Στα πρόθυρα αφανισμού βρίσκονται 648 είδη πανίδας από τα 1.013, που εξετάστηκαν από τους ειδικούς. Αυτά είναι τα επικαιροποιημένα στοιχεία του «Κόκκινου Βιβλίου των Απειλούμενων Ζώων στην Ελλάδα», που ανανεώθηκε και παρουσιάστηκε εχθές από τις περιβαλλοντικές οργανώσεις Ελληνική Ζωολογική Εταιρεία, Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, Ελληνική Ερπετολογική Εταιρεία, Ινστιτούτο Σπηλαιολογικών Ερευνών και WWF Ελλάς, 17 χρόνια μετά την πρώτη έκδοσή του.

Ads

Η μελέτη, που χρειάστηκε δυόμισι χρόνια για να ολοκληρωθεί, συνέλεξε στοιχεία από 442 είδη σπονδυλόζωων και 591 είδη ασπόνδυλων ζώων. Το θετικό πόρισμα της μελέτης είναι ότι η πολύ ισχυρή παρουσία ενδημικών ειδών στην Ελλάδα λόγω παραγόντων ιστορικών, οικολογικών και του έντονου νησιωτισμού, μπορεί συμβάλλει στην αξιοποίηση της γενετικής πληροφορίας. Επίσης διαπιστώθηκε, ότι η ελληνική φύση φιλοξενεί σήμερα 64 διαφορετικά είδη ερπετών, που αντιστοιχεί περίπου στο 50% της συνολικής ευρωπαϊκής ερπετοπανίδας, καθώς αποτελεί περιοχή συνάντησης ευρωπαϊκών κι ασιατικών ειδών. Όμως οι ίδιοι οι ζωολόγοι, που συμμετείχαν στις έρευνες επισημαίνουν ότι η ελληνική φύση δεν είναι καλά διερευνημένη εκτιμώντας ότι αν περιληφθούν στα στοιχεία όλα τα είδη, ο αριθμός τους μπορεί να ξεπεράσει τις 30.000.

Από την άλλη, η μελέτη καταδεικνύει ότι το 15% των σπονδυλόζωων είναι πιθανό να εξαφανιστούν στο βραχυπρόθεσμο ή μακροπρόθεσμο μέλλον κυρίως ψάρια του γλυκού νερού και αμφίβια και στη συνέχεια ερπετά, πουλιά και θηλαστικά, ενώ και η επιβίωση για 297 από τα 591 είδη ασπόνδυλων (χερσαία σαλιγκάρια, αράχνες, κολεόπτερα κ.λπ.) κρίθηκε αβέβαιη.

Όσον αφορά τα θηλαστικά, τα πιο επισφαλή είδη είναι η μεσογειακή φώκια, ο λύγκας και το ελάφι-ένα είδος που αφθονεί στην υπόλοιπη Ευρώπη. Άλλα θηλαστικά, που απειλούνται είναι η κρητική μυγαλή (το μοναδικό ενδημικό είδος θηλαστικού στην Ελλάδα), η ασιατική τρανονυχτερίδα, ο μπαρμπαστέλος, η βίδρα, το πλατώνι, ο στεποποντικός, ο σκαπτοποντικός του Felten και η φώκαινα. Επίσης, το 1/2 των ειδών πουλιών, κυρίως αρπακτικών, υδροβίων και παρυδατίων κινδυνεύει.

Ads

Τα κύρια αίτια που απειλούν τα «ελληνικά» ζώα είναι η καταστροφή των βιοτόπων τους, η λαθροθηρία, τα δηλητηριασμένα δολώματα, οι καταστροφικές πυρκαγιές των τελευταίων χρόνων (σε Πελοπόννησο, Πάρνηθα, Ρόδο κ.α.), αλλά και μεγάλα τεχνικά έργα (π.χ. νέοι μεγάλοι οδικοί άξονες), παράγοντες, που έχουν μεταβάλλει σημαντικά τις συνθήκες εξάπλωσης των χερσαίων και θαλάσσιων οργανισμών.

Υπό αυτό το πρίσμα το «Κοκκινο Βιβλίο» μπορεί να γίνει ένας σωτήριος οδηγός από τη στιγμή που αποτελεί μία πλούσια πηγή δεδομένων απαραίτητη για τον σχεδιασμό μίας σοβαρής πολιτικής για την προστασία της βιοποικιλότητας. Όπωςτονίζει η συντονίστρια του προγράμματος κυρία Παναγιώτα Μαραγκού, «το Κόκκινο Βιβλίο είναι ένα εργαλείο που πρέπει να χρησιμοποιηθεί ώστε να επιλεχθούν προτεραιότητες προστασίας,να σχεδιαστούν και,το βασικότερο, να υλοποιηθούν οι αναγκαίες δράσεις».