Η Χρύσα Μαστοροδήμου γεννήθηκε στην Κρανέα Ελασσόνας και μεγάλωσε στη Λάρισα. Σπούδασε Παιδαγωγικά και οι μεταπτυχιακές της σπουδές αφορούν στην Ειδική Αγωγή, τη Γλώσσα και τη Λογοτεχνία. Γράφει από τα εφηβικά της χρόνια και πολύ νωρίς διακρίθηκε με επαίνους και βραβεία.

Ads

Το 2008 κέρδισε το Α’ Βραβείο Ποίησης από την Πανελλήνια Ένωση Λογοτεχνών για το ποίημά της Διερμηνείς, και το 2018 έλαβε έπαινο για το μυθιστόρημά της Τα Τεμάχια. Το 2020 το διήγημά της Όχθη επιλέχθηκε από τις εκδόσεις Πηγή για τη συλλογή Μείνε κοντά μου από μακριά, ενώ κι άλλα ποιήματα και διηγήματά της περιλαμβάνονται σε ανθολογίες και λογοτεχνικά περιοδικά.

Εργάζεται ως εκπαιδευτικός και είναι αρχισυντάκτρια του περιοδικού Λεξωτεχνίες, που εκδίδεται από το Πολιτιστικό Κέντρο Εκπαιδευτικών Λάρισας. Διατηρεί το μπλοκ logotexnikesanafores.blogspot.com και αρθρογραφεί σε ηλεκτρονικά έντυπα. Το μυθιστόρημά της Τα Τεμάχια κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Τι είναι εκείνο που σας ωθεί να γράφετε;

Οι καταστάσεις που με πληγώνουν, με απογοητεύουν, με θυμώνουν ή με κάνουν να νιώθω έντονα συναισθήματα.

Ads

Πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι για εσάς είναι να καταφέρετε να εκφράσετε τη σκέψη σας πάνω στο χαρτί;

Εκφράζομαι πολύ πιο εύκολα στο χαρτί παρά στον προφορικό λόγο. Γενικά δεν είμαι ετοιμόλογη αιφνιδιάζομαι πάντα – ακόμη και τώρα που έχω μεγαλώσει αρκετά – από την έλλειψη ευγένειας, την αυθάδεια, τα κακοπροαίρετα σχόλια, την κακία άνευ λόγου και δεν απαντώ.  Στο χαρτί μπορώ να βάλω τις σκέψεις μου σε σειρά και να είμαι αυτό που θέλω

Ποιες είναι οι επιρροές σας;

Ο πρώτος μου δάσκαλος ήταν ο Λουντέμης. Είχα σχεδόν αποστηθίσει το Ένα παιδί μετράει τα άστρα. Σίγουρα επηρεάστηκα πολύ στη συνέχεια από τον Καζαντζάκη, το Νίτσε, τον  Εντουάλ Ροζεντάλ, τη Σιμόν Ντε Μποβουάρ, τον Ντοστογιέφσκι, τον Μάξιμ Γκόργκι, τον Σταϊμπεκ και όλους τους κλασσικούς που διαβάζω ακόμη και τώρα.

Ποια θεματολογία κρατεί τον κυρίαρχο ρόλο στα έργα σας;

Τα έργα μου είναι προϊον της καθημερινότητας που βιώνουμε, βαθιά ρεαλιστικά λοιπόν, έρχονται ως ένα σχόλιο σε αυτά που βιώνουμε και θα θέλαμε να ήταν αλλιώς.

Πείτε μας λίγα λόγια για το βιβλίο σας.

image

«Τα Τεμάχια» είναι ένα μυθιστόρημα που γράφτηκε λίγο μετά την έναρξη της οικονομικής κρίσης. Τεμάχια αποκαλούσαν οι Γερμανοί, τους μετανάστες που πήγαιναν να εργαστούν στον τόπο τους μετά την υπογραφή της ελληνογερμανικής σύμβασης το 1961.

«Αφορμή στάθηκε, όπως ίσως είναι εύκολα κατανοητό η μαζική μετανάστευση Ελλήνων επιστημόνων και μη στο εξωτερικό με την έναρξη της οικονομικής κρίσης αναζητώντας καλύτερες συνθήκες εργασίας, κάτι το οποίο βέβαια δεν ανήκε και στο πολύ μακρινό παρελθόν. Δυστυχώς συνέβαινε πάντα και γίνεται δυστυχώς ακόμη και σήμερα αν εξαιρέσουμε την έναρξη της πανδημίας που σταμάτησε αναγκαστικά αυτήν τη «μεταναστατευτική τάση».

Ακούγοντας πολύ συχνά ηλικιωμένους ανθρώπους να εκφράζουν τη θλίψη τους για τα παιδιά τους που αναγκάζονταν να φύγουν μακριά από τον τόπο τους και να εργαστούν σε άλλες χώρες καθώς και οι δικές μου εμπειρίες ως παιδί μεταναστών διαμόρφωσαν μέσα μου την ανάγκη και την επιθυμία να γράψω κάτι για αυτό, ανάγκη που διογκωνόταν όσο η οικονομική κρίση εξελισσόταν με τα χειρότερα σενάρια να επιβεβαιώνονται διαρκώς.

Έζησα τα παιδικά μου χρόνια σε ένα χωριό που η μετανάστευση τόσο η εσωτερική όσο και η εξωτερική ήταν τρόπος ζωής και βλέποντας όπως και όλοι μας αυτό το σκηνικό να επαναλαμβάνεται και μετά την εποχή «των παχιών αγελάδων» ήταν κάτι που με έθλιβε και με πονάει ακόμη. Πρόκειται για ένα μυθιστόρημα σε τριτοπρόσωπη αφήγηση που -αν και οι χαρακτήρες του αποτελούν προϊόν μυθοπλασίας- είναι καθαρά ρεαλιστικό και αναφέρεται στη βιοπάλη απλών καθημερινών ανθρώπων της υπαίθρου και την προσπάθειά τους για επιβίωση, διασχίζοντας ένα μεγάλο κομμάτι της ελληνικής ιστορίας από την εποχή του Β’ Παγκοσμίου πολέμου μέχρι και την πρόσφατη οικονομική κρίση.

Η κεντρική ηρωίδα, η Κατερίνα, είναι μια γυναίκα της διπλανής πόρτας που αναγκάζεται να ζήσει εις διπλούν τη μετανάστευση των γιων της στο εξωτερικό. Έχοντας ζήσει η ίδια τη μετανάστευση, αυτό τη λυπεί βαθιά παρόλο που τα παιδιά της θα ζήσουν με πολύ καλύτερες συνθήκες εργασίας και ποιότητα ζωής. Για αυτήν την απλή γυναίκα της υπαίθρου ωστόσο αυτό είναι κάτι που δε θέλει να δεχτεί και να κατανοήσει. Η ίδια όπως και όλοι οι Έλληνες γονείς και γονείς κάθε ανθρώπου θέλουν τα παιδιά τους να ζήσουν και να προοδεύσουν στη χώρα τους. Αυτή η τόσο αυτονόητη ανάγκη δυστυχώς μοιάζει φενάκη με τα οικονομικά και άλλα δεδομένα που μεταβάλλονται συνεχώς στο παγκόσμιο σκηνικό κάτι που το κατανοήσαμε ακόμα περισσότερο με την πανδημία που βιώνουμε.

Με αφορμή αυτό το φόντο, η ηρωίδα θα κάνει μια ιστορική αναδρομή στο παρελθόν της από τα παιδικά της χρόνια μέχρι σήμερα σαν να παρακολουθεί μια ταινία.
«Θέλησα μέσα από τη δική της ματιά να καταγράψω πολύ απλά αυτήν την αναδρομή που γνωρίζουμε όλοι για να θυμόμαστε πάντα και ιδιαίτερα οι νέοι ότι κάποια πράγματα επαναλαμβάνονται και κάθε στιγμή στη ζωή μας πρέπει να είμαστε έτοιμοι για όλα.

Η ηρωίδα θα περάσει από τα χρόνια του πολέμου στη σύγχρονη εποχή ερχόμενη άλλη μια φορά αντιμέτωπη με εικόνες που τη θύμωσαν και την πόνεσαν. Μέσα από αυτήν την αναδρομή ήθελα φυσικά να δείξω πως όσο ο άνθρωπος βάζει το «εγώ» πάνω από το εμείς, όσο οι άνθρωποι αποτελούν απλά πιόνια σε μια οικονομική σκακιέρα ισχυρών η ιστορία θα επαναλαμβάνεται και τα προβλήματα των ανθρώπων θα διαιωνίζονται.

Και η προσωπική επιλογή; Πάντα υπάρχει αρκεί να μην υποκύπτουμε αβασάνιστα σε αυτό που μας προβάλλουν ως σωστό. Είναι ένα βιβλίο που μας οδηγεί να ξανασκεφτούμε την πορεία μας ως χώρα και να αναμετρηθούμε και εμείς ως μονάδες με τα προσωπικά μας λάθη και τις επιλογές μας». Ελπίζω να κατάφερα μέσω της ηρωίδας μου να μετέφερα την αγωνία και τον πόνο των ηλικιωμένων ανθρώπων που η μετανάστευση αποτελούσε για αυτούς τρόπο ζωής και αναγκάστηκαν να την ξαναζήσουν μέσα από τα παιδιά και τα εγγόνια τους χωρίς να είναι πραγματικά επιλογή τους. Σε αυτούς αφιερώνω το βιβλίο, στους γονείς της και ιδιαίτερα στη μητέρα μου που έφυγε την περασμένη χρονιά από τη ζωή.

Συγγραφέας γεννιέσαι ή γίνεσαι;

Γεννιέσαι αλλιώς δε γίνεσαι.

Αν μπορούσατε να αλλάξετε κάτι στον τομέα της λογοτεχνίας τι θα ήταν αυτό;

Δυστυχώς στην Ελλάδα το αναγνωστικό κοινό είναι μικρό και οι συγγραφείς πάρα πολλοί. Οι εκδοτικοί οίκοι δυσκολεύονται να επιβιώσουν. Από την άλλη εκτός από ελάχιστους συγγραφείς οι περισσότεροι συγγραφείς στην Ελλάδα δεν αμείβονται ποτέ για την πνευματική τους προσπάθεια ενώ καταφεύγουν στην αυτοέκδοση για να δουν τα έργα τους δημοσιευμένα.

Επίσης ένα νέο φαινόμενο είναι η προκήρυξη διαγωνισμών που οι εκδοτικοί οίκοι διεξάγουν και με το πνευματικό έργο συγγραφέων εκδίδουν συλλογικά έργα χωρίς πάλι οι συγγραφείς να αμείβονται ούτε στο ελάχιστο. Θεωρώ ότι δεν υπάρχει ένα νομικό πλαίσιο που να στηρίζει τους λογοτέχνες και να τους ενισχύει στην προσπάθεια τους και δυστυχώς η συγγραφή σήμερα έχει εξελιχθεί σε ένα χόμπι.

Έχετε επόμενα συγγραφικά σχέδια;

Ναι ήδη γράφω το δεύτερο μυθιστόρημα μου που είναι αρκετά διαφορετικό από Τα Τεμάχια. Γενικά η δυστοπία την οποία βιώνουμε  μας έδωσε καλώς η κακώς έμπνευση.