Την ίδια μέθοδο εφάρμοζε και η γαλλική κυβέρνηση στους στρατιώτες και τους πολίτες που συμμετείχαν στις πυρηνικές δοκιμές της, στην έρημο Σαχάρα και στο νότιο Ειρηνικό. Τους άφηναν απροστάτευτους δίπλα στα πυρηνικά μανιτάρια, βάζοντας τους να σκύβουν και να καλύπτονται μόνο με τα χέρια τους. Σχεδόν πενήντα χρόνια μετά, η γαλλική κυβέρνηση αποφασίζει να αποζημιώσει «μερικούς» από αυτούς.

«Ήμασταν πειραματόζωα»

«Φορούσα σορτς. Μας έβαλαν να ξαπλώσουμε στο έδαφος μπρούμυτα, με κλειστά τα μάτια, με τα χέρια μαζεμένα και χωρίς να βλέπουμε τη λάμψη. Αλλά αμέσως μετά έπρεπε να σηκωθούμε, έχοντας μια συσκευή γύρω από το λαιμό μας, για να μετρήσουμε και να φωτογραφήσουμε το αποτέλεσμα. Δεν φορούσα γυαλιά. Υπήρχε μόνο ένα ζευγάρι για κάθε 40 άτομα» περιγράφει ο Μισέλ Βεργέ.

Ο Βεργέ, πρόεδρος της ομάδας πίεσης των βετεράνων, πήρε μέρος στην πρώτη πυρηνική δοκιμή της Γαλλίας, που πραγματοποιήθηκε στην έρημο Σαχάρα το 1960. Πρόκειται για την ελεγχόμενη έκρηξη μιας ατομικής βόμβας, πιο δυνατής από εκείνης που έπεσε στη Χιροσίμα. «Ήμασταν πειραματόζωα που δεν είχαμε σωστή ιατρική υποστήριξη» επισήμανε ο Βεργέ.

Αποζημιώσεις με προϋποθέσεις

Η γαλλική κυβέρνηση για πολλά χρόνια απέφευγε τις αναφορές στους κινδύνους των ελεγχόμενων εκρήξεων. Χθες, για πρώτη φορά, ο Γάλλος υπουργός Άμυνας, Ερβέ Μορέν, δήλωσε πως θα κατατεθεί νόμος τον Ιανουάριο, για να δοθούν αποζημιώσεις σε όσους στρατιώτες και πολίτες υποφέρουν από αρρώστιες, από τους 150.000 που εργάζονταν στις δοκιμές.

Τόνισε, ακόμα, πως η Γαλλία θα συντάξει έναν κατάλογο με τα προβλήματα υγείας που συνδέονται με την έκθεση στη ραδιενέργεια στις παραπάνω από 210 δοκιμές που πραγματοποιήθηκαν από το 1960 έως το 1996. Παραδέχτηκε επίσης, ότι η Γαλλία καθυστέρησε, μαζί με άλλες χώρες, όπως οι ΗΠΑ, να αναγνωρίσει τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στην υγεία των πυρηνικών εκρήξεων. «Σήμερα, πρέπει να αναγνωρίσουμε αυτά τα θύματα» δήλωσε.

Ωστόσο, το γαλλικό υπουργείο Άμυνας προειδοποίησε πως ο νόμος για την αποζημίωση θα είναι αυστηρός και μπορεί να αποκλείει νόσους οι οποίες συνδέονται και με άλλους επικίνδυνους παράγοντες, όπως είναι το κάπνισμα και το αλκοόλ.

Η ομάδα πίεσης των βετεράνων, που έχει περίπου 3.000 μέλη, έχει ελέγξει περισσότερους από 1.000 βετεράνους. Όπως ανακάλυψε, το 35% πάσχει από μία ή δύο μορφές καρκίνου και ένας στους πέντε είναι στείροι. Ο πρόεδρος της ομάδας υπογράμμισε ότι οι βετεράνοι υπέφεραν από ένα σύνολο παθήσεων, περιλαμβανομένου του καρκίνου του αίματος και των καρδιαγγειακών προβλημάτων, ενώ και τα παιδιά τους, ακόμα και τα εγγόνια τους, παρουσιάζουν προβλήματα υγείας.

Σε εκείνους που αναγκάζονταν να οδηγούν τανκς στο σημείο μηδέν των εκρήξεων, λίγα λεπτά αφότου η βόμβα είχε εκραγεί, όπως και σε εκείνους που έπρεπε να βρεθούν στο κέντρο του πυρηνικού μανιταριού αμέσως μετά την έκρηξη, η πολιτεία δεν έχει δώσει ούτε καν αναπηρική σύνταξη. Μισό αιώνα μετά, η γαλλική κυβέρνηση τολμάει να δηλώνει ότι θα επιλέξει ποιοι από αυτούς δικαιούνται αποζημίωση.