Οι παραδοσιακοί οικισμοί της Νάξου απειλούνται από αλλοίωση και εγκατάλειψη, ενώ το  ίδιο πρόβλημα καταγράφεται και σε άλλες περιοχές της χώρας, παρά την ύπαρξη θεσμικού πλαισίου για την προστασία των παραδοσιακών οικισμών.

Ads

Η αρχαιολόγος και μέλος της οργάνωσης MOnuMENTA για την προστασία της φυσικής και της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς της Ελλάδας και της Κύπρου, Ειρήνη Γρατσία, αναφέρει πως οι αλλοιώσεις προκαλούνται από την άναρχη και αυθαίρετη δόμηση, τις κακές επεμβάσεις και εκτενείς ανακατασκευές σε παλαιά κτήρια, τις αισθητικές αλλοιώσεις με τις κεραίες, την εγκατάσταση κλιματιστικών μηχανημάτων, τις διαφημιστικές πινακίδες, τα δίκτυα κοινής ωφέλειας τα οποία τοποθετούνται οπουδήποτε δίχως να έχει προηγηθεί κάποια μελέτη, τις ασύμβατες χρήσεις των κτηρίων, τις άνευ μελέτης και σχεδιασμού επεκτάσεις των παλαιών οικισμών κ.ά.
 
 
Οι επιστήμονες που συμμετείχαν σε ημερίδα που οργάνωσε η MonuMENTA σε συνεργασία με τον Δήμο Νάξου, αναφέρθηκαν χαρακτηριστικά στη Χώρα της Νάξου και στο Φιλώτι όπου ο παλιός οικισμός και το περιβάλλον  έχουν επιβαρυνθεί σημαντικά από τις επεκτάσεις που έχουν πραγματοποιηθεί.

 
«Η εκτός σχεδίου δόμηση έχει παίξει καθοριστικό ρόλο στην απαξίωση των ιστορικών οικισμών της Νάξου. Τα κυριότερα αίτια είναι η έλλειψη χωροταξικού σχεδιασμού, ισχυρών ελεγκτικών μηχανισμών, γνώσης και παιδείας των μηχανικών κ.ά. Η Πολεοδομία φέρει μεγάλη ευθύνη για την κατάσταση των παραδοσιακών οικισμών», υπογραμμίζει η κ. Γρατσία.

 
Οι παραδοσιακοί οικισμοί αλλοιώνονται περαιτέρω από τις εργασίες των δήμων που έχουν ως αποτέλεσμα την τσιμεντοποίηση των λιθόστρωτων μονοπατιών, την κατασκευή αυθαίρετων κτισμάτων αλλά και από την τοποθέτηση οικοδομικών υλικών σε κηρυγμένα λιθόστρωτα.

 
Παρόλα αυτά, τα χωριά της Νάξου εξακολουθούν να διατηρούν σε σημαντικό βαθμό τον πολεοδομικό ιστό και τα παλαιά κτίριά τους και «αποτυπώνουν έντονα την κοινωνική μνήμη και την ιστορική συνέχεια», όπως επισημαίνει η αρχαιολόγος Ειρήνη Γρατσία.