Οι επιστήμονες δεν μπορούν να προβλέψουν τους σεισμούς, όμως οι φρύνοι ίσως να μπορούν. Τουλάχιστον αυτό υποστηρίζει μελέτη της Rachel Grant, υποψήφια διδάκτωρ στο Ανοιχτό Πανεπιστήμιο του Λονδίνου, που δημοσιεύεται αυτή την εβδομάδα στο Journal of Zoology.

Την άνοιξη του 2009 η Grant μελετούσε μία ομάδα φρύνων σε μία μεγάλη λίμνη στην κεντρική Ιταλία. Οι κοινοί φρύνοι αναπαράγονται μία φορά τον χρόνο ενώ μερικές φορές διανύουν μεγάλες αποστάσεις για να μαζευτούν στον τόπο που διευκολύνει την αναπαραγωγή τους. Η Grant ήθελε να μελετήσει αν οι φρύνοι χρησιμοποιούσαν τους κύκλους του φεγγαριού για να συντονίσουν τις ερωτικές τους συναντήσεις.

Τα προηγούμενα τρία χρόνια είχε δει τους φρύνους να αυξάνονται όταν το φεγγάρι ήταν «γεμάτο». Όμως, η προηγούμενη χρονιά ήταν διαφορετική. Η ημισέληνος έγινε πανσέληνος και ξαφνικά όλοι οι φρύνοι εξαφανίστηκαν. «Οι 90-100 φρύνοι έγιναν 6, μετά έμεινε ένας και στο τέλος κανένας», αναφέρει η Grant. Μερικά ζευγάρια έμειναν, αλλά μετά από δύο ημέρες έφυγαν και αυτά. Η ίδια τονίζει ότι προσπαθούσε να σκεφτεί για ποιο λόγο εξαφανίστηκαν, αν έγινε κάτι που να τους τρόμαξε.

Μία πιθανή απάντηση ήρθε πέντε ημέρες αργότερα. Σεισμός μεγέθους 6,3 βαθμών Ρίχτερ σημειώθηκε στην ιταλική πόλη Λ’ Άκουιλα, ο χειρότερος των τελευταίων 30 ετών στη χώρα.

Την επόμενη ημέρα, ο μέντοράς της, καθηγητής βιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, Tim Halliday, της έστειλε ένα e-mail προσπαθώντας να μάθει αν είναι καλά. «Του απάντησα ότι είμαι καλά, αλλά οι φρύνοι εξαφανίστηκαν», τονίζει η Grant, και εκείνος της απάντησε: «Αυτό είναι ενδιαφέρον. Μήπως να το μελετήσουμε;». Έτσι ξεκίνησε η έρευνά της για τους φρύνους και τους σεισμούς.

Η Grant έμεινε στην περιοχή παρότι μετασεισμοί σημειώνονταν καθημερινά. Όταν ήρθε η πανσέληνος, τρεις ημέρες αργότερα, μερικοί φρύνοι επιχείρησαν να επιστρέψουν. Αλλά στη συνέχεια ο αριθμός τους μειώθηκε και πάλι και παρέμεινε μειωμένος μέχρι και δύο ημέρες μετά τον μεγάλο μετασεισμό –σύνολο δέκα ημερών από το σεισμό. «Μέχρι τότε δεν υπήρχε καμία αναφορά για κάτι παρόμοιο. Όταν αναπαράγονται, αναπαράγονται, τέλος», σημειώνει η ερευνήτρια.

Δεν είναι σαφές τι οδήγησε τους φρύνους στο να εγκαταλείψουν την περιοχή. Η ίδια ισχυρίζεται ότι αντέδρασαν στις αλλαγές του μαγνητικού πεδίου της γης ή τις μεταβολές στην ιονόσφαιρα. «Οι φρύνοι είναι πολύ ευαίσθητοι στο περιβάλλον τους», τονίζει η Grant και προσθέτει: «Τώρα που υπάρχει τουλάχιστον μία σύνδεση μεταξύ των φρύνων και των σεισμών, οι επιστήμονες θα μπορούσαν να αναζητήσουν παρόμοιες αντιδράσεις και σε άλλους πληθυσμούς φρύνων που ζουν σε σεισμογενείς περιοχές και παρακολουθούνται από οικολόγους». Προτείνει επίσης να διερευνηθούν οι αντιδράσεις των φρύνων σε ορισμένες από τις αλλαγές που πιστεύει ότι προκάλεσαν τη μαζική φυγή τους.

Υπάρχουν πολλές ιστορίες για ζώα που ενεργούν παράξενα πριν από τους σεισμούς, αλλά δεν υπάρχουν επιστημονικές έρευνες. «Αυτή είναι η πρώτη μελέτη που παρατηρεί ασυνήθιστη συμπεριφορά ζώων για μεγάλο χρονικό διάστημα, πριν και μετά από ένα μεγάλο σεισμό», τονίζει η ερευνήτρια.

Ορισμένοι σεισμολόγοι εκφράζουν τις αμφιβολίες τους για την μελέτη της Grant, υποστηρίζοντας ότι η συμπεριφορά των φρύνων ίσως ήταν τυχαία. Τονίζουν επίσης ότι του σεισμού της Λ’ Άκουιλα είχαν προηγηθεί μικρές δονήσεις που είχαν ανησυχήσει τους κατοίκους της πόλης. Στο πλαίσιο αυτό μπορεί να ανησύχησαν και οι φρύνοι.

Ωστόσο, η Grant επιμένει ότι υπάρχει κάποια σύνδεση. Το ερώτημα που τίθεται τώρα, υποστηρίζει η ίδια, είναι το κατά πόσον οι σεισμολόγοι μπορούν να εκμεταλλευτούν την έρευνά της για να προβλέψουν τον επόμενο μεγάλο σεισμό.

Πηγή: Times