Οι αστρονόμοι εντόπισαν έναν «υπέρβαρο» πλανήτη που φαίνεται να έχει υπερβολική μάζα για το μικροσκοπικό άστρο που τον φιλοξενεί.

Ο πλανήτης, ο οποίος είναι 13 φορές μεγαλύτερος από τη Γη, βρίσκεται σε τροχιά γύρω από ένα άστρο που ονομάζεται LHS 3154, το οποίο είναι εννέα φορές μικρότερο από τον Ήλιο. Το βάρος του πλανήτη δεν είναι αξιοσημείωτο από μόνο του, αλλά η σύζευξή του με ένα εξαιρετικά ψυχρό νάνο αστέρι, το μικρότερο και ψυχρότερο αστέρι στο σύμπαν, έχει προβληματίσει τους επιστήμονες.

Το απίθανο ζευγάρι έχει αναλογία μάζας 100 φορές μεγαλύτερη από αυτή της Γης και του Ήλιου και υπερβαίνει κατά πολύ το όριο που προβλέπουν οι τρέχουσες θεωρίες σχηματισμού πλανητών.

«Αυτή η ανακάλυψη δείχνει πραγματικά πόσο λίγα γνωρίζουμε για το σύμπαν», δήλωσε ο καθηγητής Suvrath Mahadevan, του Penn State University και συν-συγγραφέας της έρευνας που δημοσιεύεται στο περιοδικό Science.

«Δεν θα περιμέναμε να υπάρχει ένας τόσο βαρύς πλανήτης γύρω από ένα αστέρι τόσο χαμηλής μάζας» είπε χαρακτηριστικά.

🪐 In a paper published today in @ScienceMagazine, #PennState researchers report the discovery of a planet more than 13x as massive as Earth orbiting its star, calling into question what was previously understood about planets & their solar systems. https://t.co/1kHUxtSSvU pic.twitter.com/al1VjfaTZH

— Penn State (@penn_state) December 1, 2023

Τα αστέρια σχηματίζονται από μεγάλα νέφη αερίου και σκόνης, τα οποία ψύχονται και καταρρέουν κάτω από τη δική τους βαρύτητα. Καθώς περιστρέφεται γύρω από το νεοσύστατο αστέρι, το εναπομείναν αέριο και η σκόνη ισοπεδώνονται σε ένα δίσκο, λίγο σαν τη ζύμη που περιστρέφεται σε πίτσα. Τελικά, η ύλη στο δίσκο μπορεί να συσσωρευτεί και να σχηματίσει πλανήτες.

Η ποσότητα της ύλης που είναι διαθέσιμη για το σχηματισμό πλανητών θεωρείται ότι κλιμακώνεται ανάλογα με το μέγεθος του άστρου-ξενιστή.

«Ο δίσκος σχηματισμού πλανητών γύρω από το άστρο LHS 3154 με χαμηλή μάζα δεν αναμένεται να έχει αρκετή στερεή μάζα για να δημιουργήσει αυτόν τον πλανήτη. Αλλά είναι εκεί έξω, οπότε τώρα πρέπει να επανεξετάσουμε την κατανόησή μας για το πώς σχηματίζονται οι πλανήτες και τα αστέρια», δήλωσε ο Mahadevan.

Οι ερευνητές εντόπισαν τον υπερμεγέθη πλανήτη, που ονομάστηκε LHS 3154b, χρησιμοποιώντας ένα όργανο που ονομάζεται Habitable Zone Planet Finder, ή HPF, το οποίο ανιχνεύει μικροσκοπικές ταλαντώσεις στο φως μακρινών άστρων που υποδεικνύουν έναν πλανήτη σε τροχιά.

Το σύστημα σχεδιάστηκε για να εντοπίζει πλανήτες που βρίσκονται σε τροχιά γύρω από τα πιο ψυχρά άστρα εκτός του ηλιακού μας συστήματος και έχουν τη δυνατότητα να έχουν υγρό νερό -προϋπόθεση για τη ζωή όπως την ξέρουμε- στην επιφάνειά τους.

Ενώ είναι πολύ δύσκολο να εντοπιστούν τέτοιοι πλανήτες γύρω από άστρα όπως ο Ήλιος μας, η χαμηλή θερμοκρασία των εξαιρετικά ψυχρών άστρων σημαίνει ότι οι πλανήτες που μπορούν να έχουν υγρό νερό στην επιφάνειά τους βρίσκονται πολύ πιο κοντά στο άστρο τους σε σχέση με τη Γη και τον ήλιο. Οι παρατηρήσεις του LHS 3154 αποκάλυψαν ότι βρίσκεται πολύ κοντά στο άστρο-ξενιστή του με περίοδο τροχιάς μόλις 3,7 ημέρες.

«Σκεφτείτε το σαν το αστέρι να είναι μια φωτιά. Όσο περισσότερο κρυώνει η φωτιά, τόσο πιο κοντά θα πρέπει να πλησιάζετε σε αυτή τη φωτιά για να παραμείνετε ζεστοί. Το ίδιο ισχύει και για τους πλανήτες. Αν το άστρο είναι πιο κρύο, τότε ένας πλανήτης θα πρέπει να βρίσκεται πιο κοντά σε αυτό το άστρο, αν πρόκειται να είναι αρκετά ζεστός ώστε να περιέχει υγρό νερό», δήλωσε ο Mahadevan.

Σε ένα σχόλιο σχετικά με τα ευρήματα, ο καθηγητής Frédéric Masset του Εθνικού Αυτόνομου Πανεπιστημίου του Μεξικού δήλωσε ότι η εύρεση ενός τόσο μεγάλου πλανήτη κοντά σε ένα τόσο μικρό αστέρι είναι «ανήκουστο» και θα μπορούσε να οδηγήσει σε επανεξέταση του πλανητικού σχηματισμού.

Μια εξήγηση θα μπορούσε να είναι ότι οι πλανητικοί δίσκοι περιέχουν πολύ περισσότερη σκόνη από ό,τι πιστεύαμε μέχρι σήμερα.

*Με πληροφορίες από Guardian