Με τη δημιουργία του «πράσινου ταμείου» στο οποίο θα κατευθύνονται τα πρόστιμα τα οποία, σύμφωνα με πληροφορίες του Τύπου, θα κυμαίνονται από 8 έως και 14% της αντικειμενικής αξίας των παράνομων τετραγωνικών, επιχειρεί το υπουργείο Περιβάλλοντος να κάμψει τις αντιρρήσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας για τη διάταξη που κινείται στα όρια της συνταγματικής νομιμότητας.

Στις προτάσεις για την αντιμετώπιση των παρανομιών σε ημιυπαίθριους, πιλοτές και υπόγεια, που πιθανότατα να παρουσιαστούν μέσα στην εβδομάδα, θα υπάρχει επίσης αναφορά που θα διασαφηνίζει ότι το κλείσιμο του ημιυπαίθριου συνιστά υποβάθμιση του δομημένου. Άλλο ενισχυτικό σημείο Το δεύτερο ενισχυτικό στοιχείο είναι η δέσμευση ότι η «τακτοποίηση» θα ισχύει μόνο για όσο διάστημα υπάρχει η κάθε οικοδομή και δεν θα καλύπτει τους ιδιοκτήτες μετά την κατεδάφισή της, αφού με τον τρόπο αυτό θα κατοχυρώνονται τα δικαιώματα των συνιδιοκτητών που δεν έχουν κάνει παρανομίες αλλά θίγονται.

Βασικό σημείο στις προτάσεις στις οποίες φέρεται να έχει καταλήξει η υπουργός Περιβάλλοντος Τίνα Μπιρμπίλη, αποτελεί το νόμιμο περίγραμμα της οικοδομής, το οποίο περιλαμβάνει εξώστες και μπαλκόνια. Θα μπορούν να τακτοποιηθούν κλεισμένοι χώροι που εντάσσονται σε αυτό το όριο. Θα πρέπει όμως να συνοδεύονται και από άλλες δύο προϋποθέσεις: Να έχουν χρήση που επιτρέπεται στην περιοχή (δεν θα μπορούν, π.χ. να τακτοποιηθούν χώροι καταστημάτων που δημιουργήθηκαν σε πιλοτή, η οποία βρίσκεται σε περιοχή αμιγούς κατοικίας). Επίσης, αναζητείται διατύπωση που θα αποκλείει «τακτοποίηση» σε παρανομίες για εμπορική εκμετάλλευση.

Σε μια προσπάθεια να καλυφθούν παρανομίες από οικογένειες που προσπάθησαν να καλύψουν τις ανάγκες τους από παράνομη αξιοποίηση πιλοτών και υπογείων, εξετάζεται το ενδεχόμενο να δοθούν κίνητρα σε όποιους το επιθυμούν ώστε να ακυρώσουν από μόνοι τους την παρανομία αφαιρώντας τις πρόσθετες κατασκευές που συνήθως είναι ελαφρές, π.χ. τζαμαρίες ή κουφώματα. Απορρίφθηκαν για τους ίδιους λόγους προτάσεις που προέβλεπαν «τακτοποίηση» με βάση το ιδεατό στερεό, το οποίο είναι ευρύτερο από το νόμιμο περίγραμμα της οικοδομής.

Το υπουργείο Περιβάλλοντος σκοπεύει να δώσει έμφαση στους ελέγχους, όπου θα έχουν σημαντικό ρόλο οι επιθεωρητές περιβάλλοντος αλλά και οι ψηφιακοί χάρτες που διαθέτει επιτέλους το κτηματολόγιο. Με αυτό τον τρόπο θα ελεγχθούν όλες οι οικοδομές και ύστερα από διασταύρωση με τις οικοδομικές άδειες θα εντοπιστούν οι παρανομούντες. Δεν έχει αποφασιστεί ακόμη αν θα θεσπιστεί χρηματική ποινή για όσους δεν θα δηλώσουν τους παράνομα κλεισμένους χώρους.

Τα χρήματα από τα πρόστιμα για τις παρανομίες των ημιυπαίθριων θα διατίθενται αποκλειστικά για τη δημιουργία νέων χώρων πρασίνου, τη διαχείριση του οποίου θα έχουν κατά κύριο λόγο οι θιγόμενοι δήμοι.

Η υπουργός Περιβάλλοντος Τίνα Μπιρμπίλη, διατήρησε τις διατάξεις του νόμου σχετικά με τους ημιυπαίθριους για τις νέες οικοδομές, αλλά σύμφωνα με πληροφορίες τις επανεξετάζει εν όψει της νέας ρύθμισης. Ο όρος αυτός είχε θεσπιστεί για πρώτη φορά με τον ΓΟΚ του 1985 και θεωρείται μέτρο για τη θωράκιση των οικοδομών απέναντι στις καιρικές συνθήκες. Η επιφάνειά τους είχε οριστεί στο 40% των τετραγωνικών της οικοδομής, όμως στην πραγματικότητα χρησιμοποιήθηκε ως «παραθυράκι» για αύξηση των συντελεστών δόμησης. Για το λόγο αυτό το 2000, με την αναθεώρηση του ΓΟΚ, η επιφάνειά τους μειώθηκε στο 20%, χωρίς όμως να περιοριστούν οι παρανομίες. Με τον νόμο 3775 η επιφάνεια μειώθηκε στο 15% και, σε συνδυασμό με τα νέα μέτρα για τα υπόγεια, είναι η βασική αιτία για την ύφεση στην οικοδομική δραστηριότητα το τελευταίο οκτάμηνο.