Η νέα δημιουργία του Μπρούνο Ντιμόντ «Καμίλ Κλοντέλ 1915» (Camille Claudel 1915), είναι ένα δραματικό, βιογραφικό φιλμ για την Καμίλ Κλοντέλ. Τη γλύπτρια, μούσα και σύντροφο του Ροντέν, η οποία έζησε σε άσυλο ανιάτων τα τελευταία 29 χρόνια της ζωής της. Η ταινία, που πραγματοποίησε την παγκόσμια πρεμιέρα της, τον Φεβρουάριο στο 64ο Διεθνές Κινηματογραφικό Φεστιβάλ του Βερολίνου, έχει την τύχη να έχει ως πρωταγωνίστριά της, την σπουδαία Γαλλίδα ηθοποιό, Ζιλιέτ Μπινός. Του Γιώργου Ρούσσου.

Ads

 

 

«Εκείνη την περίοδο διάβαζα ένα βιβλίο για την ζωή της Κλοντέλ κατά την διάρκεια του εγκλεισμού της και σκέφτηκα ότι είχε περίπου την ίδια ηλικία με την Ζιλιέτ. Τότε γεννήθηκε και ο βασικός πυρήνας, καθώς πέρα από κάποιες ιατρικές σημειώσεις δεν έχουμε άλλες πληροφορίες για την ζωή της, οπότε η ιδέα ενός σεναρίου που θα γραφόταν από το μηδέν για εκείνη την περίοδο της απομόνωσης, μου φάνηκε πολύ δελεαστική. Μια ταινία λοιπόν για μια γυναίκα που δεν κάνει και πολλά στην ζωή της, ήταν μια σκηνοθετική πρόκληση για μένα.  Έτσι η ιδέα να κινηματογραφήσω τρεις μέρες από την ζωή της Κλοντέλ, εμπεριέχοντας μέσα την εγκατάλειψη και την νεκρική ηρεμία, έγινε μια συνειδητή επιλογή, μέσα από την οποία δεν χρειάστηκε να περιγράψω όλη της την ζωή παρά μόνο τις συγκεκριμένες μέρες. Έφταναν μερικά δευτερόλεπτα για να πω την αλήθεια.» Μπρούνο Ντυμόντ

Ads

image
 

Το φιλμ «Καμίλ Κλοντέλ 1915» (Camille Claudel 1915), μας μεταφέρει στο άσυλο ανιάτων στο Μοντεβέργκ, στη Νότια Γαλλία, τον χειμώνα του 1915. Εκεί η Καμίλ Κλοντέλ (Ζιλιέτ Μπινός), γλύπτρια, μούσα και σύντροφος του Ροντέν, βρίσκεται έγκλειστη κατά παραγγελία των γονιών της, με μοναδικό φωτεινό σημάδι τις αραιές αλλά τακτικές επισκέψεις του αδελφού της, Πολ (Ζαν Λικ Βενσάν). Η Κλοντέλ θα ζήσει στο άσυλο τα τελευταία 29 χρόνια της ζωής της. Δε θα ξαναδημιουργήσει κανένα έργο. Το μοναδικά δημιουργικό μυαλό της θα σβήσει σιγά σιγά μέσα στη μοναξιά και την υπαρξιακή απορία…

 

«Μου είπε ο Ντυμόντ: «Αυτή η γυναίκα, δεν κάνει απολύτως τίποτα, είναι εντελώς ουδέτερη» (η λέξη ουδέτερη είναι μια από τις αγαπημένες του). Έτσι λοιπόν θα την ακολουθήσουμε σε αυτό το ταξίδι απραξίας. Για έναν ηθοποιό όμως ακόμα και στην απραξία υπάρχει ένας εσωτερικός κόσμος που πρέπει να βγει προς τα έξω και ανακαλείται σχεδόν αυτόματα, από τυχαία, μικρά γεγονότα. Η Κλοντέλ μπορεί να είναι ήρεμη επιφανειακά, αλλά μέσα της βράζει λόγω της ζωής που της έχει επιβληθεί στο άσυλο.» Ζιλιέτ Μπινός

image
 

Ο σκηνοθέτης Μπρούνο Ντυμόντ, αξιοποιώντας σεναριακά την πρώτη ύλη των αυθεντικών επιστολών που αντάλλαξαν τα αδέλφια Κλοντέλ, παρακολουθεί με αυτοκυρίαρχη ενσυναίσθηση τις άνευ έργων ημέρες της άλλοτε μεσουρανούσας δημιουργού και πάλαι ποτέ συντρόφου του Αυγούστου Ροντέν.

 

Η χρονιά που παρακολουθούμε στην ταινία, το 1915, αντιστοιχεί στον τρίτο χρόνο κάθειρξης που επιφύλαξαν στην Καμίλ Κλοντέλ. Ζώντας απομονωμένη και χαμένη στις σκέψεις, βλέπεις ως μοναδική ελπίδα σωτηρίας τις επισκέψεις του ευσταλή λογοτέχνη αδελφού της, Πωλ Κλοντέλ.

image
 

Η Ζιλιέτ Μπινός είναι υπέροχη, ερμηνεύοντας την Καμίλ, χωρίς τις συνηθισμένες θεατρικές υπερβολές. Η ηρωίδα μας είναι ένα πλάσμα μοιραίο που εγκαταλείφθηκε στην τύχη της, από όλους και κυρίως από την ίδια της την οικογένεια. Μία γυναίκα που αγωνιά και κραυγάζει για τη σωτηρία και τη λύτρωσή της, μέσα από την παρατεταμένη της στωικότητα και σιωπή…

 

Η ίδια η πρωταγωνίστρια το λέει ρητά. Είναι έγκλειστη γιατί η ύπαρξή της ως γυναίκας, ως καλλιτέχνιδος, ως σκεπτόμενης οντότητας, συνιστά για τους άλλους, ενόχληση και απειλή. Μοιραία λοιπόν το περιβάλλον της, μην αντέχοντας τον επιβλητικό χαρακτήρα της, την τιμωρεί και την καταδικάζει στη λήθη.

image
 

Η ταινία «Καμίλ Κλοντέλ 1915» (Camille Claudel 1915), αποτελεί την έβδομη κατα σειρά, σκηνοθετική προσπάθεια του Μπρουνό Ντιμόν. Ο Γάλλος δημιουργός, που μας συστήθηκε το 1997 με το φιλμ «The Life of Jesus» (“La vie de Jésus), μας έχει παρουσιάσει ενδιαφέρουσες δημιουργίες στο παρελθόν, όπως το «L’ Humanité» του 1999, τη «Φλάνδρη» του 2006 και το «Hors Satan» του 2011.

 

Εδώ ο Ντιμόν, στήνει μια ελλειπτική, φιλοσοφική ταινία, βασισμένος στα βιβλία του Πολ Κλοντέλ, την αλληλογραφία του με την αδελφή του Καμίλ και τα ιατρικά αρχεία από την παρακολούθησή της. Τοποθετεί τη Ζιλιέτ Μπινός μέσα σε μια αληθινή ψυχιατρική κλινική, την περικυκλώνει με τους πραγματικούς ασθενείς και την αφήνει να παρουσιάσει μια σπάνιου βάθους ερμηνεία. Μία ταινία σκληρή και συγχρόνως μοναχική που ξεδιπλώνεται ως ένα διαφορετικό, ακαταμάχητο γλυπτό της Καμίλ Κλοντέλ.

image
 

«Η ιδέα ήταν να γυριστεί η ταινία με πραγματικούς ασθενείς που πάσχουν από ψυχικές ασθένειες και όχι ηθοποιούς. Έτσι λοιπόν έπρεπε να  βρούμε ένα νοσοκομείο όπου το προσωπικό θα συμφωνήσει να συμμετέχουν οι ασθενείς στα γυρίσματα. Όταν συνάντησα το νοσηλευτικό προσωπικό, πέρασα πολλές ώρες μαζί τους, ακούγοντας με προσοχή τις οδηγίες τους. Δεν είχα την έπαρση του σκηνοθέτη που κάνει μια ταινία. Δεν με ενδιέφερε να κατευθύνω τις γυναίκες αυτές για να γίνουν κάτι άλλο πέρα από αυτό που είναι.» Μπρουνό Ντιμόν

 

Γεννημένη το 1864 στο Αίν της Νότιας Γαλλίας, η Καμίλ Κλοντέλ είναι γλύπτρια και η μεγαλύτερη αδερφή του συγγραφέα Πωλ Κλοντέλ. Ξεκίνησε σαν μαθήτρια του Ωγκύστ Ροντέν και στη συνέχεια έγινε η ερωμένη του για 15 χρόνια, πριν τελικά τον αφήσει το 1895. Μετά τον θάνατο του πατέρα της το 1913 και έχοντας περάσει τα τελευταία 10 χρόνια απομονωμένη στο στούντιο της στο Παρίσι, εισάγεται μετά από εντολή της οικογένειας της, πρώτα στο ψυχιατρικό ίδρυμα του Βιλ-Εβράρ κοντά στο Παρίσι και έπειτα στο άσυλο του Μοντβέργκ.

image
 

Η Καμίλ Κλοντέλ θα περάσει τα τελευταία 29 χρόνια της ζωής της στο άσυλο όπου θα αφήσει και την τελευταία της πνοή στις 19 Οκτωβρίου του 1943, σε ηλικία 79 ετών. Η ταφή της θα γίνει σε έναν κοινό τάφο με αποτέλεσμα το σώμα της να μην βρεθεί ποτέ. Ο αδερφός της Πωλ, ο οποίος πέθανε στις 23 Φεβρουαρίου 1955, παρά τις επισκέψεις του, μέχρι το τέλος της ζωής της, δεν θα παρευρεθεί στην κηδεία της.

 

Αξίζει τέλος να σημειώσουμε ότι η ιστορία της Καμίλ Κλοντέλ έχει απασχολήσει και στο παρελθόν τον κινηματογράφο. Η  απόδοση του Bruno Nuytten to 1988 (με τίτλο «Camille Claudel») ανέδειξε την υπέροχη Izabele Anzani που εκείνη τη χρονιά κέρδισε μεταξύ άλλων, το βραβείο καλύτερης γυναικείας ερμηνείας στο Φεστιβάλ του Βερολίνου, το Σεζάρ, ενώ απέσπασε και μία υποψηφιότητα για Όσκαρ. Η ταινία την ίδια χρονιά ήταν υποψήφια για Όσκαρ και Χρυσή Σφαίρα καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας. Το 2001, η ταινία μικρού μήκους «Camille» κερδίζει το βραβείο Nova Autoria για καλύτερο σενάριο.


 

Έτος: 2013 | Xώρα: Γαλλία | Διάρκεια: 95 λεπτά | Σκηνοθεσία: Bruno Dumont | Σενάριο: Paul Claudel, Camille Claudel | Παίζουν: Juliette Binoche, Jean-Luc Vincent, Marion Keller