Η εκφύλιση της ωχράς κηλίδας θεωρείται η κυριότερη αιτία σημαντικής μείωσης της όρασης σε ηλικιωμένα άτομα. Στις περισσότερες περιπτώσεις το αίτιο είναι άγνωστο. Μπορεί να προκαλέσει σταδιακά, παραμόρφωση των αντικειμένων, οι ευθείες γραμμές μπορεί να εμφανίζονται διαστρεβλωμένες και τα γράμματα κατά το διάβασμα να «χορεύουν».

Καθώς η πάθηση εξελίσσεται, μπορεί να περιορίσει σημαντικά την όραση και να δυσκολέψει το διάβασμα και άλλες καθημερινές δραστηριότητες. Σε προχωρημένα στάδια, επηρεάζεται κυρίως η κεντρική όραση. Ωστόσο, οι ειδικοί θεωρούν ότι βρίσκονται κοντά στην θεραπεία της, καθώς οι πρώτοι δύο ασθενείς με προχωρημένη ηλικιακή εκφύλιση ωχράς κηλίδας, που βρίσκονταν ένα βήμα πριν την τύφλωση, έκαναν μια πειραματική θεραπεία βλαστοκυττάρων στα μάτια τους και μπόρεσαν να δουν ξανά, ακόμη και να διαβάσουν.

Οι επιστήμονες ευελπιστούν, ότι μέσα στην επόμενη πενταετία θα καταστεί εφικτή σε μεγάλο βαθμό η αποκατάσταση της όρασης πολλών ηλικιωμένων και μάλιστα η νέα θεραπεία θα καταστεί ρουτίνα όπως η επέμβαση του καταρράκτη.

Σημειώνεται, ότι η εκφύλιση της ωχράς κηλίδας πλήττει την ικανότητα κεντρικής όρασης, ενώ αφήνει άθικτη την περιφερική όραση. Συνήθως εμφανίζεται μετά την ηλικία των 50 ετών και η πάθηση ξεκινά με τη λεγόμενη «ξηρά» μορφή (το 70% έως 90% των περιπτώσεων), αλλά μερικές φορές μπορεί να εξελιχθεί στην πιο σοβαρή «υγρή» μορφή.

Η νέα θεραπεία

Η νέα θεραπεία αποσκοπεί στο να αντιμετωπίσει το πρόβλημα στο πρώτο στάδιο της «ξηράς» εκφύλισης, προτού προχωρήσει στην «υγρή» μορφή. Η θεραπεία συνίσταται σε ένα μόσχευμα βλαστοκυττάρων που εισάγεται στον αμφιβληστροειδή του ασθενούς και αναγεννά τα κατεστραμμένα κύτταρα με τους φωτο-υποδοχείς.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή Πίτερ Κόφι του Πανεπιστημιακού Κολλεγίου του Λονδίνου (UCL), που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό βιοτεχνολογίας “Nature Biotechnology”, σύμφωνα με το BBC και το “New Scientist”, δοκίμασαν τη θεραπεία σε ένα 86χρονο άνδρα και μια 65χρονη γυναίκα με σοβαρή απώλεια όρασης.

Μετά τη μεταμόσχευση, στο πίσω μέρος των ματιών τους, του ιστού από εμβρυικά βλαστικά κύτταρα, η οποία πραγματοποιήθηκε στο νοσοκομείο Moorfields Eye Hospital του Λονδίνου, οι δύο ασθενείς -που προηγουμένως δεν ήταν σε θέση να διακρίνουν καν ότι μπροστά τους υπήρχε ένα πρόσωπο ή ένα βιβλίο- μπορούν πλέον να δουν αρκετά καλά, έτσι ώστε, φορώντας τα κανονικά γυαλιά τους, να διαβάζουν μόνοι τους με ρυθμό 50 λέξεων (ο άνδρας) έως 80 λέξεων (η γυναίκα) το λεπτό.

Ένα χρόνο μετά τη θεραπεία, δεν έχουν εμφανισθεί παρενέργειες. Επίσης, δεν έχουν χρειασθεί φάρμακα καταστολής όλου του ανοσοποιητικού συστήματος, ώστε να γίνουν δεκτά τα μοσχεύματα από τους ασθενείς, αλλά αρκεί η χορήγηση τέτοιων φαρμάκων μόνο στα μάτια για δύο έως τρία χρόνια.

Τι λένε οι ερευνητές

Όπως είπε ο δρ Κόφι, «πρόκειται για πραγματική πρόοδο στο πεδίο της αναγεννητικής ιατρικής, που ανοίγει την πόρτα σε νέες θεραπευτικές επιλογές για τους ανθρώπους με ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας. Ελπίζουμε ότι αυτή η εξέλιξη θα οδηγήσει σε μια νέα θεραπεία, που θα είναι διαθέσιμη στους ασθενείς του βρετανικού ΕΣΥ μέσα στην επόμενη πενταετία». Πρόσθεσε ότι θα κάνει την ίδια επέμβαση σε έναν ακόμη ασθενή, ώστε να βεβαιωθεί για την ασφάλεια της τεχνικής.

Μια παρεμφερής τεχνική που δοκιμάζεται, επίσης, κάνει χρήση όχι εμβρυικών κυττάρων, αλλά πολυδύναμων βλαστικών κυττάρων από ενηλίκους, κάτι που όμως ενέχει αυξημένους κινδύνους για την πρόκληση καρκινογόνων μεταλλάξεων. Θα ακολουθήσουν περαιτέρω κλινικές δοκιμές και των δύο μεθόδων.