Οι περισσότεροι πολίτες σε παγκόσμιο επίπεδο δεν εμπιστεύονται πια τα παραδοσιακά ΜΜΕ, την ίδια ώρα όμως είναι καχύποπτοι με τα social media. Μοναδική εξαίρεση αποτελεί η Ελλάδα όπου οι χρήστες του ίντερνετ έχουν πιο θετική γνώμη για τα social media, παρά για τα παραδοσιακά μίντια στα οποία έχουν πολύ χαμηλή εμπιστοσύνη. 

Σύμφωνα με μια μεγάλη έρευνα του Ινστιτούτου του Reuters για τα «fake news» (ψευδείς ειδήσεις), το κοινό είναι απογοητευμένο σε παγκόσμιο επίπεδο. Από τα παραδοσιακά ΜΜΕ για τη χαμηλή ποιότητα των ειδήσεων και σχολίων και ακόμη περισσότερο από τα social media για το περιεχόμενο των ειδήσεων. 

Η έρευνα που συγκέντρωσε τα στοιχεία βασίζεται σε ένα μεγάλο ερωτηματολόγιο του YouGov στο οποίο απάντησαν 70.000 άνθρωποι από 36 διαφορετικές χώρες. Οι περισσότεροι από τους μισούς – 54% – απάντησαν ότι χρησιμοποιούν τα social media ως πηγή ενημέρωσης αλλά σημειώνουν ότι έχουν μειώσει τη χρήση του Facebook. 

To 33% δηλώνει ότι δεν μπορούν να βασιστούν στις ειδήσεις ως αληθινές. Μάλιστα, το 29% αποφεύγει γενικότερα να παρακολουθεί καθημερινά τις ειδήσεις, με τους μισούς να σημειώνουν πως τα νέα έχουν αρνητική επίπτωση στη διάθεση τους.

Μόλις το ένα τέταρτο όσων απάντησαν στο ερωτηματολόγιο πιστεύει ότι τα social media κάνουν καλή δουλειά στο να διαχωρίζουν την πραγματική είδηση από τις ψευδείς πληροφορίες και τις κατασκευασμένες, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό ανεβαίνει στο 40% σε ό,τι αφορά τα ειδησεογραφικά πρακτορεία.

Τα σημαντικότερα στοιχεία της έρευνας:

Σημειώνεται ότι ειδικά στις ΗΠΑ, μετά την εκλογή του Τραμπ οι χρήστες μείωσαν τις εγγραφές τους στα αμερικανικά ΜΜΕ και επιλέγουν να πληρώσουν πληρωμές σε δίκτυα άλλων κρατών.

Η περίπτωση της Ελλάδας

Μόνο στην Ελλάδα οι χρήστες έχουν θετικότερη γνώμη για τα social media, εκτιμώντας ότι κάνουν καλύτερο έργο σε σχέση με τα παραδοσιακά μέσα. Η άποψη αυτή προέρχεται από την πολύ χαμηλή εμπιστοσύνη που έχουν στα ΜΜΕ. 

Τα ποσοστά εμπιστοσύνης αναφορικά με τη διάκριση αλήθειας και ψέματος είναι στο 28% για τα κοινωνικά δίκτυα και μόλις στο 19% για τα παραδοσιακά. Την ίδια ώρα, το 23% των Ελλήνων δηλώνει πως δεν εμπιστεύεται την αξιοπιστία των ειδήσεων.

Αντίθετα σε άλλες χώρες όπως στις ΗΠΑ και τη Βρετανία, οι πολίτες έχουν διπλάσια εμπιστοσύνη στα ΜΜΕ σε σχέση με τα social media ως προς τη διάκριση μεταξύ αλήθειας και ψέματος. 

Επίσης, όπως γράφει ο Αντώνης Καλογερόπουλος, ο οποίος είναι ερευνητής στο Ινστιτούτο Reuters, ενώ το 95% των Ελλήνων ενημερώνεται μέσω διαδικτύου για τις ειδήσεις, η κατανάλωση είναι κατακερματισμένη.

Kανένας συγκεκριμένος ιστότοπος δηλαδή, δεν επιλέγεται τακτικά (πάνω από τρεις ημέρες την εβδομάδα) από περισσότερο του 15% των χρηστών. Στην Ελλάδα κατά μέσο όρο χρησιμοποιούνται περισσότερα site, σε σχέση με κάθε άλλη χώρα της έρευνας, πέρα από την Τουρκία.

Ακόμα, η έρευνα επισημαίνει πως στη μακρά λίστα των ιστοχώρων με τη μεγαλύτερη επισκεψιμότητα στην Ελλάδα, δίπλα στα παραδοσιακά ειδησεογραφικά site, βρίσκονται και κάποιες ιστοσελίδες που ασχολούνται τακτικά με θεωρίες συνωμοσίας για θέματα υγείας και πολιτικής.

Επιπλέον, πολύ λίγοι Έλληνες είναι διατεθειμένοι να πληρώσουν για τις ειδήσεις στο διαδίκτυο (6%). Το Facebook παραμένει η πιο διαδεδομένη πλατφόρμα για ενημέρωση σχετικά με τις ειδήσεις (το χρησιμοποιεί το 62%), ενώ το 32% των χρηστών στην Ελλάδα χρησιμοποιεί για τον ίδιο λόγο το YouTube.