Όταν ο ήλιος του πολιτισμού είναι χαμηλά στον ορίζοντα, ακόμα και οι νάνοι ρίχνουν μεγάλες σκιές έγραψε ο Κ. Κράους. Η σύλληψη του Andrew Tate πριν λίγο καιρό πέρασε ουσιαστικά στα ψιλά θεωρούμενη ως μία ακόμη προσωπική περίπτωση ενός διάσημου που πατά στην κυνικότητα των καιρών για να ζήσει την «μεγάλη ζωή» με τα πολλά κι εύκολα χρήματα, τις γυναίκες τρόπαια και τις ηλίθιες δηλώσεις.

Αλλά –όπως κι αν εξελιχθεί δικαστικά- κοινωνικά είναι δυστυχώς όχι άμεσα όμως έμμεσα αλλά έντονα συνδεδεμένη με ένα από τα πιο επικίνδυνα φαινόμενα των καιρών, την κουλτούρα Incel.

Η συγκεκριμένη κουλτούρα που γνωρίζει άνθιση στο σκοτεινό διαδίκτυο ως η ναυαρχίδα της manosphere (της ανδρικής σφαίρας επιρροής) παίρνει το όνομά της από την συντομογραφία των λέξεων Involuntarily Celibate (δλδ αζευγάρωτοι παρά την θέλησή μας) και ξεπήδησε μέσα από το αντιδραστικό ρεύμα της παλινόρθωσης των παραδοσιακών αξιών και τρόπων ζωής στην εποχή του διαδικτύου, ως απάντηση στις μεταβολές που τα θεματικά κοινωνικά κινήματα όπως το φεμινιστικό ή το ομοφυλοφιλικό έχουν προωθήσει, σημαδεύοντας τους ‘πολιτιστικούς πολέμους’ της εποχής μας.

Αλλά ταυτόχρονα αποτελεί επιτομή μελέτης περίπτωσης γιατί  τόσο η πατριαρχία όσο και ο συνδεδεμένος πολυεπίπεδα μαζί της καπιταλισμός (κι ας μην ξεκίνησε η ιεραρχία με αυτόν, κι ας είναι κι ο ίδιος πιο πολύπλοκος στις ιστορικές του φάσεις από όσο τον κατανοούμε) μπορούν να αποσαρθρώσουν κοινωνίες ολόκληρες οδηγώντας σε κουλτούρα που γιορτάζει τον θάνατο, οδηγώντας σε μαζικές δολοφονίες. 

Σύμφωνα με αυτήν την διαδικτυακή υποκουλτούρα αυτή η “ακούσια αγαμία” ανθρώπων που αυτοπροσδιορίζονται ως αδικημένοι κι ανίκανοι στο να αποκτήσουν έναν ρομαντικό ή σεξουαλικό σύντροφο παρά το γεγονός ότι το επιθυμούν, έχει ως ρίζα της τα δικαιώματα των γυναικών και άλλων μειονοτήτων, που έχουν αποκτήσει το δικαίωμα της μαζικής κοινωνικής αντιπροσώπευσης και της προσωπικής επιλογής.

Τα σπάργανα της (ανεξάρτητα από τις προθέσεις των δρώντων εκείνη την εποχή) θεωρούνται ότι εντοπίζονται στην απόπειρα αποδόμησης αντιλήψεων και αγώνων που συνέβη παγκόσμια την δεκαετία του 90 (μέσα από έντυπα όπως το ΚΛΙΚ στην Ελλάδα) και τα σημάδια της μπορούν να βρεθούν στην δολοφονία της Ελένης Τοπαλούδη  αφού οι δράστες ήταν μέρος τέτοιων σάιτ. 

Οι συζητήσεις στα φόρουμ των incel συχνά χαρακτηρίζονται από το γενικευμένο κοινωνικό μίσος όσων αδυνατούν ή επιλέγουν να μην προσεγγίσουν κριτικά και με ενσυναίσθηση τα κοινωνικά φαινόμενα, περιστρέφοντάς τα -με έναν απόλυτα κυνικό αυτοαναφορικό τρόπο- γύρω από τις προσωπικές ανάγκες τους, τις οποίες οι άλλες μα και οι άλλοι αρνούνται να αναγνωρίσουν ως πρωτεύουσες, αξίζοντας ακόμη και τον θάνατο γι’ αυτό. 

Η βασική αντίληψη των incel εκκινεί από την μετατροπή της γυναίκας τρόπαιου σε θήραμα όχι ενός κεκαλυμμένου με καρικεύματα, όπως συνέβαινε έως τώρα, αλλά ενός απροκάλυπτου πολέμου μεταξύ των ανδρών για τον κυρίαρχο «ανδρισμό».

Γιατί οι Incel, όχι μόνο αγνοούν επιδεικτικά «μέτρια ή άσχημα», πάντως γλυκομίλητα, κορίτσια, την ίδια ώρα που καταγγέλλουν την μοναξιά,  αλλά και μισούν  την «καυτή μπλαζέ –κατ’ αυτούς- γκόμενα» στην καταναλωτική αποθέωση της οποίας προνομιακά συμμετέχουν, μα και τους ζευγαρωμένους άνδρες, τους οποίους επίσης θεωρούν ως στόχους που αξίζουν δολοφονίας.

Αντιλαμβανόμενοι τις κοινωνικές σχέσεις ως ένα νέο επιθετικό βιντεοπαιχνίδι  με όρους παλιάς διαφήμισης, όπου αυτός που κατέχει το μεγάλο αμάξι οφείλει να κατέχει και την βαρβάτη γκόμενα ώστε ν’ ανεβαίνει στην σκάλα της κοινωνικής ιεραρχίας, φέρνουν στην επιφάνεια την ανταγωνιστική ρηχότητα και μισανθρωπία ενός ολόκληρου συστήματος που σε ακραίες περιπτώσεις αντίδρασης στις κοινωνικές μεταβολές, όπως η δική τους, αναδιπλώνεται, δημιουργεί αφηγήσεις μίσους, και βγαίνει πότε πότε  από την σπηλιά στην οποία αυτοοργανώνεται στους δρόμους με το όπλο στο χέρι ή έστω την μπότα στο κράσπεδο. 

To προφίλ των Incels και οι κοινότητες μίσους  

Εάν οι εξατομικευμένες γυναικοκτονίες αυξάνονται συνέχεια, αποτελώντας προσωπικές δολοφονίες με σαφείς κοινωνικές αναφορές στον τρόπο που δομούμαστε, άνδρες και γυναίκες,  ως κοινωνικό φύλο, (κάτι καθόλου άσχετο με τις αιτίες διασποράς και της Incel) οι περιπτώσεις μαζικών δολοφονιών, τις οποίες θα εξετάσουμε, έχουν γεννηθεί κι έπειτα νομιμοποιηθεί κι από πάνω, σε μια manosphere που είναι γεμάτη από διαλόγους γεμάτους  από το αυτονόητο δικαίωμα στην υπεροχή κι άρα στην κυριαρχία.

Οι ερευνητές έχουν επισημάνει ποσοτικά και ποιοτικά διαλόγους που βρίθουν από μνησικακία, μισογυνισμό, μισανθρωπία, ρατσισμό, αίσθηση δικαιώματος στο σεξ, αποθέωση όσων ποστάρουν σχετικά τουίτ ή κείμενα εξασφαλίζοντας ένα τέτοιο (…) κοινό άλλοτε από «ιδεολογία» κι άλλοτε για κλικ και φράγκα, επιδοκιμασία της βίας κατά των γυναικών και των σεξουαλικά ενεργών ατόμων, ιδίως όταν αφορά ‘κατώτερα άτομα’  από τους ίδιους σύμφωνα όχι απαραίτητα με την τάξη ή την φυλή τους μα με την πρόσληψή τους για τον κόσμο, συχνά –αλλά όχι πάντα- αυτολύπηση απέναντι στην ‘κακούργα κοινωνία’ και βέβαια απέχθεια για τον εαυτό τους που μετατρέπεται σε γενικευμένο μίσος για τον άλλον.

Σε τέτοιον μάλιστα βαθμό που ινστιτούτα που ασχολούνται με το ανερχόμενο φαινόμενο, όπως το American Southern Poverty Law Center (SPLC) περιέγραψε την υποκουλτούρα αυτήν ως «μέρος του διαδικτυακού ανδρικού οικοσυστήματος υπεροχής» που περιλαμβάνεται στη λίστα με τις ομάδες μίσους και τρομοκρατίας.

Οι Incels είναι ως επί το πλείστον αρσενικοί και ετεροφυλόφιλοι, και είναι στην συντριπτική πλειοψηφία τους λευκοί και μεσοαστοί . Οι εκτιμήσεις για το συνολικό μέγεθος της υποκουλτούρας ποικίλλουν πολύ, αφού κυμαίνονται από χιλιάδες έως εκατοντάδες χιλιάδες άτομα, που μπορεί να αποδειχθούν σε ωρολογιακές βόμβες.

Η Ιστορία

Παρόλο που η πρώτη χρήση του ίδιου του όρου εντοπίζεται στον Καναδά στις αρχές της μακρινής δεκαετίας  του 1990, και σε ένα πλαίσιο αναφοράς και χρήσης άσχετο με το σημερινό, η επικράτηση λευκών οργισμένων μεσοαστών στα σχετικά κοινωνικά δίκτυα αρχίζει να τον «ριζοσπαστικοποιεί» ήδη από τα τέλη του 20ου και με μεγαλύτερη έμφαση από τις αρχές του 21ου αιώνα. Στη δεκαετία του 2000, οι κοινότητες του incel έγιναν πιο εξτρεμιστικές καθώς υιοθέτησαν συμπεριφορές κοινές σε φόρουμ όπως το 4chan και το Reddit, όπου οι εξτρεμιστικές αναρτήσεις ενθαρρύνονταν ως τρόπος για να επιτύχουν  το λεγόμενο clickbaiting, ή αλλιώς εμπορική ορατότητα στον αχανή χώρο του διαδικτύου.

Σύμφωνα με τον Bruce Hoffman και τους ερευνητές κοινωνιολόγους των δικτύων που γράφουν στο Studies in Conflict & Terrorism, καθώς οι «οργισμένες» και εξτρεμιστικές δηλώσεις έγιναν πιο διαδεδομένες στις κοινότητες των incel, το ίδιο έκαναν και το εξτρεμιστικό τρολάρισμα (όχι τυχαία κυρίως απέναντι σε γυναίκες) και το «shitposting» γενικότερα στο ίντερνετ.

Αλλά και τηλεοπτικές εκπομπές καυγάδων διάσημων ή μη, όπως και επιθετικών βιντεοπαιχνιδιών δημιουργήθηκαν προς ‘τέρψη’ του κοινού, κάνοντας τον απρόσωπο χώρο του διαδικτύου και των μιντιοποιημένων, ‘δημόσιων’ ταυτοτήτων του την ναυαρχίδα σε ευρύτερες κοινωνικοπολιτιστικές μεταβολές που επηρέασαν και επηρεάζουν την νεανική (και όχι μόνο) κουλτούρα της βίας.

Η μεγάλη στροφή συμβαίνει όμως  από το 2010 όταν οι κοινότητες της Incel έγιναν πιο εξτρεμιστικές και επικεντρώθηκαν στη βία, γεγονός που έχει αποδοθεί σε παράγοντες όπως οι επιρροές από αλληλοεπικαλυπτόμενες διαδικτυακές ομάδες μίσους όπως και η άνοδος της alt-right και των  «Ομάδων Λευκής Υπεροχής».

Η αντίθεση, άλλωστε, στον φεμινισμό και τα δικαιώματα των γυναικών συνοδεύεται από την πεποίθηση  ότι υπήρξε μια χρυσή εποχή που σταδιακά καταστράφηκε από τον φεμινισμό, (που συχνότατα στα φόρουμ τους θεωρείται ως μία Εβραϊκή συνωμοσία, μια πλοκή που επινοήθηκε από Εβραίους για να αποδυναμώσει τον δυτικό χριστιανικό κόσμο) την σεξουαλική επανάσταση και τα κινήματα δικαιωμάτων κατά την οποία τα ζευγάρια παντρεύονταν νωρίς, και τηρούσαν τους παραδοσιακούς ρόλους των φύλων, ώστε το «δικαίωμα» των ανδρών στο σεξ με γυναίκες δεν αμφισβητήθηκε ποτέ. 

Την ίδια εποχή οι  r/incels (οι incels που μαζεύονταν στο subreddit), δημιούργησαν ένα φόρουμ στον ιστότοπο Reddit, που  άρχισε να γίνεται ευρέως γνωστός ως ένα μέρος όπου οι άνδρες κατηγορούσαν τις γυναίκες για τις πράξεις βίας που «αναγκάζονταν να κάνουν εναντίον τους», μερικές φορές υποστήριζαν τον βιασμό ή άλλες μορφές βίας, αλληλοϋποστηρίζοντας τον μισογυνισμό και συχνά τον ρατσισμό και άλλες μορφές εξτρεμισμού, συνδέοντας την Incel με την έννοια και την τάση της «ιδεολογικής τρομοκρατίας». 

Η incel,  η σωματική και η ιδεολογική τρομοκρατία

Η υποκίνηση σε ατομική και μαζική «τρομοκρατία» αποδρά  στην περίπτωση αυτήν από τον χώρο της προσομοίωσης, από τον χώρο του διαδικτύου δηλαδή, στο πεδίο της πραγματικότητας, αποδομώντας την απόλυτη διχοτόμηση μεταξύ φαντασίωσης και πράξης. Το θέμα, όπως πάντα, δεν είναι οι πεποιθήσεις, είναι «πώς», λόγω και έργω, τις υπερασπίζεσαι ή τις επιβάλλεις. Στην περίπτωση αυτήν είναι η σεξουαλικότητα τρέπεται σε φονικό εργαλείο.

Παρόλο που η ερευνήτρια του φαινομένου M. Kelly, γράφοντας για το think tank Political Research Associates το 2021, επεσήμανε ότι τα δύο προηγούμενα χρόνια, ορισμένοι incels προσπάθησαν να «ομαλοποιήσουν τις πεποιθήσεις τους», παρατήρησε ότι οι κοινότητες των «παρθένων ανδρών» δέχονταν ως μέλη άτομα με σεξουαλική εμπειρία που παρόλα αυτά μοιράζονταν παρόμοιες πολιτικές ιδεολογίες από τον χώρο της άκρας δεξιάς. Ενώ οι ερευνητές στην Β. Αμερική επικεντρώνονται στην Δύση, στην περίπτωση κάποιων σάιτ εκ Ρωσίας έχουν φτάσει στους ζωντανούς βιασμούς και στις ζωντανές δολοφονίες. 

Το Κέντρο για την Καταπολέμηση του Ψηφιακού Μίσους (“CCDH”) με έδρα το Ηνωμένο Βασίλειο δημοσίευσε μια αναφορά  μόλις πέρυσι σχετικά με το dark web της manosphere και των διάσπαρτων παραφυάδων r/incels οι οποίοι, κατά τη διάρκεια της μελέτης, ανέβαζαν ένα θετικό δημοσίευμα για βιασμό κάθε 29 λεπτά και χρησιμοποίησαν τη λέξη “σκοτώστε” 1.181 φορές κάθε μήνα. Το 89% των χρηστών του φόρουμ κατά τη διάρκεια της περιόδου μελέτης εξέφρασαν ότι υποστηρίζουν τον βιασμό γενικά.

Σύμφωνα με την έκθεση, αρκετά ‘ποσταρίσματα» στο φόρουμ προσπαθούν να ομαλοποιήσουν την ιδέα του παιδικού βιασμού και περισσότερο από το ήμισυ του συνολικού φόρουμ κατά τη διάρκεια της περιόδου μελέτης υποστήριξε την παιδεραστία.

Σύμφωνα με έρευνα της Washington Post, οι διαχειριστές συγκεκριμένων  ιστότοπων incel προσάρμοσαν έναν κανόνα τον Μάρτιο του 2022, που δημιούργησε την αποδοχή για τη σεξουαλοποίηση ανηλίκων εφήβων κοριτσιών.

Οι μαζικές δολοφονίες  στο όνομα της Incel με θύματα γυναίκες αλλά και άνδρες που ακολούθησαν προκάλεσαν την αντίδραση του Reddit υπό το βάρος των διώξεων για υποκίνηση λόγου (και άρα πράξεων) μίσους και στις 7 Νοεμβρίου 2017 απαγορεύτηκε το /r/incels subreddit.

Την εποχή της απαγόρευσης, η κοινότητα είχε χιλιάδες μέλη που πολλοί από αυτούς μετακινήθηκαν μαζικά στο λεγόμενο dark web, μακριά από την συνομωσία του κόσμου των φιλελεύθερων αριστερών να ευνουχίσουν το ανδρικό γένος το οποίο εκείνοι, σε αντίθεση με τους ελλειμματικούς υπόλοιπους, εκπροσωπούν και υπερασπίζονται.  Ακόμη και με φόνους.

Διαβάστε επίσης: Incel: Το «Μανιφέστο» του κινήματος και οι μαζικές δολοφονίες [Μέρος 2ο]