Το «Φως Μετά Το Σκοτάδι», η νέα ταινία του Κάρλος Ρεϊγάδας («Battle in Heaven» του 2005 και «42 One Dream Rush» του 2009), είναι μία συμβολική και σουρεαλιστική ταινία, που κινούμενη στα ίχνη του Λουίς Μπουνιουέλ, κρίνει την αστική τάξη και την αναζήτηση νέων απολαύσεων και ερεθισμάτων. Ενώ όμως το φιλμ ξεκινάει με τις καλύτερες των προθέσεων, όσο περνά η ώρα και εξελίσσεται η ιστορία, το ενδιαφέρον του θεατή κερδίζεται με δυσκολία… Του Γιώργου Ρούσσου.
 
Στο Μεξικό, ο Χουάν και η νεαρή του οικογένεια εγκαταλείπουν τη ζωή τους στην πόλη και εγκαθίστανται στην εξοχή. Εκεί χαίρονται αλλά και υποφέρουν ερχόμενοι σε επαφή με έναν κόσμο που βλέπει τη ζωή διαφορετικά. Αυτή η εμπειρία οδηγηθεί τον Χουάν να αναρωτηθεί αν αυτοί οι δύο κόσμοι τελικά αλληλοσυμπληρώνονται ή αν αντίθετα, συγκρούονται μεταξύ τους καταστρέφοντας σταδιακά ο ένας τον άλλον.
 
Το «Φως Μετά Το Σκοτάδι», είναι μία δημιουργία που ακροβατεί μεταξύ ονείρων και πραγματικότητας. Η ταινία παρουσιάστηκε το 2012 στο Φεστιβάλ των Καννών, αποσπώντας μάλιστα το Βραβείο Σκηνοθεσίας, για τον Μεξικανό Κάρλος Ρεϊγάδας.

image
 
Ωστόσο το φιλμ δίχασε κοινό και κριτικούς με τον σκηνοθέτη να αναφέρει χαρακτηριστικά σε συνέντευξή του: «Δέχομαι το γεγονός ότι σε ορισμένους ανθρώπους δεν αρέσει η ταινία και ότι μερικές φορές μάλιστα την απορρίπτουν με βίαιο τρόπο. Είναι απολύτως φυσιολογικό. Απλώς εγώ θα πρέπει να αισθάνομαι σιγουριά και ικανοποίηση με αυτό που κάνω και να είμαι κριτής του εαυτού μου.»
 
Σκηνές από το παρόν, το παρελθόν και το μέλλον, φαινομενικά ασύνδετες μεταξύ τους, μπλέκονται με όνειρα, αναμνήσεις και υποσυνείδητες σκέψεις δημιουργώντας έτσι μία κατακερματισμένη, συνειρμική αφήγηση. Ωστόσο, όπως εξηγεί ο Κάρλος Ρεϊγάδας:
 
«Η ταινία δεν είναι τόσο αφηρημένη και χαοτική όσο φαντάζει. Απλώς, το “Φως Μετά το Σκοτάδι” παίρνει υπόψη του τις διαφορετικές ιδέες της ύπαρξης. Ο Αϊνστάιν έχει πει ότι είμαστε μέρος της ολότητας του σύμπαντος όπου το παρόν, το παρελθόν και το μέλλον δεν είναι παρά μία ιδέα. Η σκηνή του ράγκμπι στην ταινία, για παράδειγμα, εγγράφεται σε αυτή την ιδέα της συνεχόμενης πραγματικότητας. Αν και απούσα φυσικώς, γνωρίζουμε ότι αυτή η πραγματικότητα υπάρχει.»

image
 
Πολλά από τα στοιχεία της ταινίας είναι αυτοβιογραφικά. Το σπίτι και τα παιδιά της οικογένειας στην ταινία είναι το σπίτι και τα παιδιά του ίδιου του σκηνοθέτη, ενώ η σκηνή του ράγκμπι είναι γυρισμένη στο πρώην σχολείο του στην Αγγλία. Παρόλα αυτά, ο Ρεϊγάδας τονίζει ότι το «Φως Μετά Το Σκοτάδι» δεν είναι μία αυτοβιογραφική ταινία.

image
 
«Ήταν πιο απλό να κάνω την ταινία στο σπίτι μου με τα παιδιά μου προκειμένου να δώσω πραγματική υπόσταση σε αυτή την οικογένεια. Εξάλλου, η έννοια του προσωπικού, για μένα, δε βρίσκεται στην κρεβατοκάμαρα, αλλά στον τρόπο με τον οποίο βλέπουμε τον κόσμο, στις εσωτερικές μας συγκρούσεις και σ’ αυτό το προσωπικό και πολύ πιο ιερό μέρος που είναι το γυμνό μας σώμα, για παράδειγμα. Ο Χουάν στην ταινία δεν είναι το alter ego μου. Ωστόσο, αυτά που βλέπει και κάνει αντιστοιχούν σε όσα ζω. Αυτή είναι και η μόνη αυτοβιογραφική πλευρά της ταινίας.»

image
 
Αξίζει να σημειώσουμε ότι το «Φως Μετά Το Σκοτάδι» γυρίστηκε σε αναλογία 1:33 που ενδείκνυται για λήψεις σε ορεινές τοποθεσίες. Στις περισσότερες σκηνές της ταινίας, η λήψη έχει γίνει με έναν ειδικό φίλτρο που αφήνει μόνο την καρδιά της εικόνας καθαρή, ενώ θολώνει και διπλασιάζει τις άκρες της. Δοκιμάζοντας τους φακούς κατά την πρώτη ημέρα των γυρισμάτων, ο διευθυντής φωτογραφίας, Αλέξις Ζαμπέ, ήταν έτοιμος να διορθώσει αυτή το παραμορφωτικό εφέ, όταν ο Ρεϊγάδας αποφάσισε ότι ήταν αυτό ακριβώς που ήθελε…
 
Σχετικά με την πιο χαρακτηριστική σκηνή του φιλμ (φώτο) εκεί όπου κάνει την εμφάνισή του ένας κόκκινος διάβολος, ο Ρεϊγάδας σχολιάζει:
 
«Δεν πιστεύω καθόλου στο κακό με την θρησκευτική έννοια, αλλά σε πράξεις που είναι είτε καταστροφικές, είτε δημιουργικές. Έτσι, ο Διάβολος στην ταινία δεν εκπροσωπεί το κακό. Μπαίνει μέσα στο σπίτι, εξερευνά γύρω του με περιέργεια, φτάνει στο δωμάτιο του παιδιού και αντί να του κάνει κακό, απλά κοιτάζονται. Το παιδί είναι έξι χρονών, η κουλτούρα έχει αρχίσει σιγά-σιγά να είναι σημαντική για εκείνο. Υπάρχει Θεός, αλλά το παιδί βλέπει το Διάβολο και δεν φοβάται καθώς αγνοεί την έννοια του κακού σε αυτή την ηλικία. Έτσι, ο Διάβολος με το κουτί των εργαλείων του επιστρέφει στο δωμάτιο των γονιών, καθώς μαζί τους μπορεί να δουλέψει μιας και για εκείνους είναι μία θρησκευτική κατασκευή.»

image
 
Ο Κάρλος Ρεϊγάδας, γεννημένος το 1971 στο Μεξικό, ανακαλύπτει το σινεμά στην ηλικία των δεκαέξι ετών με τις ταινίες του Αντρέι Ταρκόφσκι. Ωστόσο, για λίγο καιρό βάζει στην άκρη το πάθος του για τον κινηματογράφο προκειμένου να αφοσιωθεί σε σπουδές νομικής, ενώ αργότερα ειδικεύεται στις ένοπλες διαμάχες στο Λονδίνο. Για ένα χρονικό διάστημα δουλεύει στον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών, αλλά το 1997 αποφασίζει να εγκαταλείψει την καριέρα του και να αλλάξει τρόπο ζωής.
 
Έτσι, πηγαίνει στο Βέλγιο για να συμμετάσχει στις εισαγωγικές εξετάσεις του INSAS, όπου παρουσιάζει ένα έργο μικρού μήκους, αλλά χωρίς επιτυχία. Ωστόσο, δεν το βάζει κάτω και γυρίζει άλλα τρία έργα μικρού μήκους, πριν ξεκινήσει να γράφει την μεγάλου μήκους ταινία “Japón”, το 1999. Η ταινία γυρίστηκε το καλοκαίρι του 2001 και παρουσιάστηκε στα φεστιβάλ του Ρότερνταμ και των Καννών, όπου απέσπασε ειδική μνεία και το βραβείο Caméra d’ or.
 
Το 2005 επιστρέφει στις Κάννες με την ταινία του “Batalla En El Cielo”, η οποία συμμετέχει στον επίσημο διαγωνισμό, ενώ το 2007 η ταινία του “Silent Light” κερδίζει το βραβείο της Επιτροπής στις Κάννες. Η τελευταία του ταινία “Φως Μετά το Σκοτάδι” κέρδισε το βραβείο σκηνοθεσίας στο Φεστιβάλ των Καννών το 2012.


 
Έτος: 2012 | Xώρα: Μεξικό | Διάρκεια: 115 λεπτά | Σκηνοθεσία: Carlos Reygadas | Σενάριο: Carlos Reygadas | Παίζουν: Rut Reygadas, Mitsy Ferrand, Joakim Chardonnens