Στην Συμφωνία για το Κλίμα στο Παρίσι το 2015, οι ηγέτες περίπου 200 κρατών αποφάσισαν να μειώσουν τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου ώστε να πέσει η θερμοκρασία του πλανήτη σε επίπεδα λίγο μεγαλύτερα από ό,τι πριν από την μεταβιομηχανική εποχή. Εάν το σχέδιο δεν πετύχει οι επικίνδυνες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής θα είναι μη αναστρέψιμες και εμφανείς μέχρι το τέλος του αιώνα. 

Ads

Οι δυο βαθμοί πάνω από εκείνο το όριο, όπου και βρισκόμαστε σήμερα, θεωρούνται από τους επιστήμονες το κατώφλι της υπερθέρμανσης του πλανήτη. Εάν ξεπεραστεί το στάδιο αυτό, ακραία καιρικά φαινόμενα θα καταγράφονται πιο συχνά: καταιγίδες, ξηρασίες και η άνοδος της στάθμης της θάλασσας θεωρούνται κάποια από αυτά. Οι συνέπειές τους θα είναι η έλλειψη τροφής και νερού και η αύξηση της μετανάστευσης όσο ο πλανήτης θα γίνεται αφιλόξενος. Εάν δεν αλλάξουμε, το κατώφλι αυτό θα ξεπεραστεί μέχρι το 2050.

Οι ηγεσίες των χωρών και οι μεγάλοι παγκόσμιοι ρυπαντές, με τη στάση τους μέχρι σήμερα, μόνο φερέγγυοι δεν μπορούν να χαρακτηριστούν. Η απόφαση του Τράμπ να αποσύρει τις ΗΠΑ από την Συμφωνία είναι η πιο χαρακτηριστική. 

Σε αυτό το πλαίσιο, οι επιστήμονες τα τελευταία χρόνια έχουν ρίξει πολλές ιδέες στο τραπέζι. Μια από αυτές είναι γαιομηχανική, δηλαδή η χειραγώγηση του κλίματος που θεωρητικά θα μπορούσε να ψύξει τον πλανήτη και να σταθεροποιήσει το περιβάλλον. Υπάρχουν δυο είδη γεωμηχανικής: Το πρώτο έχει να κάνει με την αφαίρεση του διοξειδίου του άνθρακα από την ατμόσφαιρα. Σε βιομηχανικό επίπεδο αυτό γίνεται ήδη, αλλά δεν είναι ικανό να ανταπεξέλθει στις ογκώδεις εκπομπές που καταγράφονται καθημερινά. Το δεύτερο είδος έχει να κάνει με την διαχείριση της ηλιακής ακτινοβολίας. Κατ’ αυτό το πιο ριζοσπαστικό σενάριο θα μπορούσε θεωρητικά να μειωθεί η ποσότητα ηλιακής ακτινοβολίας που απορροφά ο πλανήτης αντανακλώντας την μακριά. 

Ads

Ένας τρόπος για να γίνει αυτό, σύμφωνα με μελέτες, είναι ο ψεκασμός αντανακλαστικών αερίων στα υψηλά στρώματα της ατμόσφαιρας. Το σχέδιο αυτό βασίζεται στις ψυκτικές ικανότητες των ηφαιστείων. Το διοξείδιο του θείου που εκλύεται από τις εκρήξεις προκαλεί τον σχηματισμό του θειϊκού οξέως, που αντανακλά την ηλιακή ακτινοβολία και ψύχει την ατμόσφαιρα. Όμως τελικά το θειϊκό οξύ μπορεί να καταστρέψει το όζον αφήνοντας την Γη τελείως ευάλωτη στην ακτινοβολία του Ήλιου. 

Μια άλλη λύση, λιγότερο επικίνδυνη, είναι κατά τους ειδικούς η συρρίκνωση των νεφελωμάτων σε μεγάλο ύψος. Τα νεφελώματα που σχηματίζονται σε τέτοιο ύψος δεν αντανακλούν πολύ ακτινοβολία αλλά αντιθέτως δημιουργούν ένα φαινόμενο του θερμοκηπίου. Όσο ψηλότερα βρίσκονται τόσο πιο έντονες οι θερμαντικές τους επιπτώσεις. Και όσο πιο θερμό είναι το περιβάλλον, τόσο πιο ψηλά σχηματίζονται αυτά τα σύννεφα. Εάν σε αυτά τα σύννεφα εισαχθεί θειϊκό ή νιτρικό οξύ, θα μειωθεί ο όγκος τους και δεν θα θερμαίνουν την επιφάνεια της Γης σε τέτοιο βαθμό. Εάν όμως ο ψεκασμός δεν γίνει προσεκτικά θα μπορούσε να οδηγήσει στον σχηματισμό περισσότερων τέτοιων νεφελωμάτων, με αποτέλεσμα αντί να ψυχθεί ο πλανήτης να υπερθερμανθεί.

Εξαιτίας αυτών των κινδύνων οι επιστήμονες τονίζουν ότι οποιοδήποτε τέτοιο σχέδιο πρέπει να εφαρμοστεί σε πολύ συγκεκριμένα χρονικά και τοπικά όρια, ώστε να είναι όσο το δυνατόν πιο αποτελεσματικό. Ένα τέτοιο παράδειγμα θα ήταν οι πάγοι στους πόλους ώστε να σταματήσει το λιώσιμο. Μέχρι στιγμής, πάντως, τα σχέδια αυτά αμφισβητούνται από πολλούς ενώ ακόμη και οι ίδιοι οι επιστήμονες που τα υποστηρίζουν τονίζουν ότι χρειάζεται περισσότερη έρευνα.