Ένα “ψηφιακό γονιδίωμα” που θα επιτρέψει στους ανθρώπους του μέλλοντος, αν ποτέ το χρειαστούν, να “ξεκλειδώσουν” ένα τεράστιο όγκο πληροφοριών έθαψαν σε ένα μυστικό υπόγειο οχυρό, βαθιά κάτω από τις ελβετικές Άλπεις, Ευρωπαίοι επιστήμονες, αρχειοφύλακες και βιβλιοθηκάριοι. Δεν πρόκειται για φόβο κάποιας επικείμενης καταστροφής, αλλά για την ανησυχία των επιστημόνων μήπως οι μελλοντικές γενιές δεν μπορούν να διαβάσουν τις ψηφιακές πληροφορίες που θα είναι αποθηκευμένες σε ξεπερασμένες πια τεχνολογίες.

Οι επιστήμονες, λοιπόν, μετέφεραν την ψηφιακή “χρονοκάψουλα” στο λεγόμενο “ελβετικό Φορτ Νοξ”, μέσα σε ένα λαβύρινθο από υπόγεια τούνελ και πέντε διαδοχικές ζώνες ασφαλείας και την απέθεσαν σε μια κρύπτη κάτω από τις πλαγιές του Γκστάαντ. Πρόκειται για ένα σφραγισμένο κουτί με τον κώδικα, κρυμμένο πίσω από μια πόρτα 3,5 τόνων, το οποίο περιέχει το “κλειδί”, ώστε οι άνθρωποι του μέλλοντος να μπορούν να διαβάσουν τα απαρχαιωμένα ψηφιακά “φορμά”.

“Μπορούμε σήμερα να κατεβάσουμε από το ράφι και να διαβάσουμε τις σημειώσεις του Αϊνστάιν, αλλά σε 50 χρόνια από σήμερα, οι περισσότερες από τις σημειώσεις του Στέφεν Χόκινγκ θα είναι πιθανώς αποθηκευμένες μόνο ψηφιακά και ίσως δεν θα μπορούμε να έχουν καν πρόσβαση σε αυτές” εξηγούν.

Το όλο σχέδιο, κόστους 15 εκατ. ευρώ, αποτελεί το αποκορύφωμα του τετραετούς διευρωπαϊκού σχεδίου “Πλανήτες” και η σκοπιμότητά του καθίσταται φανερή όταν διαβάζει κανείς τις μελέτες που δείχνουν ότι τα “φορμάτ” αποθήκευσης, όπως των CD και των DVD, διαρκούν μόνο γύρω στα 20 χρόνια.

Χωρίς την ύπαρξη του κατάλληλου λογισμικού, καθώς και συμβατών λειτουργικών συστημάτων, δεν θα είναι δυνατή όχι μόνο η ανάγνωση, αλλά ούτε καν η επίγνωση του τι υπάρχει αποθηκευμένο σε ένα παλαιό δίσκο. Στόχος είναι, λοιπόν, η διατήρηση του “DNA” των ψηφιακών δεδομένων, με τη βοήθεια των κατάλληλων “εργαλείων” λογισμικού, ώστε να μην χαθούν οριστικά ιστορικές ψηφιακές “μνήμες” τον επόμενο αιώνα – ή και νωρίτερα.

«Η αποτυχία να λάβουμε επαρκή μέτρα ψηφιακής διατήρησης τώρα, μπορεί να μας κοστίσει δισεκατομμύρια στο μέλλον», δηλώνουν οι επιστήμονες. Σημειώνεται, μάλιστα, ότι η πρωτοβουλία έχει καταστήσει ελεύθερα διαθέσιμο το κατάλληλο online λογισμικό για να επιτρέψει σε κάθε ενδιαφερόμενο να αποκωδικοποιεί δεδομένα που βρίσκονται σε απαρχαιωμένα ψηφιακά “φορμά”.