Στις 18 Νοεμβρίου 2013 έφυγε από τη ζωή ο γνωστός Καναδός κινηματογραφιστής και ανεξάρτητος ντοκιμαντερίστας Πήτερ Ουιντόνικ.

Ads

Ο Πήτερ Ουιντόνικ έγινε γνωστός ανά τον κόσμο με το ντοκιμαντέρ Κατασκευάζοντας Συναίνεση: ο Νόαμ Τσόμσκι και τα Μ.Μ.Ε., αφού η ταινία προβλήθηκε σε περισσότερες από 200 χώρες, κέρδισε 20 βραβεία συμμετέχοντας σε 50 φεστιβάλ και αναμεταδόθηκε από 30 διεθνή τηλεοπτικά κανάλια σε 12 διαφορετικές γλώσσες. Γεννήθηκε στο Τρέντον του Καναδά το 1953 και σπούδασε στο Algonquin College Film Production Center, της Οτάβα.

Η δημιουργική του πορεία ξεκινά την περίοδο 1984-1986, όταν μαζί με τον σκηνοθέτη Μαρκ Άκμπαρ (The Corporation) ξεκινούν τα γυρίσματα του 15ώρου επικού ντοκιμαντέρ Τhe Journey. Η συνεργασία τους θα συνεχιστεί σε μια σειρά ντοκιμαντέρ μικρού μήκους ως τα μέσα της δεκαετίας του 1990. Το 1994 ξεκινά τις προσωπικές του παραγωγές με τις ταινίες Cinema Verité: Defining the Moment και Seeing Is Believing: Handicams, Human Rights and the News (2002).

Η ταινία κερδίζει το βραβείο Abraham του Hampton’s Film Festival. Ακολουθεί το PilgrIMAGE (2008) με θέμα το σινεμά και το μέλλον των media, την ταινία συν-σκηνοθετεί με την 20χρόνη κόρη του Mira Burt- Wintonick, με την οποία ταξιδεύει σε όλο τον κόσμο, από το Ρίμινι, την πόλη που γεννήθηκε ο Φελίνι, μέχρι τον τάφο του Τσάρλι Τσάπλιν και από τη Νυρεμβέργη της Λένι Ρίμφεσταλ μέχρι το χωριό του Ζαν Λυκ Γκοντάρ.

Ταυτόχρονα, διατρέχοντας την ιστορία του κινηματογράφου, μας ταξιδεύουν από τις πρώτες ταινίες των αδερφών Λιμιέρ και του Μελιές έως τους σύγχρονους ακτιβιστές των media όπως η Φράνι Άρμστρονγκ. Ο διάσημος σήμερα Καναδός σκηνοθέτης, ακτιβιστής, παραγωγός δραματοποιημένων ντοκιμαντέρ, τηλεοπτικών προγραμμάτων και ιστοσελίδων συνεχίζει το επίμονο ταξίδι του στον κόσμο των εικόνων.
Μαζί με τον συνεργάτη του Φράνσις Μικέ έχει ιδρύσει την εταιρεία Necessary Illusions Production Inc., με σκοπό να παράγουν και να προωθούν ταινίες ανθρωποκεντρικές, κοινωνικής ευαισθησίας και έρευνας. Συνέχισε να ταξιδεύει σε όλο τον κόσμο κάνοντας σεμινάρια σχετικά με την ψηφιακή τεχνολογία και τις νέες δυνατότητες παραγωγής σε όλα τα στάδια αυτής, από την έρευνα, το γύρισμα, το μοντάζ, μέχρι το marketing και την προώθησή τους στις κινηματογραφικές αίθουσες αλλά και στις σχολικές.

Ταξιδεύοντας, όπως δήλωνε ο ίδιος,  ψάχνει τα ίχνη της ουτοπίας σε όλες τις γωνιές του πλανήτη. Ο Πήτερ Ουιντόνικ ήταν τιμώμενο πρόσωπο στο 11ο Φεστιβάλ ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης. Τότε είχε δώσει συνέντευξη στους Μπάμπη Ιμβρίδη και Ελένη Βαρμάζη και το περιοδικό Ζενίθ. 
 
Κύριε Ουιντόνικ με χαρά σας ξαναβλέπουμε στη Θεσσαλονίκη και στο φετινό φεστιβάλ ντοκιμαντέρ.

Μάλλον είναι μια καλή περίοδος για εμάς η σημερινή. Σε περιόδους κρίσης και απογοήτευσης οι ντοκιμαντεριστές έχουν πολύ δουλειά. Όταν τα πράγματα βαίνουν καλώς είμαστε άνεργοι. Κατά πόσο το ντοκιμαντέρ, μπορεί να συμβάλλει στην ανάδειξη των προβλημάτων που τα συμβατικά ΜΜΕ δεν θέλουν ή δεν μπορούν να αναδείξουν;

Τα εξουσιαστικά και τα συμβατικά mega media δεν μπορούν να ταυτιστούν με τα προβλήματα που απασχολούν τους φτωχούς. Οι δυνάμεις που διαχειρίζονται την πληροφορία δεν μπορούν να το κάνουν γιατί προέρχονται από μια συγκεκριμένη τάξη. Ίσως να μπορούσαν αν υπήρχαν φωτισμένοι άνθρωποι στα υψηλόβαθμα στελέχη των εταιριών και υποδείκνυαν στους υπαλλήλους τους να ασχοληθούν με τα προβλήματα του κόσμου, αλλά έως σήμερα αυτό δεν συμβαίνει. Οπότε η δήλωση «μπορούμε να αλλάξουμε τον κόσμο», επαφίεται στους ντοκιμανταρίστες του κόσμου, εάν και εφόσον βέβαια και  ο κόσμος θέλει να αλλάξει. Αυτές τις μέρες  ο κόσμος δεν θέλει να εκπαιδευτεί, θέλει να είναι συνεταίρος στην εκπαίδευσή του.  Οπότε μάλλον ο ρόλος των ντοκιμαντεριστών πρέπει να αλλάξει, να μην είναι πλέον ένα φάρμακο για τους ανθρώπους, αλλά ούτε να αποτελεί μια διδασκαλία. Πρέπει να χρησιμοποιήσουμε τη μαζική κουλτούρα, το λαϊκό μέσον, τις κινούμενες εικόνες, τα γραφιστικά, τα παιχνίδια, τη μυθοπλασία και όποια άλλη γλώσσα ανήκει σ’ αυτό που λέμε σινεμά και να δημιουργήσουμε ταινίες οι οποίες θα μπορούν να διαφωτίσουν τον κόσμο και οι οποίες θα προβάλλονται σε οποιεσδήποτε οθόνες, όπως οι οθόνες των κινητών, των κομπιούτερ κ.α. Οφείλουμε να δημιουργήσουμε ένα νέο είδος ντοκιμαντέρ το οποίο εγώ αποκαλώ faction. 
 
Ποια νομίζετε πως είναι τα χαρακτηριστικά της εναλλακτικής ενημέρωσης; Το ντοκιμαντέρ αποτελεί σταθερή αξία στο χώρο αυτής  της  ενημέρωσης;

Ναι πιστεύω είναι μια σταθερή αξία στο χώρο της ενημέρωσης. Οι αλλαγές που συντελούνται στον τρόπο λήψης της πληροφορίας, ο εκδημοκρατισμός της πληροφόρησης, η αξιολόγησή της, είναι σημαντικοί παράγοντες που συμβάλουν ώστε  να ξεφύγουμε από την χειραγώγηση και τη μονόπλευρη διαμόρφωση του κοινού. Σήμερα καταγράφονται και σχολιάζονται κοινωνικά γεγονότα με ένα απλό εργαλείο, τη φορητή βιντεοκάμερα. Και όμως η σωστή χρήση της οδηγεί στην πεφωτισμένη ενημέρωση. Η τέχνη της ενημέρωσης θεωρώ ότι έχει μια σταθερή και αναπτυσσόμενη αξία από το 1895, από την εφεύρεση του κινηματογράφου και εντεύθεν. Ας σκεφτούμε τι είναι το ντοκιμαντέρ. Είναι ένα Document, ένα έγγραφο, και τα έγγραφα υπήρχαν ακόμα και πριν την εποχή του κινηματογράφου. Το internet είναι μια τεράστια βιβλιοθήκη, το απόλυτο  έγγραφο. Οι πληροφορίες στις μέρες μας βρίσκονται σε όλων των ειδών τις πλατφόρμες, από το YouTube μέχρι τις κινηματογραφικές εικόνες και μέχρι τις οθόνες των κινητών. Έτσι λοιπόν μεγαλύτερη ελευθερία στην πληροφόρηση σημαίνει μεγαλύτερη ελευθερία στο να καθορίζουμε οι ίδιοι την ζωή μας.     
 
Μπορούμε να μιλάμε για μια επανάσταση της τεχνολογίας στις μέρες μας και πως αυτή μπορεί να επηρεάζει το τελικό προϊόν;

Ο κινηματογράφος είναι συνδεδεμένος με την τεχνολογία όσο τίποτα άλλο. Δημιουργεί ένα εικονογραφικό προϊόν, φιλτραρισμένο μέσα από τα εργαλεία. Τα εργαλεία κάποτε ήταν το ασήμι, ο χρυσός, η μπογιά. Σήμερα είναι η ψηφιακή τεχνολογία, η κινητή τεχνολογία και η άμεση μεταφορά της πληροφορίας μέσα στο χώρο με τελική κατάληξη σε pixels στην οθόνη. Τα εργαλεία όμως δεν έχουν σημασία, νομίζω ότι σήμερα βρισκόμαστε στην 4η επανάσταση της κινηματογραφικής δημιουργίας. Αυτό που είναι σημαντικό είναι να κινητοποιούμε με κάποιον τρόπο, είτε συναισθηματικό, είτε  διανοητικό το κοινό, να κάνουμε τους ανθρώπους να δουν τη ζωή τους πιο σοβαρά και  να νιώσουν αλληλεγγύη για ότι συμβαίνει δίπλα τους.  Γι’ αυτό τα εργαλεία πρέπει να βρίσκονται στα χέρια σωστών ανθρώπων, δημιουργών και καλλιτεχνών που νιώθουν συμπόνια, που διέπονται από ανθρωπισμό.  Φυσικά κάποια εργαλεία έχουν περιορισμούς, άλλα στις μέρες μας υπάρχουν πολύ φτηνά και προσβάσιμα τέτοια.             
 
Στην νέα σας ταινία pilgrIMAGE εσείς ακολουθείται τα δικά σας είδωλα όπως τον Βανγκ Κονγκ και τον Φελίνι και η κόρη σας ακολουθεί τα new media, είναι εμφανής η διαφορά των γενεών. Μέχρι πιο σημείο νομίζεται πως οι  νέοι κινηματογραφιστές μπορούν να παρακολουθούν τις νέες τεχνολογίες; 

Ναι, εγώ παρακολουθώ κλασικούς κινηματογραφικούς μύθους οι οποίοι δημιούργησαν χαρακτήρες –παράδειγμα  ο Αλήτης του Τσάρλι Τσάπλιν, –με τους οποίους το κοινό ταυτίστηκε. Η κόρη μου ακολουθεί τις νέες τεχνολογίες αλλά στην πραγματικότητα δεν υπάρχει διαφορά, στην ουσία υπάρχει αυτή η έμφυτη ανάγκη να επικοινωνήσεις με τους ανθρώπους, να δημιουργήσεις ένα κοινωνικό πλέγμα. Άλλωστε, όπως και η ίδια η κόρη μου δηλώνει, όλα αυτά γίνονται για την επικοινωνία και όχι πραγματικά για την τεχνολογία. Σήμερα παρακολουθώντας ένα καναδέζικο τηλεοπτικό ή κινηματογραφικό συνεργείο, βλέπουμε ότι υπάρχει συνέχεια ανάμεσα στην παλιά και στην καινούργια τεχνολογία. Αναλύοντας το γιατί μ’ αρέσει ο κινηματογράφος μυθοπλασίας καταλήγω στο ότι αναγνωρίζω σ’ αυτόν τη ζωή, και νομίζω σκοπός κάθε καλλιτέχνη που θέλει ν’ ασχοληθεί με τη οθόνη είναι να επικοινωνήσει με τη ζωή, από την χαρά και τη λύπη μέχρι την γαλήνη και τον  τρόμο και αυτό δεν έχει αλλάξει καθόλου με τη νέα τεχνολογία.   
 
Από την εποχή που κάνατε τα post-production στα προεκλογικά φιλμάκια του Πιέρ Τριντό έως σήμερα που έχετε ιδρύσει μαζί με τον Francis Miquet (καμεραμάν της Συναίνεσης) την Necessary Illusions Productions Inc (απαραίτητες ψευδαισθήσεις), μια εταιρεία που βοηθά ώστε  να παράγονται, να προάγονται  και να προωθούνται  δουλειές και άλλων κινηματογραφιστών σαν εσάς, ας πούμε αντιρρησιών συνείδησης;  Τι έχει αλλάξει και τι έχει μείνει;

Από τότε που ήμουν 8 χρονών χρησιμοποιούσα την  κάμερα σαν μηχανισμό άμυνας. Επειδή ήμουν ντροπαλός μπορούσα να κρυφτώ πίσω απ’ αυτήν, μπορούσα να την χρησιμοποιήσω σαν εργαλείο για να μελετήσω άλλους κόσμους, να την χρησιμοποιήσω σαν δικαιολογία για να γκρεμίσω «τοίχους» και «πόρτες». Είμαι επίσης αρκετά τεμπέλης, έτσι το να είμαι κινηματογραφιστής για μένα ήταν το πιο εύκολο πράγμα, δεν χρειάζεται να έχεις κάποιο ιδιαίτερο ταλέντο, πρέπει να είσαι απλά μια πολυπράγμων προσωπικότητα, να σε κεντρίζουν γενικόλογα θέματα και να μπορείς να τα προβάλεις αναγεννώντας τα. Προσπάθησα να μάθω πράγματα μέσα από δουλείες που δεν με εκφράζανε, να μάθω από τον «εχθρό», από τις  ταινίες κατά παραγγελία, τις ταινίες μυθοπλασίας, από τις διαφημίσεις, από τα φιλμάκια των πολιτικών, από τα video clip. Θεωρώ ότι ήταν μια περίοδος εκπαίδευσης για μένα αν και πιστεύω ότι ακόμα εκπαιδεύομαι. Όλα αυτά φάνηκαν χρήσιμα στις δουλειές και τις παραγωγές που κάνω τώρα με την  Necessary Illusions Productions και το EDN(European Documentary Network), έτσι τροφοδοτώ με αντίβαρα τους νέους κινηματογραφιστές, μπορώ να τους κατευθύνω στο τι είναι θετικό γι’ αυτούς και τι όχι. Και επειδή είμαι ένας διεθνής διπλωμάτης του ντοκιμαντέρ, προσπαθώ να δημιουργήσω ένα δίκτυο για το ντοκιμαντέρ, συνδέοντας τους ανθρώπους, τις κουλτούρες και τον τρόπο διανομής ταινιών στα φεστιβάλ και σε άλλα κανάλια διανομής. Νιώθω ότι ανανεώνομαι και εκπαιδεύομαι από τις νέες γενεές, ενώ ταυτόχρονα προσπαθώ να τους κάνω να νοιώθουν την κοινωνική ευθύνη που πρέπει να έχει ένας νέος δημιουργός και καλλιτέχνης των media. Προσπαθώ να τους πείσω ότι δεν χρειάζεται να ονειρεύονται την εμπλοκή τους σε μεγαλοεταιρικά media, αλλά μπορούν να οικειοποιηθούν έναν  τρόπο ζωής μη καταναλωτικό, παίρνοντας αυτό που εγώ αποκαλώ τον «όρκο του ντοκιμαντέρ της φτώχιας», μιμούμενοι έτσι τον Γκάντι και άλλους μοναχούς- διδασκάλους-μύστες, σε έναν χώρο που δεν είναι θεολογικός, όπως είναι ο κινηματογράφος.  
         
Σκοπός σας είναι «να αναστήσετε την ελπίδα» δηλώσατε παλιότερα, μπορούμε να συζητάμε για ελπίδα σε μια εποχή παγκόσμιας κρίσης; Απογοητευτήκατε ή ακόμα συνεχίζεται, σε ποιο δρόμο βρίσκεται  αυτή η προσπάθεια;

Η ελπίδα και η αισιοδοξία είναι δύο διαφορετικά πράγματα, δεν πιστεύω σε ψεύτικες ελπίδες, όπως αυτή που δημιουργήθηκε γύρω από την εκλογή του Ομπάμα. Ελπίδα χωρίς πρακτικές δεν είναι ελπίδα. Η αισιοδοξία είναι πιο πρακτική. Η δουλεία μου με κάνει να βρίσκομε σε μια διαρκή επανάληψη, σε μια κυκλωτική κίνηση, όπως η διαρκής εναλλαγή της ημέρας και της νύχτας,  η οποία με επανατροφοδοτεί  και με επαναφέρει στην  πραγματικότητα. Σας πληροφορώ πως αυτή η επανατροφοδότηση, δίνει καινούργιες δυνάμεις στους δημιουργούς, που με τις  κάμερες στα χέρια τους συνεχίζουν να συμβάλουν στα μέγιστα. Κάθε δεύτερη μέρα ξυπνώ μέσα στην απόλυτη απαισιοδοξία  σκεφτόμενος ότι σε 15-30  χρόνια τελειώνει η εποχή των ανθρώπων,  μιας και ο πλανήτης μας οδηγείται προς την καταστροφή. Αλλά πάλι, κάθε άλλη δεύτερη μέρα,  είμαι πολύ αισιόδοξος και γεμάτος ελπίδες γιατί μπορούμε να βρούμε λύσεις μέσα από εναλλακτικές πρακτικές και δυνατότητες. Μπορούμε μέσα από διαφορετικές κουλτούρες να δημιουργήσουμε ταινίες για εναλλακτικές πολιτικές και οικολογικές λύσεις, οι οποίες στην πραγματικότητα βρίσκονται ήδη εδώ. 
 
Τελικά κ. Ουιντόνικ όπως φαίνεται τα οικονομικά συστήματα καταρρέουν, πριν μερικά χρόνια το σοσιαλιστικό, σήμερα το καπιταλιστικό, τι να περιμένουμε άραγε;    
 
Ο καπιταλισμός τελικά, δεν είναι ένα οικονομικό σύστημα με μεγάλη ιστορία, ίσως πρέπει να ξανακοιτάξουμε τον Μαρξ, ο οποίος είναι ο θεωρητικός του κεφαλαίου και να οδηγηθούμε σε κάποια πιο δίκαια συστήματα, μικρότερης κλίμακας και σε κόσμους οι οποίοι να είναι ζωτικοί και να μπορούν να  υφίστανται. Έχουμε την ευκαιρία στα επόμενα χρόνια να ξανασκεφτούμε από την αρχή το πώς ο κόσμος πρέπει να λειτουργεί καθώς οι άπληστοι δικτάτορες του κεφαλαίου από Αριστερά και από Δεξιά και γενικότερα οι ισχυροί άνθρωποι του πλανήτη ψεύδονται κατά συρροή. Αυτοί όλοι καταρρέουν γρήγορα και ελπίζω πως αυτή η κατάρρευση θα ανοίξει ένα παράθυρο ευκαιρίας για να ξαναδημιουργήσουμε την Βαβυλώνα, να χτίσουμε ένα νέο είδος πυραμίδας η οποία δεν θα έχει ΖΕΝΙΘ, αλλά θα είναι οριζόντια. Μπορούμε να αποδομήσουμε την πυραμίδα τούβλο-τούβλο και να την  ξαναχτίσουμε οριζόντια, χωρίς ιεραρχία. Αυτό είναι το μέλλον, μπορούμε να δημιουργήσουμε μια νέα αρχιτεκτονική για τον κόσμο, τουλάχιστον τον κόσμο που κατοικούν άνθρωποι. Οι αρχιτέκτονες υπάρχουν, είναι εδώ, όλα τα σχέδια και οι κατόψεις υπάρχουν, ίσως  σε μικρά μέρη, σε μικρές κλίμακες αλλά υπάρχουν και συνδέονται μεταξύ τους.               
 
Πριν πολύ λίγο καιρό το σύνθημα της Αμερικής ήταν ιδιωτικοποίηση των πάντων, σήμερα βλέπουμε τονωτικές κρατικές ενέσεις στο τραπεζικό και ασφαλιστικό σύστημα, μήπως και η Αμερική πρέπει να ξεκινήσει να σκέφτεται τον κρατικό ρόλο κάποιων συστημάτων;

Αυτά είναι τα ευχάριστα νέα, πέρσι ο Μπους κριτίκαρε τον Τζάβες γιατί κρατικοποιούσε διάφορα συστήματα στη χώρα του, ενώ τώρα ο Ομπάμα ξεκινά τις κρατικοποιήσεις. Είναι αστείο και ειρωνικό το πόσο αυτά τα συστήματα είναι προσωρινά. Δεν νομίζω ότι η Αμερική υφίσταται πλέον όπως την ξέραμε. Το γεγονός ότι μέχρι πέρσι κατανάλωνε τις μισές πλουτοπαραγωγικές πηγές του κόσμου είναι ήδη ένα αρκετά μεγάλο σοκ που πρέπει να προβληματίσει και τους ίδιους τους πολίτες της. Αλλά δεν μπορούμε να κατηγορούμε την Αμερική για τα πάντα. Και στην Ελλάδα υπάρχει υπερκαταναλωτισμός και στην Ινδία το ίδιο, όλοι συντελέσαμε  στο να δημιουργηθεί αυτή η ψευδαίσθηση ότι μπορούμε να ξεφύγουμε από τις ευθύνες μας.     
 
Μπορεί να ξεφύγει η Αμερική από τον νεοσυντηρητισμό της, μπορεί λέτε ο λόγος της φιλελεύθερης διανόησης, των ακτιβιστών, του  προοδευτικού Χόλιγουντ, του αντι-πολεμικού κινήματος, να λάβει κάποιες διαστάσεις   εν καιρώ;   

Όλα αυτά στα οποία αναφέρεστε είναι διαφορετικά πράγματα. Ακόμα και ο συντηρητισμός μπορεί να είναι κάτι θετικό όταν αναφερόμαστε στην συντήρηση του πλανήτη. Ο φανατισμός, ο φονταμενταλισμός είναι το  πρόβλημα. Το να πιστεύουμε στο Θεό ή σε κάτι άλλο και να προσπαθούμε να επιβάλουμε και τους υπόλοιπους να πιστεύουν στο ίδιο πράγμα, δεν είναι κι ότι καλύτερο.  Η κατάρρευση όμως των πάντων σήμερα –και μπορεί να είναι ένας αναρχικός που μιλάει τώρα- μπορεί να αποβεί σε κάτι θετικό. Το ζήτημα είναι πως θα ξανακτιστούν όλα αυτά  με όσο το δυνατόν λιγότερο ανθρώπινο κόστος. Έχουν επέλθει παρ’ όλα αυτά αρκετές και σημαντικές αλλαγές. Από το κίνημα των φεμινιστριών, έως το γεγονός ότι υπάρχει σήμερα ένας έγχρωμος πρόεδρος στις ΗΠΑ, από τις ανακατατάξεις, τις προσπάθειες και τις αλλαγές που κατάφερε να επιφέρει το οικολογικό κίνημα από τη δεκαετία του 1980 έως τώρα, από τις προσπάθειες για ανθρώπινα δικαιώματα μέσω των διεθνών φορέων και  διεθνών δικαστηρίων –αν πιστεύουμε σ’ αυτά. Σήμερα  μπορούν να οδηγηθούν και να δικαστούν δικτάτορες μπροστά σε διεθνή δικαστήρια. Υπάρχουν πολλές αποδείξεις ότι έχουν γίνει αλλαγές και θα υπάρξουν και άλλες, αλλά δεν έχουμε την καλύτερη ενημέρωση για αυτές. Μπορούμε να ενημερωθούμε μόνο μέσα από τα εναλλακτικά media. Μέσα από το internet αντιλαμβανόμαστε ότι οι αλλαγές γίνονται πια πολύ γρήγορα. Οι διαδηλώσεις στους δρόμους μπορεί να είναι πετυχημένες και ιδιαίτερα εμφανείς. Όμως υπάρχουν και άλλοι τρόποι να διαμαρτυρηθούμε, τρόποι σύγχρονοι, μαχητικοί και  αποτελεσματικοί, και αυτοί  λαμβάνουν χώρα μέσα από τις νέες τεχνολογίες.  
    
Ο Πολ Κρούγκαν, πρόσφατα νομπελίστας οικονομολόγος, σε δηλώσεις του πρόσφατα είπε πως στηρίζει το κράτος πρόνοιας, αλλά σέβεται και την υγιή οικονομία της αγοράς, αυτόπροσδιορίζεται ως σοσιαλδημοκράτης για τα ευρωπαϊκά μέτρα, liberal για τα αμερικάνικά, συμφωνείται με τις απόψεις του;

Όχι δεν συμφωνώ, είναι όλα ανοησίες, ποτέ μην εμπιστεύεστε έναν οικονομολόγο είναι σαν να εμπιστεύεστε την κουλτούρα των Βουντού, ποτέ κανένας οικονομολόγος δεν έχει πει κάτι έξυπνο. Κάποιος μπορεί να εμπιστευτεί πιο εύκολα τον γείτονά του παρά έναν οικονομολόγο. Οι οικονομολόγοι μας έχουν φέρει σ’ αυτήν την άθλια κατάσταση που βρισκόμαστε. Πρέπει κανείς να εμπιστεύεται τον εαυτό του, το δίκτυο που έχει δημιουργήσει γύρω του και το ένστικτο του.  Τίποτα από όλα αυτά που εσείς ονομάζετε κοινωνικό φιλελευθερισμό δεν έχει επιφέρει καμία πρόοδο σε κάποιον άλλον εκτός από τις ελίτ τάξεις, γι’ αυτό λοιπόν είναι καλύτερο να μην  εμπιστευόμαστε κανέναν πάνω από 30 ετών.   
 
Ο εναλλακτικός τρόπος σκέψης στην Αμερική, που ξεκινά από τον Νόαμ Τσόμσκι και συνεχίζει με εσάς, αλλά και ανθρώπους όπως ο Μαίκλ Μουρ και η Ναόμι Κλάιν πιστεύεται  πως υπήρξε η απαρχή;  Θα υπάρξει λέτε η σχετική γιγάντωση, κάτι μεγάλο;

Νομίζω ναι, γνώριζα την Ναόμι από τότε που ήταν 12 ετών και δούλευε στο γραφείο δίπλα σε μένα, η μητέρα της ήταν ακτιβίστρια κινηματογραφίστρια, και ο πατέρας της γιατρός. Δούλευε με κάποιους φίλους της στο κίνημα της ειρήνης. Πιστεύω λοιπόν ότι μπορεί να υπάρχει συνέχεια από γενιά σε γενιά. Δεν υπάρχει το γονίδιο για την ελπίδα, αλλά μπορούν να δημιουργηθούν οι κατάλληλες συνθήκες γ’ αυτό, μέσα από την εκπαίδευση ή την μόρφωση. Και αυτό είναι εφικτό με κινηματογραφιστές όπως ο Μαικλ Μουρ και άλλους ακτιβιστές δημιουργούς οι οποίοι θέλουν και μπορούν να εμπλέκονται στα κοινωνικά θέματα. Χρειάζεται να δημιουργηθεί ένα εκπαιδευτικό πακέτο το οποίο θα είναι ο συνεχιστής αυτού του εναλλακτικού τρόπου σκέψης. Πρέπει να πολλαπλασιαστούν αυτά τα δίκτυα εναλλακτικής σκέψης τα οποία όμως θα στηρίζονται σε μια συναίνεση. Δεν μπορώ να πω ότι ο δικός μου εναλλακτικός τρόπος είναι καλύτερος από τον δικό σου τρόπο σκέψης, όμως το αποτέλεσμα οφείλει να μας οδηγήσει σ’ ένα συλλογικό όραμα για το τι είναι καλύτερο για όλους μας.       
 
Τι είδους αφύπνιση χρειάζεται ο μέσος πολίτης, ο μέσος καταναλωτής έτσι ώστε να μάθει και να μπορεί να αντιμετωπίζει με τον τρόπο του τα διάφορα cartel των εταιριών;   Πιστεύεται πως μπορούμε να κάνουμε αντίσταση απέναντι σε εταιρείες όπως η Monsanto, ή Wall Mart;

Χρειαζόμαστε ένα ταρακούνημα σαν αυτό που μας έρχεται όταν ο γιατρός μας λέει ότι έχουμε καρκίνο. Φανταστείτε να λέει κάποιος γιατρός «έχεις καρκίνο ο οποίος έχει προκληθεί από τα χημικά που ψεκάζονται στο φαγητό μας». Τέτοια μέτρα αφύπνισης χρειάζεται για να ξυπνήσει ο μέσος καταναλωτής ο οποίος όμως για  να κινητοποιηθεί,  πρέπει να εμπεριέχεται στην εκπαίδευσή του και η  οθόνη. Σε πιο σημείο το άτομο αποφασίζει να γίνει ακτιβιστής ή έστω πιο δραστήριος ή με την παλιά έννοια του όρου πολίτης; Τότε που θα σταματήσουμε  να είμαστε εθελοντικά σκλάβοι των παθών μας και των υλικών αγαθών. Όταν θα νοιαστούμε για τις συνθήκες που ζούμε. Σήμερα παρά πολλές  ΜΚΟ δραστηριοποιούνται σε όλα αυτά τα θέματα, όχι βέβαια σε όλες τις χώρες, αλλά ακόμα και στην Ελλάδα που δεν έχει καλή σχέση με το περιβάλλον ούτε σε κυβερνητικό ούτε σε προσωπικό επίπεδο. Οι μη κυβερνητικές οργανώσεις δραστηριοποιούνται σε σωστές κατευθύνσεις.  Πρέπει να υπάρξει ένα σημείο μετάλλαξης, όπου μια μέρα το ξυπνητήρι θα χτυπήσει και δε θα το κλείσουμε αλλά πραγματικά θα το αφουγκραστούμε και αυτό μπορεί να συμβεί μόνο με το να μοιραζόμαστε πληροφορίες ακολουθώντας την τακτική από στόμα σε στόμα, ακόμα και μέσα από το κουτσομπολιό. Είναι ο καλύτερος τρόπος. Μια  ταινία που είχε σαν θέμα την Ινδή ακτιβίστρια Βαντάνα Σίβα η οποία τα έβαλε με την Monsanto και με άλλες εταιρείες και προβλήθηκε πριν λίγα χρόνια στο Φεστιβάλ, σίγουρα κατάφερε να αφυπνίσει αρκετούς ανθρώπους τόσο εδώ όσο και σε πολλές περιοχές στον κόσμο. Ένα άλλο ντοκιμαντέρ γαλλικής παραγωγής που βγήκε πέρσι, για τη Monsanto παρείχε επίσης πολύ καλή ενημέρωση. Υπάρχουν χιλιάδες άνθρωποι που παρακολουθούν αυτές τις ταινίες, εγώ πλήρωσα εισιτήριο για να  δω αυτό το ντοκιμαντέρ στο Μόντρεαλ. Μπορεί να μην ήταν και τόσο καλή ταινία κινηματογραφικά, αλλά οι πληροφορίες που έδινε ήταν πραγματικά πολύ ενδιαφέρουσες και πολύ χρήσιμες.                
 
Θα συνεχίσετε για το μέλλον να πειραματίζεστε σε θέματα που αφορούν τις καθημερινές ανάγκες των ανθρώπων, στην αφύπνιση της συλλογικής συνείδησης;   

Η συλλογική συνείδηση είναι μια ενδιαφέρουσα έκφραση, προέρχεται από τον Καρλ Γιουνγκ, πρόκειται για την δικιά μου αφύπνιση και την αφύπνιση των άλλων. Το κάνω και θα το κάνω γιατί έχω αυτή την έμφυτη πίστη ότι το ντοκιμαντέρ έχει τη δυνατότητα να αφυπνίζει τον κόσμο και να τον μεταμορφώνει, επειδή πιο εύκολα μπορούμε να συσχετιζόμαστε με τις ιστορίες που βλέπουμε στην οθόνη, επειδή δεχόμαστε πιο εύκολα τα  οπτικά μηνύματα. Υπάρχουν πολλές αποδείξεις γι’ αυτό, όπως η ταινία που έκανα εγώ με τον Τσόμσκι, η οποία προκάλεσε ένα μεγάλο κίνημα ακτιβισμού για το ανατολικό Τιμόρ και κατάφερε τελικά να μεταφέρει το ζήτημα στην Ουάσιγκτον στον Κλίντον, καθώς και στα Ηνωμένα Έθνη στον Κόφι Ανάν. Έτσι οι άνθρωποι του ανατολικού Τιμόρ έκαναν ένα referendum και αποφάσισαν οι ίδιοι για το μέλλον τους. Δεν ευθύνεται φυσικά μόνο η ταινία μου για όλα τα γεγονότα που ακολούθησαν, αλλά υπήρξε το έναυσμα, έτσι λοιπόν καταλήγουμε πως οι ταινίες είναι εργαλεία εκπαίδευσης και καλοί δάσκαλοι. Υπάρχουν σήμερα πεφωτισμένοι άνθρωποι, οι οποίοι ξέρουν πώς να χρησιμοποιούν τις πληροφορίες, να τις διασκορπίζουν και να τις αλείφουν  όπως το ελληνικό μέλι,  έτσι ώστε να κολλούν μετέπειτα πάνω σου. 
 
Τελικά εντοπίσατε πουθενά τα ίχνη της ουτοπίας;

Σε κάθε δεύτερη κουζίνα ελληνικού νοικοκυριού μπορείς να βρεις την ουτοπία. Την βρήκα επίσης σε συζητήσεις σε μπαρ, στον καθημερινό αγώνα των ανθρώπων που θριαμβεύουν ακόμα και όταν πεθαίνουν και φυσικά στην ανθρώπινη δημιουργικότητα. Πιστεύω ότι η ιστορία των τελευταίων 100 χρόνων δείχνει ότι δεν χρειάζονται πάρα πολλοί άνθρωποι  για να αλλάξεις κοινωνίες μεγάλης κλίμακας. Ο Μαντέλα, ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, ο Γκάντι και άλλοι χαρισματικοί ηγέτες μπόρεσαν να δημοκρατικοποιήσουν κοινωνίες, οπότε έχω ελπίδες.  
         
Πηγή: Περιοδικό ΖΕΝΙΘ