Η αποφασιστικότητα και το όραμα είναι δύο βασικά χαρακτηριστικά που θα πρέπει να επιδείξουν τόσο η κυβέρνηση όσο και οι τοπικές κοινωνίες ώστε να προφυλαχθούν οι 10 υγροβιότοποι διεθνούς σημασίας, που ανήκουν στον κατάλογο της Σύμβασης Ραμσάρ.

Σημειώνεται ότι επτά από αυτούς περιλαμβάνονται στον κατάλογο Μοντρέ ως υγρότοποι που έχουν υποστεί υποβάθμιση και για τους οποίους η χώρα μας
θα πρέπει να λάβει αμέσως μέτρα προστασίας, ενώ για τους 9 από τους 10 υγροτόπους διεθνούς σημασίας έχουν εκδοθεί πράξεις (ΚΥΑ) χαρακτηρισμού
τους ως εθνικών πάρκων, σύμφωνα με την εθνική νομοθεσία.

Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Υγροτόπων, το ΕΚΒΥ παρουσιάζει τους 10 υγροβιότοπους και τα προβλήματα που θα πρέπει να αντιμετωπιστούν ώστε να διατηρηθούν στη ζωή.

1. Δέλτα Έβρου

Το Δέλτα του ποταμού Έβρου, με συνολική έκταση περίπου 150 km², αποτελεί ένα εκτεταμένο σύμπλεγμα υγροτόπων, το οποίο σχηματίστηκε από τις προσχώσεις του ποταμού. Ιδιαίτερο γνώρισμα της περιοχής είναι και ο μεγάλος αριθμός οικοτόπων που περιλαμβάνει.

Τα κυριότερα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο υγρότοπος είναι η ρύπανση και η διαταραχή που προκαλείται στο υδρολογικό καθεστώς.

2. Λίμνη Βιστωνίδα, Πόρτο Λάγος, λίμνη Ισμαρίδα και παρακείμενες λιμνοθάλασσες

Λίμνη Βιστωνίδα

Η λίμνη Βιστωνίδα έχει ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό για τα Ελληνικά δεδομένα καθώς το βόρειο τμήμα της έχει γλυκό νερό, το οποίο προέρχεται από τους ποταμούς Κόσυνθο (Ξανθιώτη), Κομψάτο (Πολύανθο) και Τραύο (Ασπροπόταμο).

Η μείωση του βάθους της λίμνης από τις προσχώσεις, αλλά και η επέκταση των χωραφιών στη βορειοανατολική πλευρά της λίμνης μετά από αποξήρανση ελών, έχει οδηγήσει σε μείωση της έκτασης του υγροτόπου.

Λίμνη Ισμαρίδα

Η λίμνη με έκταση περίπου 3.400 στρέμματα και είναι η μοναδική λίμνη γλυκού νερού στη Θράκη. Πρόκειται για μία ρηχή λίμνη, (μέγιστο βάθος 1,5 m και μέσο βάθος 1 m).

3. Δέλτα Νέστου και παρακείμενες λιμνοθάλασσες

Το Δέλτα του Νέστου φιλοξενεί μια μεγάλη και ιδιαίτερης σημασίας
ποικιλότητα φυτοκοινωνιών και ειδών. Το παραποτάμιο δάσος, το οποίο αναγνωρίζεται ως ένα από τα σημαντικότερα της Ελλάδας και της Μεσογείου έχει υποστεί μεγάλη καταστροφή με αποτέλεσμα από τα 70.000 στρέμματα που καταλάμβανε κάποτε, σήμερα έχουν απομείνει μόλις 1.530 στρέμματα, εκτός των αναχωμάτων τα οποία αποτελούν υπόλειμμα του «Μεγάλου Δάσους». Αυτή τη στιγμή βρίσκονται σε εξέλιξη έργα αποκατάστασης της φυσικής βλάστησης του σε έκταση 3.150 στρεμμάτων.

Επιπροσθέτως η υπεράντληση του υπόγειου νερού και η αποσύνδεση των παραποτάμιων φυσικών οικοσυστημάτων από την κύρια κοίτη του ποταμού, φαίνεται να έχουν προκαλέσει προβλήματα ξηρασίας και
αύξησης της αλατότητας σε κάποια σημεία του Δέλτα.

Το άλλο μεγάλο πρόβλημα το οποίο θα πρέπει να αντμετωπιστεί είναι ρύπανση του ποταμού, ο οποίος δέχεται αστικά και βιομηχανικά απόβλητα, ρυπαίνεται από γεωργικές δραστηριότητες, ενώ υπάρχει και η εισερχόμενη ρύπανση από τη
Βουλγαρία.

Τέλος, τα δύο φράγματα του Θησαυρού και της Πλατανόβρυσης έχουν συνέπειες στην ποιοτική και στην ποσοτική σύσταση της ιχθυοπανίδας, κυρίως εξαιτίας της διακοπής της επικοινωνίας των πληθυσμών των ψαριών, κατά μήκος του υδρογραφικού δικτύου του Νέστου.

4. Λίμνες Βόλβη και Κορώνεια

Εδώ και σχεδόν δύο δεκαετίες, στην άλλοτε αβαθής λίμνη Κορώνεια, οι ποσότητες του νερού μειώνονται με ταχείς ρυθμούς. Τον Αύγουστο του 2002, έφθασε σε σημείο πλήρους αποξήρανσης, αλλά το φαινόμενο αποδείχτηκε πρόσκαιρο, καθώς οι έντονες βροχοπτώσεις κατά τους χειμερινούς μήνες είχαν ως αποτέλεσμα την επαναπλήρωση της λίμνης.

Για την αποκατάστασή της απαιτείται η επεξεργασία των βιομηχανικών και αστικών λυμάτων που δέχεται, τη μείωση των απολήψεων νερού για άρδευση και την αντιμετώπιση της μη σημειακής ρύπανσης με περισσότερο αειφορική άσκηση της γεωργίας.

Σημειώνεται ότι η Ελλάδα αντιμετωπίζει κίνδυνο κυρώσεων από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή αν δεν λάβει εγκαίρως τα αναγκαία μέτρα αποκατάστασης.

Η Βόλβη είναι η δεύτερη μεγαλύτερη σε έκταση φυσική λίμνη της Ελλάδας. Στο δάσος Απολλωνίας και στα γειτονικά ενδιαιτήματα έχουν καταγραφεί περισσότερα από 200 είδη πουλιών, δηλαδή περί το 90% των ειδών που απαντούν στην ευρύτερη περιοχή των λιμνών Κορώνεια και Βόλβη.

5. Τεχνητή λίμνη Κερκίνη

Η Κερκίνη αν και τεχνητή λίμνη έχει βαρύνουσα σημασία από άποψη βιοποικιλότητας και ιδιαίτερα ορνιθοπανίδας, ωστόσο εμφανίζονται διακυμάνσεις της στάθμης των υδάτων της, ένα πρόβλημα το οποίο προκύπτει από τη λειτουργία της ως ταμιευτήρα αρδευτικού νερού.

6. Δέλτα Αξιού, Λουδία και Αλιάκμονα

Τα πουλιά αποτελούν το μεγαλύτερο ποσοστό της πανίδας της περιοχής, καθώς στο Δέλτα Αξιού, έχουν καταμετρηθεί περισσότερα από 200 είδη πουλιών, ενώ η ορνιθοπανίδα στην περιοχή του Αλιάκμονα, περιλαμβάνει περισσότερα από 90 είδη.

Τα βασικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο ποταμός Αξιός και η περιοχή του Δέλτα, είναι κυρίως η υποβάθμιση της ποιότητας των υδάτων, η οποία οφείλεται σε γεωργικούς και βιομηχανικούς ρύπους από την Ελλάδα και την ΠΓΔΜ.

7. Λίμνη Μικρή Πρέσπα

Στην περιοχή υπάρχει η μεγαλύτερη αποικία αργυροπελεκάνων (Pelecanus crispus) στον κόσμο, ενώ η αποικία της λαγγόνας (Phalacrocorax pygmaeus) είναι η μεγαλύτερη στην Ευρώπη. Ωστόσο η μεταβολή της στάθμής του νερού θέτει σε κίνδυνο τόσο την χλωρίδα όσο και την πανίδα της λίμνης.

8. Κόλπος Αμβρακικού

Ο κόλπος του Αμβρακικού αναγνωρίζεται ως το μεγαλύτερο και ίσως το πιο ποικιλόμορφο υγροτοπικό σύμπλεγμα της Ελλάδας καθώς κατά τις μεταναστεύσεις αλλά και την καλοκαιρινή περίοδο αναπαραγωγής, εγκαθίστανται περισσότερα από 250 είδη πουλιών. Από αυτά τα 75 είναι είδη σπάνια ή απειλούμενα.

Οι ανθρώπινες δραστηριότητες ρυπαίνουν τον υδροφόρο ορίζοντα, με αποτέλεσμα τα ψάρια σε ορισμένες περιοχές του κόλπου να πεθαίνουν. Προβλήματα δημιουργούνται και από τις εγκαταστάσεις των ιχθυοκαλλιεργειών.

9. Λιμνοθάλασσες Μεσολογγίου

Οι ανθρώπινες παρεμβάσεις στη λιμνοθάλασσα του Μεσολογγίού έχουν ξεκινήσει από το 1930, για την κατασκευή λιμανιού, με αποτέλεσμα να χωριστεί η δυτική λιμνοθάλασσα σε δύο τμήματα. Ωστόσο, οι παρεμβάσεις συνεχίστηκαν και κατά τη διάρκεια του 1950, με την κατασκευή αποστραγγιστικών έργων και αρδευτικών δικτύων, αλλά και το 1960 και το 1973 με έργα εκβάθυνσης του λιμανιού του Μεσολογγίου, το 1960 και το 1973, ενώ τη δεκαετία του 1970, μεγάλο τμήμα της λιμνοθάλασσας μετατράπηκε σε αλυκές.

10. Λιμνοθάλασσες Κοτυχίου

Η ρίψη απορριμμάτων η κίνηση οχημάτων και το παράνομο κυνήγι έχει υποβαθμίσει τα φυσικά γνωρίσματα της περιοχής. Η ανεξέλεγκτη απόθεση απορριμμάτων υποβαθμίζει αισθητικά το τοπίο, δημιουργεί εστίες μόλυνσης και αποτελεί συνεχή κίνδυνο για την εκδήλωση πυρκαγιάς.

Ευρύτερα, η μη αειφορική τουριστική ανάπτυξη θεωρείται η σοβαρότερη απειλή για την περιοχή των Υγροτόπων Κοτυχίου – Δάσους Στροφυλιάς.