Kαθηγητής στο Πανεπιστήμιο Μαρμαρά της Τουρκίας, αντιπρόεδρος του Παγκόσμιου Οργανισμού Αιολικής Ενέργειας (EuroSOLAR) και συντονιστής της Καθαρής Ενεργειακής Πλατφόρμας στη γείτονα χώρα. Ο κ. Tanay Sidki Uyar, προσκεκλημένος σε εκδηλώσεις των Οικολόγων Πράσινων στην Αθήνα (29/4) και τη Ρόδο (30/4), απαντά στα ερωτήματα του tvxs.gr για τους πυρηνικούς σχεδιασμούς στο Ακούγιου αλλά και τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας.

Πώς σχολιάζετε τη βούληση της τουρκικής κυβέρνησης να κατασκευάσει πυρηνική μονάδα στο Ακούγιου; Θεωρείτε ότι το δυστύχημα στη Φουκουσίμα είναι ικανό να επηρεάσει την όλη διαδικασία; Πιστεύετε ότι η Τουρκία θα υλοποιήσει τελικά το project;

Θεωρώ ότι η κατασκευή ενός πυρηνικού αντιδραστήρα στο Ακούγιου, ή σε οποιοδήποτε άλλο μέρος του κόσμου, δεν είναι καλή ιδέα. Ακόμη και στην περίπτωση που δεν σημειώνονταν ατυχήματα, το κόστος παραγωγής πυρηνικής ενέργειας είναι ιδιαίτερα υψηλό. Ενδεικτικά αναφέρω ότι το κόστος παροπλισμού 19 πυρηνικών εργοστασίων στη Μεγάλη Βρετανία ανέρχεται σε 91 δισεκατομμύρια λίρες.

Το μεγαλύτερο πρόβλημα, το οποίο κρατά τις ΗΠΑ και τη Γερμανία μακριά από την κατασκευή νέων πυρηνικών εργοστασίων, είναι η απόρριψη ραδιενεργών αποβλήτων. Οι πολίτες ανά την υφήλιο δεν επιθυμούν να ζουν δίπλα σε πυρηνικά εργοστάσια από τα οποία θα πρέπει να προστατεύονται. Οι γερμανικές κρατικές αρχές υπολόγισαν την πιθανότητα να σημειωθεί στην Ευρώπη ένα δυστύχημα επιπέδου Τσέρνομπιλ στο 16%. Με τα δυστυχήματα στο Three Mile Island, το Τσέρνομπιλ και τη Φουκουσίμα αυτό έχει ήδη αποδειχθεί. Η Τουρκία έχει τεράστιους ανανεώσιμους ενεργειακούς πόρους και μπορεί να φτάσει τη χρήση στο 100% εφόσον ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα ενεργειακής απόδοσης.

Η καταστροφή στη Φουκουσίμα έχει ήδη επηρεάσει τη διαδικασία και η τελική έγκριση έχει καθυστερήσει. Η κατασκευή ενός πυρηνικού εργοστασίου δεν είναι εύκολη υπόθεση και χρειάζεται να μεσολαβήσουν αρκετοί παράγοντες. Δεν αρκεί η βούληση εκείνων που λαμβάνουν τις αποφάσεις. Η σημερινή ατζέντα προσπαθεί να δώσει απαντήσεις στα ερωτήματα: πού θα αποθηκευτούν τα πυρηνικά απόβλητα και ποιος θα πληρώσει τον παροπλισμό των πυρηνικών εργοστασίων ανά την παγκόσμια επικράτεια. Προτεραιότητά μας είναι να σταματήσουμε τις προσπάθειες μετάδοσης των απαξιωμένων τεχνολογιών ορυκτών καυσίμων και πυρηνικών εργοστασίων στην Τουρκία. Ο βραχυπρόθεσμος κίνδυνος είναι η αποθήκευση πυρηνικών αποβλήτων στη χώρα.

Πώς αντιδρούν οι πολίτες στην Τουρκία όσον αφορά το σχεδιασμό στο Ακούγιου;

Εμείς ως TURCEP (περιβαλλοντική πλατφόρμα στην Τουρκία) ενημερώνουμε τους πολίτες από τη δεκαετία του 1990 αναφορικά με την απειλή των πυρηνικών εργοστασίων. Έχουμε πείσει το Υπουργικό Συμβούλιο της Τουρκικής Δημοκρατίας το 1999 να ακυρώσει το σχεδιασμό στο Ακούγιου. Έχουμε διοργανώσει συνέδρια σε όλη την Ανατολία μαζί με οργανώσεις – μέλη αυτής της προσπάθειας. Οι άνθρωποι στους οποίους απευθυνθήκαμε έχουν υπόψη τους την απειλή και τάσσονται κατά της εφαρμογής του project στο Ακούγιου.

Είστε πεπεισμένος ότι η παραγωγή πυρηνικής ενέργειας δεν μπορεί να είναι ασφαλής, ακόμη και αν λαμβάνονται όλα τα μέτρα;

Τα μέτρα τα οποία απαιτούνται προκειμένου να προστατέψουν από τα πυρηνικά εργοστάσια είναι η βασική απόδειξη γιατί η πυρηνική ενέργεια δεν μπορεί να είναι ασφαλής. Η ανασφάλεια των πυρηνικών εργοστασίων έχει ήδη διαδοθεί στις ΗΠΑ, στη Σοβιετική Ένωση και στην Ιαπωνία, μέσω προηγμένων τεχνολογικών μεθόδων.

Σε γενικές γραμμές, ποια πρόταση διατυπώνετε αναφορικά με το καταλληλότερο μοντέλο παραγωγής ενέργειας σήμερα;

Η πρώτη προτεραιότητα είναι η ενεργειακή εξοικονόμηση στη βιομηχανία, τις μεταφορές και τους κατασκευαστικούς τομείς. H δεύτερη και τελική λύση είναι η χρήση τεράστιων ανανεώσιμων ενεργειακών πόρων μέσω αποδεδειγμένων ως αποδοτικών και οικονομικών τεχνολογιών, όπως οι ανεμογεννήτριες, τα εργοστάσια βιομάζας, κ.ά., σε συνδυασμό με εξοπλισμούς εξοικονόμησης ενέργειας και καλά μονωμένα κτίρια.

Ως EUROSOLAR, διοργανώνουμε κάθε χρόνο στο Βερολίνο συνέδρια για την προώθηση της έρευνας με στόχο την πλήρη απεξάρτηση της ανθρωπότητας από τα ορυκτά και την πυρηνική ενέργεια.

Σημειώνει η Τουρκία πρόοδο στον τομέα της ανανεώσιμης ενέργειας; Σε αυτό το πλαίσιο, ποια είναι η γνώμη σας για την Ελλάδα; Προς ποια κατεύθυνση θα μπορούσε να δουλέψει ώστε να εκμεταλλευτεί τις δυνατότητές της και να δώσει μία αποτελεσματική απάντηση στην ενεργειακή πρόκληση;

Έχω εκπονήσει τον Τουρκικό Aιολικό Άτλα το 1989. Σήμερα, οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας διατίθενται στις εμπορικές αγορές. Εκείνοι που λαμβάνουν τις αποφάσεις για λογαριασμό χωρών δεν διατίθενται να περάσουν από την εποχή των ορυκτών και των πυρηνικών στην ηλιακή εποχή, και προσπαθούν να επιδείξουν μέχρι τέλους την αντίστασή τους στην κλιματική αλλαγή ως γεγονός. Ακόμη και οι βόρειες -ηλιακά φτωχές- χώρες προσπαθούν να θέσουν υπό έλεγχο τις πηγές ηλιακής ενέργειας της Βόρειας Αφρικής και της Μέσης Ανατολής.

Η Ελλάδα, όπως κάθε άλλη χώρα με τεράστιες πηγές ανανεώσιμης ενέργειας, θα έπρεπε να σταματήσει άμεσα τη διάδοση απαξιωμένων, ακατάλληλων και βρώμικων τεχνολογιών και να σχεδιάσει το μέλλον της με τις καλύτερες διαθέσιμες ανανεώσιμες τεχνολογίες. Ο ήλιος είναι ο κύριος υπεύθυνος για τη ζωή στη γη και σήμερα προσφέρεται επίσης για να συνεισφέρει περαιτέρω στην κάλυψη κατά 100% των ενεργειακών αναγκών στην Ελλάδα, την Ευρώπη και ολόκληρο τον κόσμο.