Γεννημένος στο Ρίμινι της Ιταλίας, στις 20 Ιανουαρίου του 1920, ο σπουδαίος Ιταλός σκηνοθέτης Φεντερίκο Φελίνι, υπήρξε ένας χαρισματικός δημιουργός, οποίος τόλμησε να δοκιμάσει πέρα από νόρμες και κανόνες, δημιουργώντας το δικό του μαγικό κινηματογραφικό σύμπαν, αλλάζοντας για πάντα το μέλλον της Έβδομης Τέχνης. Με αφορμή την συμπλήρωση 100 χρόνων από τη γέννησή του, εκμεταλλευόμαστε την ευκαιρία για να παρουσιάσουμε πέντε από τις ομορφότερες ταινίες του.

«Τί είναι μια ταινία αρχικά; Μια υποψία, μια υπόθεση αφήγησης, σκιές ιδεών, ακαθόριστα συναισθήματα. Κι όμως, σ’ εκείνο το πρώτο ανεπαίσθητο άγγιγμα, η ταινία μοιάζει ήδη να είναι ο εαυτός της, ολοκληρωμένη ζωτική, πάναγνη. O πειρασμός να την αφήσεις έτσι, σ’ αυτήν την άσπιλη διάσταση είναι πολύ μεγάλος. Όλα θα ήταν πιο απλά, και ποιος ξέρει, ίσως και πιο σωστά. Όμως όχι, η φιλοδοξία, η ανία, η κλίση, οι συμφωνίες, οι ρήτρες των συμβολαίων, σε υποχρεώνουν να τη γυρίσεις. Και να λοιπόν, η τελετουργία αρχίζει…» – αναφέρει χαρακτηριστικά ο Φεντερίκο Φελίνι και συμπληρώνει:

«Δεν είναι η δική μου μνήμη που κυριαρχεί στις ταινίες μου. Tο να πει κανείς ότι οι ταινίες μου είναι αυτοβιογραφικές, είναι μια αβασάνιστη κρίση, μια βιαστική ταξινόμηση. Έχω επινοήσει σχεδόν τα πάντα: παιδική ηλικία, προσωπικότητα, νοσταλγίες, όνειρα, αναμνήσεις, για την καθαρή απόλαυση του να μπορέσω να τις αφηγηθώ. Mε την έννοια του ανέκδοτου, της πραγματικής βιογραφίας, στις ταινίες μου δεν υπάρχει τίποτα. Aυτό που ξέρω είναι ότι επιθυμώ να αφηγηθώ. Πραγματικά, η αφήγηση είναι το μόνο παιχνίδι με το οποίο αξίζει να παίζει κανείς. Είναι ένα παιχνίδι, που για μένα, για τη φαντασία μου, για τη φύση μου, έχει την δική του αναγκαιότητα.» – Φεντερίκο Φελίνι (20 Ιανουαρίου του 1920 – 31 Οκτωβρίου του 1993)

Διαβάστε Επίσης:

• Φεντερίκο Φελίνι: Ένα παιδί ζωγραφίζει στο σελιλόιντ

Λα Στράντα / La Strada
Σκηνοθεσία: Φεντερίκο Φελίνι
Σενάριο: Φεντερίκο Φελίνι, Τούλιο Πινέλι, Ένιο Φλαϊάνο
Παραγωγή: Ντίνο ντε Λαουρέντις, Κάρλο Πόντι
Πρωταγωνιστές: Άντονι Κουίν, Τζουλιέτα Μαζίνα, Ρίτσαρντ Μπέιζχαρτ
Μουσική: Νίνο Ρότα
Φωτογραφία: Οτέλο Μαρτέλο
Μοντάζ: Leo Catozzo
Έτος Παραγωγής: 1954
Χώρα Παραγωγής: Ιταλία
Διάρκεια: 134 λεπτά

Η αυλαία ανοίγει με τον Ζαμπανό (Άντονι Κουίν), έναν τσιγγάνο που δίνει παραστάσεις στις πλατείες των χωριών. Πρωτόγονος και βίαιος, αγοράζει για λίγα χρήματα την αφελή αλλά και ευαίσθητη Tζελσομίνα (Τζουλιέτα Μασίνα) από την φτωχή οικογένειά της. Μαζί πια, θα συνεχίσουν τη νομαδική ζωή τους. Η ταινία δεν είναι παρά μια τεράστια, περιπλανώμενη και φανταστική γιορτή, που οδεύει στους σκονισμένους δρόμους, της απίθανα μοναχικής μιζέριας, καταλαμβάνοντας έτσι μια αδιάφορη και απολίτικη χώρα. Μοναδική στον ρόλο της η Τζουλιέτα Μασίνα, αποδεικνύει απλά γιατί δικαίως συγκαταλέγεται ανάμεσα στις σημαντικότερες ερμηνεύτριες της εποχής της.

O Φελίνι υπήρξε ένας απόλυτος κινηματογραφικός δημιουργός. Mε το έργο του δεν απεικόνισε απλώς την πραγματικότητα, αλλά κατασκεύασε, με τα ίδια του τα χέρια, έναν φανταστικό κόσμο από σκιές και φως. Πνεύματα και φαντάσματα, σκιές κατοικημένες από υπάρξεις φυσιολογικές, αλλά ταυτόχρονα και φαντασιακές. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, αποτελεί το φιλμ «Λα Στράντα» (La Strada) του 1954. Βραβεύτηκε με το Όσκαρ Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας, ενώ το Βρετανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου (BFI) την κατέταξε στην πρώτη δεκάδα στη λίστα με τις καλύτερες ταινίες όλων των εποχών. Ηθοποιοί: Άντονι Κουίν, Τζουλιέτα Μασίνα, Ρίτσαρντ Μπέιζχαρτ, Άλντο Σιλβάνι, Μαρκέλα Ροβέρε. Η μουσική επένδυση του Νίνο Ρότα και σε συνδυασμό με τη φωτογραφία του Οτέλο Μαρτέλι χάρισαν στην ταινία μια θέση στην κινηματογραφική αιωνιότητα.

Γλυκιά Ζωή / La Dolce Vita
Σκηνοθεσία: Φεντερίκο Φελίνι
Σενάριο: Φεντερίκο Φελίνι, Ένιο Φλαϊάνο, Τούλιο Πινέλι, Πιέρ Πάολο Παζολίνι
Ηθοποιοί: Μαρτσέλο Μαστρογιάνι, Ανίτα Έκμπεργκ, Ανούκ Αϊμέ, Υβόν Φουρνό
Μουσική: Νίνο Ρότα
Φωτογραφία: Οτέλο Μαρτέλο
Μοντάζ: Leo Catozzo
Έτος Παραγωγής: 1960
Χώρα Παραγωγής: Ιταλία
Διάρκεια: 174 λεπτά

Ο Μαρτσέλο Ρουμπίνι είναι δημοσιογράφος και αρθρογραφεί σ’ ένα έντυπο σκανδάλων, παρ’ όλο που ελπίζει να μπορέσει κάποτε να γράψει πιο σοβαρά. Για επτά ημέρες κι άλλες τόσες νύχτες γίνεται ο ξεναγός σ’ ένα ταξίδι της ζωής στη Ρώμη.

Το «La Dolce Vita» θεωρείται το πρώτο μεγάλο αριστούργημα του Φεντερίκο Φελίνι και αποτέλεσε ένα βαρυσήμαντο καλλιτεχνικό γεγονός στην εποχή του, καθιερώνοντας τον δημιουργό της στο διεθνές κινηματογραφικό στερέωμα. Βραβεύτηκε με τον Χρυσό Φοίνικα στο Φεστιβάλ των Καννών το 1960, αλλά και από την Ένωση Κριτικών Νέας Υόρκης την ίδια χρονιά. Τιμήθηκε με ένα Βραβείο Όσκαρ για τα κοστούμια της, ενώ ήταν Υποψήφια και στις Κατηγορίες, Καλύτερης Σκηνοθεσίας, Σεναρίου και Καλλιτεχνικής Διεύθυνσης. Σήμερα η ταινία θεωρείται κλασική και διαχρονικότατη, ενώ από πολλούς συγκαταλέγεται δικαίως ως μία από τις σημαντικότερες ταινίες όλων των εποχών και ίσως η αρτιότερη στην ιστορία του Ιταλικού Κινηματογράφου.

Η «Γλυκιά Ζωή», αντικατοπτρίζει ουσιαστικά την Ιταλία της δεκαετίας του ’50 που ζωντανεύει στην μεγάλη οθόνη, μέσω της Έβδομης Τέχνης και αναβιώνει μία ολόκληρη εποχή. Με την αφελή επιθυμία για ζωή, με την επιτηδευμένη ελαφρότητα που σήμερα μας φαίνεται παραμυθένια, με το γούστο στο καλό ντύσιμο, την ευχαρίστηση που προσφέρει ένα καθαρό ρούχο, ο περίπατος το βράδυ με το αυτοκίνητο, το χάζεμα κάτω από τις αναμμένες λάμπες του καφέ. Όλα αυτά, ο Φελίνι δεν τα εφηύρε, αλλά τα θυμήθηκε…

Οκτώμισι / 8½ / Otto e mezzo
Σκηνοθεσία: Φεντερίκο Φελίνι
Σενάριο: Φεντερίκο Φελίνι, Ένιο Φλαϊάνο, Τούλιο Πινέλι, Μπρουνέλο Ρόντι
Πρωταγωνιστές: Μαρτσέλλο Μαστρογιάννι, Κλαούντια Καρντινάλε, Ανούκ Εμέ, Σάντρα Μίλο, Ροσέλα Φαλκ, Μπάρμπαρα Στιλ
Μουσική: Νίνο Ρότα
Φωτογραφία: Gianni Di Venanzo
Μοντάζ: Leo Catozzo
Έτος Παραγωγής: 1963
Χώρα Παραγωγής: Ιταλία
Διάρκεια: 138 λεπτά

Ο Γκουίντο Ανσέλμι, σκηνοθέτης που περνά μια κριτική περίοδο στην προσωπική και καλλιτεχνική ζωή του, βασανίζεται από φαντασιώσεις και έμμονες ιδέες που σχετίζονται με την καθολική του παιδεία, τις σχέσεις του με το σεξ και τις γυναίκες και την αναζήτηση ενός νοήματος στη δουλειά του. Εικόνες από την ταινία που γυρίζει συγχέονται με εφιάλτες, αλλά όλη αυτή η σύγχυση πραγματικότητας και φαντασίας καταλήγει σε μια χαρούμενη αναζήτηση, όπου όλα αποκτούν νόημα.

Μια από τις σπουδαιότερες ταινίες στην ιστορία του Σινεμά και από τις σημαντικότερες, αν όχι η κορυφαία στιγμή της φελινικής δημιουργικής τέχνης. Ηθοποιοί: Μαρτσέλο Μαστρογιάνι, Ανούκ Εμέ, Κλαούντια Καρντινάλε, Σάντρα Μιλό, Μπάρμπαρα Στιλ. Το μεγάλο αυτοβιογραφικό αριστούργημα του Φεντερίκο Φελίνι που βραβεύτηκε με το Όσκαρ Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας το 1964.

Η Ιουλιέτα των Πνευμάτων / Juliet of the Spirits / Giulietta Degli Spiriti
Σκηνοθεσία: Φεντερίκο Φελίνι
Σενάριο: Federico Fellini, Tullio Pinelli, Ennio Flaiano, Brunello Rondi
Πρωταγωνιστούν: Τζουλιέτα Μασίνα, Sandra Milo, Mario Pisu
Έτος Παραγωγής: 1965
Χώρα Παραγωγής: Ιταλία, Γαλλία
Διάρκεια: 137 λεπτά

Η Ιουλιέτα, μια κυρία της ανώτερης αστικής τάξης, περνά το καλοκαίρι στην όμορφη βίλα της. Για την επέτειο του γάμου της με τον Τζιόρτζιο, έναν άνθρωπο των δημοσίων σχέσεων, αποφασίζει να οργανώσει μια γιορτή. Μεγαλωμένη με θρησκευτικές και παράλληλα συντηρητικές αρχές, το εν λόγω πάρτι, θα φέρει στην επιφάνεια την κρίση ταυτότητας που βασανίζει την ηρωίδα. Μια κρίση που εξελίσσεται σε δράμα όταν αρχίζει να υποπτεύεται ότι ο σύζυγος της την απατάει ενώ έχει μια μητέρα που το μόνο που την νοιάζει είναι η εξωτερική της εμφάνιση και οι αδερφές της συμπεριφέρονται κάθε άλλο παρά συνετά.

Έτσι, μην έχοντας ποιον να εμπιστευτεί η Ιουλιέτα θα στρέψει τις ελπίδες της, στην γειτόνισσά της, τη Σούζυ, η οποία έχει διαμορφώσει το σπίτι της σ’ έναν ερωτικό παράδεισο. Όμως οι αντιφάσεις της ανάμεσα στον καθολικό καθωσπρεπισμό της παιδικής της ηλικίας και στην τάση για μια ζωή χωρίς φραγμούς, θα την οδηγήσουν στο κατώφλι της τρέλας. Παρ’ όλα αυτά, αντιδρά. Πάει σ’ έναν ψυχίατρο, προσπαθεί να συζητήσει με την ερωμένη του συζύγου της και βρίσκει την ψυχική δύναμη ν’ αφήσει τον Τζιόρτζιο να φύγει από τη ζωή της. Μένει όμως πλέον χωρίς συντροφιά τώρα πια στο μεγάλο σπίτι της, με τη μοναξιά να είναι η μόνη της παρέα και δίνοντας σκληρό αγώνα ενάντια στις τάσεις, τις εξαρτήσεις και τα φαντάσματα που την κυκλώνουν.

Η «Ιουλιέτα των Πνευμάτων» του 1965, αποτελεί μία από τις πιο προσωπικές ταινίες του Φελίνι. Ο κορυφαίος Ιταλός σκηνοθέτης μας θυμίζει εδώ όλες εκείνες τις μικρές και μεγάλες «εμμονές» του ως καλλιτέχνης. Μία ταινία που αποτελεί παράλληλα και φόρος τιμής στη μούσα και σύζυγό του, την σπουδαία ηθοποιό, Τζουλιέτα Μασίνα.

Άμαρκορντ / Amarcord
Σκηνοθεσία: Φεντερίκο Φελίνι
Σενάριο: Federico Fellini, Tonino Guerra
Πρωταγωνιστούν: Μπρούνο Ζανίν, Τζοσιάνε Ταντσίλι, Μαρία Αντονιέτα Μπελούτσι, Τσίτσο Ινγκράσια, Μαγκάλι Νοέλ, Αλβάρο Βιτάλι
Έτος Παραγωγής: 1973
Χώρα Παραγωγής: Ιταλία, Γαλλία
Διάρκεια: 123 λεπτά

Μια ημιβιογραφική και κωμικο-δραματική ταινία για την εφηβεία, η οποία εκτυλίσσεται στο Μπόργκο Σαν Τζουλιάνο, πολύ κοντά στα αρχαία τείχη του Ρίμινι. Μια εξαιρετική αναπαράσταση της φασιστικής δεκαετίας του ’30, που μέσα από τις περιπέτειες μιας παρέας εφήβων που ανακαλύπτουν τη σεξουαλικότητά τους, γελοιοποιείται κάθε είδους εξουσία, από εκείνη του σχολείου μέχρι της φασιστικής αρχής και της Καθολικής Εκκλησίας.

Με το «Άμαρκορντ», συναντάμε τον Φελίνι στο απόγειο της δημιουργικότητάς του, με αποτέλεσμα η ταινία να είναι ένας καταιγισμός χρωμάτων και εικόνων που συμπληρώνονται από τις ωραιότερες μελωδίες του Νίνο Ρότα. Χαιρετισμός σε μια όχι και τόσο αθώα εποχή, λίγο πριν παραδοθούν τα πάντα στη λαίλαπα του πολέμου και του θανάτου. Από τον φακό του σκηνοθέτη παρελαύνουν η ζωή στην πόλη, η πολιτική κατάσταση κατά την εποχή του  Μουσολίνι, οικογενειακοί καβγάδες, γραφικοί χαρακτήρες και άλλοι με μεσογειακό ταμπεραμέντο.

Όλα αυτά συνθέτουν το Ρίμινι της δεκαετίας του 1930, σε ένα αρτίστικο και γοητευτικό σύνολο. Αξίζει να σημειώσουμε ότι ο Ρουτζέρο Μαστρογιάνι επιμελείται το μοντάζ, ενώ ο Τζουζέπε Ροτούνο υπογράφει την υπέροχη φωτογραφία. Το Σινεμά του Φεντερίκο Φελίνι είναι έντονα αυτοβιογραφικό και το 1973, μέσα από το φιλμ «Άμαρκορντ», επιστρέφει στα παιδικά του χρόνια και αποτίει φόρο τιμής στην ιδιαίτερη πατρίδα του, το Ριμινι. Βραβευμένη με το Όσκαρ Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας.

«Το «Άμαρκορντ» σήμαινε αποχαιρετισμό σε μια συγκεκριμένη εποχή της ζωής, εκείνη την περίοδο της αθεράπευτης εφηβείας που καραδοκεί να μας παγιδεύσει για πάντα.» – Φεντερίκο Φελίνι