολιτισμό φτάνει στην Ελλάδα, σίγουρος ότι θα βρει την αιώνια αλήθεια. Στην περιπλάνησή του γνωρίζει την Ίλια, μια πόρνη, που έχει την αξιοπρέπεια να διαλέγει η ίδια τους πελάτες της.

Βλέποντας στο πρόσωπό της την καθαρότητα της ομορφιάς και την κληρονομιά της τραγικής φιγούρας, την ερωτεύεται με πάθος και ως άλλος Πυγμαλίων προσπαθεί να τη διαπλάσει. Όμως η Ίλια έχει άλλα σχέδια. Εγκαταλείπει τα μαθήματα κλασικής παιδείας που της προσφέρει ο Αμερικανός, εγκαταλείπει και τον ίδιο για να αφεθεί στον έρωτα ενός Ελληνοϊταλού λιμενεργάτη.

Η ταινία, μία από τις μεγαλύτερες διεθνείς επιτυχίες του ελληνικού κινηματογράφου, ήταν υποψήφια για πέντε Όσκαρ το 1961, ανάμεσα στα οποία Α΄ Γυναικείου Ρόλου (Μελίνα Μερκούρη), Σκηνοθεσίας και Σεναρίου (Ζυλ Ντασέν).

Το «Ποτέ την Κυριακή» είναι η ταινία που χάρισε στον Μάνο Χατζιδάκι το Όσκαρ Καλύτερου Τραγουδιού για τα «Παιδιά του Πειραιά» (για πρώτη φορά κέρδιζε το Όσκαρ ένα τραγούδι με ξενόγλωσσο στίχο), στη Μελίνα Μερκούρη το Βραβείο Γυναικείας Ερμηνείας στο Φεστιβάλ των Καννών 1960 και ταξίδεψε το ελληνικό ταπεραμέντο στα πέρατα του κόσμου.

Φαίδρα / Phaedra
Σκηνοθεσία: Ζιλ Ντασέν
Σενάριο: Ζυλ Ντασέν και Μαργαρίτα Λυμπεράκη
Πρωταγωνιστούν: Μελίνα Μερκούρη, Άντονι Πέρκινς, Ραφ Βαλόνε, Élisabeth Ercy, Ζυλ Ντασέν, Marc Bohan, Τασσώ Καββαδία, Ανδρέας Φιλιππίδης, Ζωρζ Σαρή, Γιώργος Πάντζας και Στέλιος Βόκοβιτς
Μουσική: Μίκης Θεοδωράκης
Διεύθυνση Φωτογραφίας: Jacques Natteau
Έτος Παραγωγής: 1962
Χώρα Παραγωγής: Ελλάδα, Γαλλία, Η.Π.Α.
Διάρκεια: 115 λεπτά

image

Η Φαίδρα (Μελίνα Μερκούρη), δεύτερη σύζυγος του εφοπλιστή Θάνου Κυρίλη (Ραφ Βαλόνε), ερωτεύεται τον γιο που έχει ο σύζυγός της από τον πρώτο του γάμο, Αλέξη (Άντονι Πέρκινς). Η σχέση των δυο είναι καταδικασμένη από την αρχή αλλά παρόλα αυτά δεν καταφέρνουν να πνίξουν τα συναισθήματά τους.

Μετά την παγκόσμια επιτυχία της ταινίας «Ποτέ την Κυριακή», η Μελίνα Μερκούρη και ο Ζιλ Ντασέν, στράφηκαν στην αρχαία ελληνική τραγωδία. Η ταινία αποτέλεσε την τέταρτη συνεργασία του ζευγαριού. Επέλεξαν την τραγωδία του Ευριπίδη, «Ιππόλυτος», η οποία αφηγείται το παράνομο ερωτικό πάθος της Φαίδρας, συζύγου του Θησέα, για τον γιο του Ιππόλυτο. Το σενάριο γράφτηκε από τη συγγραφέα Μαργαρίτα Λυμπεράκη, η οποία μετέφερε τον σχετικό μύθο στην Ελλάδα της δεκαετίας του ’60.

Η Μελίνα Μερκούρη και ο Άντονι Πέρκινς, υπό τις σκηνοθετικές οδηγίες του Ζυλ Ντασέν, απέδωσαν το τραγικό, αδιέξοδο πάθος που ενώνει τη Φαίδρα με τον Ιππόλυτο (γιο του άντρα της) οδηγώντας στην καταστροφή. Η συνεργασία ανάμεσα στους δύο πρωταγωνιστές οδήγησε σε μια βαθιά φιλία.

Η ερμηνεία της Μερκούρη απέσπασε καλές κριτικές και έλαβε Υποψηφιότητά για Χρυσή Σφαίρα. Η μουσική επένδυση της ταινίας έγινε από τον Μίκη Θεοδωράκη και τους στίχους των τραγουδιών έγραψε ο Νίκος Γκάτσος. Τέλος αξίζει να σημειώσουμε ότι η ταινία απέσπασε και μία Υποψηφιότητα για Όσκαρ, στην Κατηγορία Καλύτερων Κουστουμιών, για την σπουδαία Θεώνη Βαχλιώτη – Όλντριτζ.

Τοπ Καπί / Topkapı
Σκηνοθεσία: Ζιλ Ντασέν
Σενάριο: Μόνια Ντανισέφσκι (βασισμένο στο μυθιστόρημα του Έρικ Άμπλερ «Το φως της ημέρας»)
Πρωταγωνιστούν: Μελίνα Μερκούρη, Πίτερ Ουστίνοφ, Μαξιμίλιαν Σελ, Ρόμπερτ Μόρλεϊ, Ακίμ Ταμίροφ, Τζες Χαν, Ζιλ Σιγκάλ, Τζο Ντασέν, Τίτος Βανδής, Δέσπω Διαμαντίδου
Μουσική: Μάνος Χατζιδάκις
Διεύθυνση Φωτογραφίας: Ανρί Αλεκάν
Έτος Παραγωγής: 1964
Χώρα Παραγωγής: Η.Π.Α.
Διάρκεια: 120 λεπτά

image

Η Ελίζαμπεθ Λιπ (Μελίνα Μερκούρη), μία γοητευτική κλέφτρα πολύτιμων λίθων σχεδιάζει να κλέψει έναν από τους πολυτιμότερους θησαυρούς του κόσμου. Πρόκειται για ένα στιλέτο που κοσμείται από τέσσερα σμαράγδια εξαιρετικής σπανιότητας και ομορφιάς. Ο θησαυρός όμως, βρίσκεται καλά φυλαγμένος στο μουσείο Τοπκαπί της Κωνσταντινούπολης και κανείς δεν φαίνεται να μπορεί να βάλει στο χέρι το ανυπολόγιστης αξίας κειμήλιο.

Σύντομα, μία ομάδα από ερασιτέχνες κακοποιούς και έναν ανυποψίαστο, αγαθό μικροαπατεώνα, θα ταξιδέψουν μέχρι την Κωνσταντινούπολη, προκειμένου να θέσουν σε εφαρμογή το «τέλειο» κόλπο. Στην πράξη όμως ο θησαυρός δεν θα είναι τόσο κοντά όσο υπολόγιζαν. Θα χρειαστεί να επιστρατεύσουν όλη την τύχη, την τόλμη αλλά και το στιλ που διαθέτουν, προκειμένου να τα καταφέρουν.

Το κλασικό περιπετειώδες αριστούργηµα του Ζιλ Ντασέν µε τη θαυμάσια Μελίνα Μερκούρη και ένα µοναδικό επιτελείο ηθοποιών, µας ταξιδεύει στην µαγική Κωνσταντινούπολη για µια επικείµενη ληστεία, με απρόβλεπτα αποτελέσματα.

Η ταινία, συνοδευόμενη από την υπέροχη μουσική του Μάνου Χατζιδάκι, χάρισε στον Πίτερ Ουστίνοφ το Όσκαρ Β΄ Ανδρικού Ρόλου, ενώ τόσο η Μελίνα Μερκούρη, όσο και ο Πίτερ Ουστίνοφ, ήταν Υποψήφιοι για Χρυσή Σφαίρα Καλύτερου Γυναικείου και Ανδρικού Ρόλου, αντίστοιχα.

10.30 Ένα Καλοκαιρινό Βράδυ / 10:30 P.M. Summer
Σκηνοθεσία: Ζιλ Ντασέν
Σενάριο: Ζιλ Ντασέν
Πρωταγωνιστούν: Μελίνα Μερκούρη, Πίτερ Φιντς, Ρόμι Σνάιντερ, Τζούλιαν Ματέος
Έτος Παραγωγής: 1966
Χώρα Παραγωγής: Ισπανία, Η.Π.Α.
Διάρκεια: 85 λεπτά

image

Στη διάρκεια μιας βίαιης νυχτερινής καλοκαιρινής καταιγίδας, σ’ ένα ισπανικό χωριό διαπράττεται ένα έγκλημα πάθους. Ο νεαρός αγρότης Ροδρίγο σκοτώνει την άπιστη γυναίκα του και τον εραστή της. Λίγο μετά φτάνουν εκεί με το αυτοκίνητό τους ένα παντρεμένο ζευγάρι. Ο Πωλ και η Μαρία με την μικρή τους κόρη, παρέα με την καλύτερη φίλη της συζύγου την Κλερ, που τους συνοδεύει στις διακοπές τους.

Η Μαρία, γνωρίζοντας ότι η φίλη της είναι ερωμένη του άντρα της, συνειδητοποιεί ότι ουσιαστικά ο γάμος τους έχει ναυαγήσει οριστικά και πνίγει την θλίψη της στο ποτό. Κάποια στιγμή, στη διάρκεια της νύχτας, βοηθά τον κυνηγημένο νεαρό να ξεφύγει από τα πλοκάμια της αστυνομίας που τον αναζητά, αλλά το επόμενο πρωί το πτώμα του ανακαλύπτεται πεταμένο στα χωράφια…

Ερωτικό μελόδραμα απιστίας, βασισμένο στο ομότιτλο μυθιστόρημα της Μαργκερίτ Ντυράς, η ταινία αυτή, γυρισμένη στην ισπανική ενδοχώρα, είναι μία από τις λιγότερο γνωστές, δημιουργίες του Ζυλ Ντασσέν. Έχοντας στο κέντρο της ένα τυπικό ερωτικό τρίγωνο, η ταινία ουσιαστικά μιλά για το σβήσιμο της σεξουαλικής φλόγας, την αποξένωση μέσα στη σχέση, την προδοσία και για το αδιάβατο πέρασμα από τον έρωτα στην συντροφικότητα και την αγάπη.

Ακτινογραφώντας λοιπόν τον αχαρτογράφητο γυναικείο ψυχισμό, η ιστορία αφορά το θέμα της προδοσίας, τη διαχείρισης του πένθους, το τέλος της ερωτικής επιθυμίας και το ανεπούλωτο τραύμα που αφήνει πίσω της. Ο εξόχως ποιητικός όσο και διεισδυτικός στα εσωτερικά τοπία, λόγος της Ντυράς είναι πάντα πολύ δύσκολο να μετατραπεί σε σενάριο και να αποτυπωθεί με επιτυχία στην οθόνη.

Ο Ντασέν έξυπνα εκμεταλλεύεται στο έπακρο την τραγική διάσταση του διπλού φονικού και σχολιάζει έμμεσα την ανελεύθερη Ισπανία του Φράνκο. Στο καστ της ταινίας, εκτός από την υπέροχη Μελίνα Μερκούρη, συναντάμε τον σπουδαίο Πίτερ Φιντς και την αγαπημένη Ρόμι Σνάιντερ, στον ρόλο της Κλερ.