Μια τεράστια δεξαμενή υγρού νερού μπορεί να βρίσκεται βαθιά κάτω από την επιφάνεια του πλανήτη Άρη, μέσα σε τεκτονισμένα πυριγενή πετρώματα και να περιέχει αρκετό νερό για να γεμίσει έναν ωκεανό που θα κάλυπτε ολόκληρη την επιφάνεια του πλανητικού γείτονα της Γης.

Ads

Αυτό είναι το συμπέρασμα των επιστημόνων με βάση τα σεισμικά δεδομένα που ελήφθησαν από το ρομποτικό σκάφος προσεδάφισης InSight της NASA κατά τη διάρκεια μιας αποστολής που βοήθησε στην αποκρυπτογράφηση του εσωτερικού του Άρη. Το νερό, που βρίσκεται περίπου 11,5 έως 20 χιλιόμετρα κάτω από την επιφάνεια του Άρη, προσφέρει ενδεχομένως συνθήκες ευνοϊκές για τη διατήρηση μικροβιακής ζωής, είτε στο παρελθόν είτε σήμερα, δήλωσαν οι ερευνητές.

«Σε αυτά τα βάθη, ο φλοιός είναι αρκετά ζεστός ώστε το νερό να υφίσταται σε υγρή μορφή. Σε πιο ρηχά βάθη, το νερό θα ήταν απλά παγωμένο, ως πάγος δηλαδή», δήλωσε ο πλανητικός επιστήμονας Βάσαν Ράιτ του Ινστιτούτου Ωκεανογραφίας Scripps του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια στο Σαν Ντιέγκο, επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης που δημοσιεύθηκε τη Δευτέρα στο περιοδικό Proceedings of the National Academy of Sciences.

«Στη Γη, βρίσκουμε μικροβιακή ζωή βαθιά στο υπέδαφος, όπου τα πετρώματα είναι κορεσμένα με νερό και υπάρχει πηγή ενέργειας», πρόσθεσε ο πλανητικός επιστήμονας και συν-συγγραφέας της μελέτης, Μάικλ Μάνγκα, του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας στο Μπέρκλεϊ.

Ads

Το σκάφος προσεδάφισης InSight προσγειώθηκε το 2018 για να μελετήσει το βαθύ εσωτερικό του Άρη, συλλέγοντας δεδομένα για τα διάφορα στρώματα του πλανήτη, από τον πυρήνα του από υγρό μέταλλο μέχρι τον μανδύα και τον φλοιό του. Η αποστολή InSight έληξε το 2022.

«Το InSight μπόρεσε να μετρήσει την ταχύτητα των σεισμικών κυμάτων και πώς αυτά αλλάζουν με το βάθος. Η ταχύτητα των σεισμικών κυμάτων εξαρτάται από το από τι είναι φτιαγμένο το πέτρωμα, πού έχει ρωγμές και τι γεμίζει τις ρωγμές», δήλωσε ο Ράιτ. «Συνδυάσαμε τη μετρούμενη ταχύτητα των σεισμικών κυμάτων, τις μετρήσεις βαρύτητας και τα μοντέλα φυσικής των πετρωμάτων. Τα μοντέλα φυσικής πετρωμάτων είναι τα ίδια με αυτά που χρησιμοποιούμε για να μετρήσουμε τις ιδιότητες των υδροφόρων οριζόντων στη Γη ή να χαρτογραφήσουμε τους υπόγειους πόρους πετρελαίου και φυσικού αερίου», πρόσθεσε.

Χρησιμοποιώντας παρόμοιες μεθόδους, οι επιστήμονες ανακάλυψαν απολιθωμένα οστά στην Αργεντινή, με σημάδια βίαιης κοπής, που υποδηλώνουν σφαγή και υποδεικνύουν ότι οι άνθρωποι υπήρχαν στη νότια Νότια Αμερική πριν από περίπου 21.000 χρόνια, σύμφωνα με τους ερευνητές.

Τα δεδομένα έδειξαν την παρουσία αυτής της δεξαμενής υγρού νερού μέσα σε θραυσμένα πυριγενή πετρώματα – που σχηματίζονται κατά την ψύξη και τη στερεοποίηση μάγματος ή λάβας – στον αρειανό φλοιό, το πλέον εξωτερικό στρώμα του πλανήτη.

«Ένας μεσαίος φλοιός του οποίου τα πετρώματα είναι ραγισμένα και γεμάτα με υγρό νερό εξηγεί καλύτερα τόσο τα σεισμικά όσο και τα βαρυτικά δεδομένα», δήλωσε ο Ράιτ. «Το νερό υπάρχει μέσα σε ρωγμές. Αν η θέση του InSight είναι αντιπροσωπευτική και εξάγεται όλο το νερό από τις ρωγμές του μεσαίου φλοιού, εκτιμούμε ότι το νερό θα γέμιζε έναν ωκεανό βάθους 1-2 χιλιομέτρων στον Άρη σε όλη του την επιφάνεια, απ’άκρη σε άκρη», υπογράμμισε χαρακτηριστικά.

Η επιφάνεια του Άρη είναι κρύα και έρημη σήμερα, αλλά κάποτε ήταν ζεστή και υγρή. Αυτό άλλαξε πριν από περισσότερα από 3 δισεκατομμύρια χρόνια. Η μελέτη υποδηλώνει ότι μεγάλο μέρος του νερού που βρισκόταν στην επιφάνεια του Άρη δεν διέφυγε στο διάστημα, αλλά μάλλον διηθήθηκε στον φλοιό.

«Ο πρώιμος Άρης είχε υγρό νερό στην επιφάνειά του σε ποτάμια, λίμνες και πιθανώς ωκεανούς. Ο φλοιός του Άρη θα μπορούσε επίσης να ήταν γεμάτος νερό από πολύ νωρίς στην ιστορία του», είπε ο Μάνγκα. «Στη Γη, τα υπόγεια ύδατα διείσδυσαν υπόγεια από την επιφάνεια και αναμένουμε ότι αυτό θα είναι παρόμοιο με την ιστορία του νερού στον Άρη. Αυτό πρέπει να συνέβη κατά τη διάρκεια μιας περιόδου κατά την οποία ο ανώτερος φλοιός ήταν θερμότερος από ότι είναι σήμερα».

Το νερό θα ήταν ζωτικής σημασίας πόρος αν η ανθρωπότητα πρόκειται ποτέ να τοποθετήσει αστροναύτες στην επιφάνεια του Άρη ή να δημιουργήσει κάποιου είδους μακροπρόθεσμο οικισμό. Ο Άρης φιλοξενεί νερό με τη μορφή πάγου στις πολικές περιοχές του και στο υπέδαφός του. Αλλά το βάθος του φαινομενικού υπόγειου υγρού νερού θα καθιστούσε δύσκολη την πρόσβαση σε αυτό.

«Η γεώτρηση σε αυτά τα βάθη είναι πολύ δύσκολη. Η αναζήτηση θέσεων όπου η γεωλογική δραστηριότητα αποβάλλει αυτό το νερό, πιθανώς οι τεκτονικά ενεργές Cerberus Fossae (μια περιοχή στο βόρειο ημισφαίριο του Άρη), είναι μια εναλλακτική λύση για την αναζήτηση βαθιών υγρών», τόνισε ο Μάνγκα, αν και σημείωσε ότι θα πρέπει να αντιμετωπιστούν οι ανησυχίες σχετικά με την προστασία του αρειανού περιβάλλοντος.