Ads

Με όπλα το διαδίκτυο, το Google Earth και το GPS, η φυλή Σουρούι της Αμαζονίας δίνει τη μάχη της ενάντια στην αποψίλωση του δάσους. Θεωρώντας ότι μόνο με την επιστράτευση σύγχρονων όπλων μπορούν να σώσουν τη γη τους, κάνουν λόγο για δορυφορικές εικόνες, την πρόθεσή τους να φυτέψουν εκατομμύρια δέντρα κι ένα σχέδιο πώλησης 16,4 εκατομμυρίων τόνων διοξειδίου του άνθρακα στην παγκόσμια αγορά εκπομπών αερίων.

Η φυλή, μάλιστα, έχει προσλάβει συμβούλους επιχειρήσεων, δικηγόρους και μάνατζερ. Την τελική απόφαση, όμως θα λάβουν τα συνολικά 1.300 μέλη της φυλής, στη διάρκεια ειδικής συνέλευσης.

Η γη της φυλής των Σουρούι – μίας εκ των εκατοντάδων φυλών που ζουν στη Βραζιλία – περιλαμβάνει 2.428 τετραγωνικά χιλιόμετρα τροπικού δάσους στην Αμαζονία, έκταση 3 φορές μεγαλύτερη από εκείνη της Νέας Υόρκης. Ονομάζουν τη γη τους Terra Indigena Sete de Setembro γιατί στις 7 Σεπτεμβρίου του 1969 οι λευκοί καταπάτησαν για πρώτη φορά τα εδάφη τους. Η πρώτη επαφή – το «contato» είναι η λέξη που χρησιμοποιούν – είχε ως αποτέλεσμα τη μείωση των μελών της από 5.000 σε μόλις 250 από την πείνα και διάφορες ασθένειες. Έως την εισβολή των λευκών και του πολιτισμού τους, οι Σουρούι δεν είχαν βγει ποτέ έξω από τα όρια του τροπικού τους καταφύγιου.

Ads

Η ιδέα να χρησιμοποιηθούν σύγχρονα όπλα για τη διαφύλαξη του δάσους τους, ανήκει στον αρχηγό της φυλής. Ο τελευταίος είναι κάτι σαν υπουργός Εξωτερικών των Ινδιάνων της Αμαζονίας. Έχει ταξιδέψει σε 26 χώρες, μίλησε στην έδρα των Ηνωμένων Εθνών στη Νέα Υόρκη, συμμετείχε στη Διάσκεψη της Κοπεγχάγης για το κλίμα και συναντήθηκε με τον πρίγκιπα Κάρολο στο Λονδίνο. Τον περασμένο Δεκέμβριο, το βραζιλιάνικο περιοδικό Epoca τον συμπεριέλαβε στη λίστα των 100 Βραζιλιάνων με τη μεγαλύτερη επιρροή. Ο Αλμίρ Σουρούι έχει, πάντως, επίγνωση του γεγονότος ότι όπως σε όλα τα πειράματα, έτσι και σε αυτό το αποτέλεσμα είναι αβέβαιο – τόσο για τη φυλή του όσο και για τον υπόλοιπο κόσμο.

Η λεκάνη του Αμαζονίου περιλαμβάνει το 40% των τροπικών δασών παγκοσμίως. Η καταστροφή μοιάζει σχεδόν μη αναστρέψιμη. Μόνο τον περασμένο χρόνο κόπηκαν ή κάηκαν 130.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα τροπικών δασών και τουλάχιστον τα 10.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα βρίσκονται στην επικράτεια της Βραζιλίας. Το 20% των τροπικών δασών της Αμαζονίας έχει ήδη εξαφανιστεί και άλλο τόσο έχει υποστεί σοβαρές βλάβες.

Η Terra Indigena Sete de Setembro κατάφερε να επιζήσει διότι οι Σουρούι απομάκρυναν τους εποίκους και τους ξυλοκόπους και επειδή έκλεισαν με αλυσίδες τους δρόμους μετακινώντας τα χωριά τους για να επιτηρήσουν με πιο αποτελεσματικό τρόπο τα κρούσματα καταπάτησης της γης τους. Ωστόσο, τα 2.428 τετραγωνικά χιλιόμετρα είναι τεράστια έκταση για να την φυλάνε σταθερά και αποτελεσματικά μόλις 1.300 Ινδιάνοι. Οι Σουρούι έχασαν το 7% του δάσους τους – το κομμάτι που έγινε προάστιο Κοκόαλ – αλλά έσωσαν το υπόλοιπο 93%.
Ο δυτικός πολιτισμός έφτασε στην Terra Indigena Sete de Setembro πριν από 41 χρόνια. Σήμερα, σε πολλά χωριά υπάρχουν καταψύκτες στους οποίους οι ντόπιοι αποθηκεύουν τα αγριογούρουνα που κυνηγάνε με τόξα και βέλη, αλλά και υπολογιστές.

Όλα ξεκίνησαν από το Διαδίκτυο, όταν οι Σουρούι ένωσαν τη φωνή τους με τις φωνές των ακτιβιστών που εναντιώνονταν στο Planafloro, το σχέδιο ανάπτυξης της Παγκόσμιας Τράπεζας που προέβλεπε την κατασκευή νέων δρόμων, φραγμάτων και οικισμών αγνοώντας τους τοπικούς πληθυσμούς. Όταν ο αρχηγός τους επέστρεψε στο χωριό του, έφερε μαζί του έναν υπολογιστή και μια ιδέα: ο μόνος τρόπος για να επιβιώσει η φυλή ήταν να συνδυάσει την παράδοση με την τεχνολογία. Ο Αλμίρ Σουρούι μπορεί να ελέγχει την ηλεκτρονική του αλληλογραφία και να περιηγείται στο Διαδίκτυο. Έχει πέντε διαφορετικές διευθύνσεις στο ηλεκτρονικό του ταχυδρομείο και 324 φίλους στη δημοφιλή ιστοσελίδα κοινωνικής δικτύωσης Facebook, μεταξύ των οποίων και ο πρόεδρος της Βολιβίας Έβο Μοράλες.

Το 1997, τη χρονιά του πρωτοκόλλου του Κιότο, ο τότε 22χρονος Αλμίρ Σουρούι έθεσε ως στόχο μέσα σε 50 χρόνια, το δάσος να ξαναγίνει παρθένο όπως ήταν κάποτε. Τα μέλη της φυλής πείστηκαν και ξεκίνησαν ένα εντατικό πρόγραμμα αναδάσωσης. Από τότε, έχουν φυτέψει 120.000 δέντρα, ενώ πριν από τρία χρόνια ήρθαν σε επαφή με τη Google. Λίγους μήνες μετά τη συνάντηση του αρχηγού της φυλής με τους επικεφαλής του κολοσσού, οι άνθρωποι της εταιρίας έφτασαν στην Terra Indigena Sete de Setembro εξοπλισμένοι με φορητούς υπολογιστές, δορυφορικά τηλέφωνα και βιντεοκάμερες.

Στόχος της φυλής είναι να ψηφιοποιήσει όλο το τροπικό δάσος και να το «σκανάρει» δορυφορικά ίντσα προς ίντσα, διαθέτοντας έτσι μια απάντηση για όποιον διανοηθεί – ανάμεσά τους και η κυβέρνηση της Βραζιλίας – να αμφισβητήσει την επικράτειά τους.