Μπορεί άραγε κάποιος να διδαχθεί το πώς να έχει ισχυρή μνήμη; Οι παράξενες εικόνες βοηθάνε σ΄αυτό; Ο Joshua Foer εξηγεί στο βιβλίο του τον τρόπο με τον οποίο θα σταματήσουμε να ξεχνάμε.

Ads

Προσπάθησε να απομνημονεύσεις δύο τράπουλες σε λιγότερο από πέντε λεπτά. Αυτό ακριβώς χρειάστηκε να κάνει ο Joshua Foer για να κερδίσει το Αμερικάνικο Πρωτάθλημα Μνήμης για το 2006. Μια τέτοια διάκριση δεν αποτελεί έκπληξη για την οικογένεια του Foer καθώς είναι ο μικρότερος αδερφός του γνωστού συγγραφέα Jonathan Safran Foer και του πρώην συντάκτη του New Republic, Franklin Foer. Αυτό όμως που προκαλεί αίσθηση, είναι η πρόθεση του να κάνει γνωστό στον κόσμο τον τρόπο με τον οποίο μπορείς να εξασκείς το μνημονικό σου.

Το βιβλίο «Moonwalking With Einstein» κάνει ακριβώς αυτό. Ταξιδεύει τον αναγνώστη τόσο από την πλευρά της απόλυτης απειρίας, δηλαδή της ασθενούς μνήμης, όσο και από αυτή του υψηλού επιπέδου, όπως ενός εθνικού πρωταθλητή. Συζητά με ανθρώπους και από τις δύο παραπάνω κατηγορίες -από τον Kim Peek, εμπνευστή του Rain Man το 1988, έως και το πρόσωπο της ταινίας The Most Forgetful Man in the World- αναλύοντας τη σημασία της ισχυρής μνήμης ειδικά σε μία κοινωνία που κυριαρχούν όλο και περισσότερο τα smart phones, το google και η wikipedia. Καθώς ο Foer μπαίνει στα άδυτα της επιστήμης και της έρευνας, καταλήγει σε ένα απρόσμενο συμπέρασμα. Αντίθετα με την κοινή γνώμη, η μνήμη του ανθρώπου δεν έχει καμία σχέση με το κατά πόσο έξυπνος είναι, αλλά είναι περισσότερο θέμα εξάσκησης και τεχνικής.

Θα μπορούσε κανείς να ισχυριστεί ότι δεν είμαστε τίποτα λιγότερο και τίποτα περισσότερο από αυτό που θυμόμαστε. Η μνήμη όμως, όπως αναφέρει ο Joshua Foer, δεν είναι μία δεξαμενή στην οποία βουτάμε όταν χρειαζόμαστε να ανακαλέσουμε μια πληροφορία του παρελθόντος. Έχει να κάνει περισσότερο με το πώς πορευόμαστε και εξελισσόμαστε στον κόσμο αυτό.

Όσον αφορά τη χρησιμότητα του Ιnternet και της ευκολίας που έχουμε πλέον να βρίσκουμε οποιαδήποτε πληροφορία επιθυμούμε, ο Foer ισχυρίζεται πως μια τέτοια εξέλιξη σαφώς και έχει ωφελήσει τον κόσμο, έχει όμως και τις αρνητικές τις συνέπειες. Δεν εξασκούμε πλέον την μνήμη μας όσο θα έπρεπε. Πολλές φορές μάλιστα δεν μπαίνουμε καν στην διαδικασία να βάλουμε τον εγκέφαλό μας σε λειτουργία, καθώς οτιδήποτε ψάχνουμε ή επιθυμούμε να μάθουμε, συνήθως βρίσκεται στο διαδίκτυο.

Η απομνημόνευση είναι μια παρεξηγημένη διαδικασία από τον περισσότερο κόσμο. Ακόμα και ο ίδιος ο Joshua Foer πίστευε στο παρελθόν, ότι το να προσπαθείς να εξασκείς την μνήμη σου είναι κάτι το επίπονο, χωρίς καθόλου ενδιαφέρον. Παρόλα αυτά, οι τεχνικές που χρησιμοποιούνται από ανθρώπους που συμμετέχουν σε διαγωνισμούς απομνημόνευσης μεγάλης ποσότητας πληροφοριών, είναι δημιουργικές και πρωτότυπες. Έχει ενδιαφέρον να μετατρέπεις μια ανούσια είδηση ή γεγονός σε κάτι το σημαντικό, που σου κεντρίζει τελικά το ενδιαφέρον.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα ενδιαφέρουσας τεχνικής απομνημόνευσης, είναι αυτή που χρησιμοποίησε ο Foer στην προσπάθεια του να απομνημονεύσει δύο τράπουλες. Το κόλπο ήταν να συνδέεις κάθε κάρτα με μια εικόνα ενός ανθρώπου. Εικόνα που όσο πιο παράξενη ήταν τόσο το καλύτερο. Για παράδειγμα ο ρήγας και η ντάμα καρό της τράπουλας ήταν ο Bill και η Hillary Clinton.

Ο Joshua Foer μιλάει και για το τι ακριβώς είναι το «Παλάτι Μνήμης». Μία ιδέα που χρονολογείται από την Αρχαία Ελλάδα και που ανήκει πιθανότατα στον Έλληνα ποιητή Σιμωνίδη 2,500 χρόνια πριν. Το «Παλάτι Μνήμης» επικεντρώνεται στη δημιουργία ενός φανταστικού κτιρίου στο μυαλό κάποιου, το οποίο και γεμίζει με εικόνες που θέλει να θυμάται. Ακούγεται παράξενο και αναποτελεσματικό αλλά στην πραγματικότητα είναι ένας άκρως πετυχημένος τρόπος ώστε να μην ξεχνάς πράγματα. Όπως εξηγεί ο ο Foer είναι σαν να επισκέπτεσαι ένα σπίτι για πρώτη φορά και περπατάς στους χώρους του για λίγα μόλις λεπτά. Όταν φύγεις από το κτίριο θα έχεις στην μνήμη σου αναλυτικά το που ακριβώς ήταν το κάθε δωμάτιο, το ψυγείο, το μπάνιο και πολλές άλλες εικόνες που και εσύ ο ίδιος δεν πίστευες ότι θα θυμάσαι.

Η ικανότητα απομνημόνευσης είναι μια διαδικασία που κατά έναν βαθμό είναι στην φύση του κάθε ανθρώπου. Η ουσία όμως βρίσκεται στον συνδυασμό της συνεχής εξάσκησης και τεχνικής.