Το καλοκαίρι του 1967, ο Joe D’Angelo, ένας νέος διευθυντής στη King Features, εταιρεία έκδοσης κόμικ, πήρε ένα εκατομμύριο δολάρια για να υπολογίσει πώς να χρηματοδοτήσει μια ταινία μεγάλου μήκους με το πιο δημοφιλές συγκρότημα στον κόσμο. Η ταινία έπρεπε να ολοκληρωθεί σε έντεκα μήνες. Ένα χρόνο νωρίτερα, ο Al Brodax, τότε ο πρόεδρος της King Features, είχε αναθέσει στον διευθυντή του Beatles Brian Epstein να μετατρέψει το τραγούδι τους «Yellow Submarine» σε ταινία. Ωστόσο, ο προϋπολογισμός και το χρονοδιάγραμμα παραγωγής είχε φοβερές απαιτήσεις.

Εκείνες τις μέρες, τα animation χρειάζονταν χρόνια και περίπου τέσσερις φορές περισσότερα χρήματα για να γίνουν. Αλλά ο D’Angelo άρχισε να εργάζεται σκληρά πάνω στο πρότζεκτ. Πέρασε έναν ολόκληρο χρόνο ταξιδεύοντας μεταξύ ΗΠΑ και Λονδίνου, όπου 250 animators εργάζονταν ακούραστα, ζωγραφίζοντας 25.000 σκίτσα για το Yellow Submarine με τον John, τον Paul, τον George και τον Ringo να σώζουν έναν φανταστικό υποβρύχιο κόσμο. Μετά από πολλά προβλήματα και απεργίες όσων δούλευαν στο πρότζεκτ, τελικά η King Features τελείωσε την ταινία εμπρόθεσμα.

Η ταινία θα αλλάξει θεμελιωδώς τον τρόπο με τον οποίο οι θεατές βλέπουν κινούμενα σχέδια. Φέτος, το Yellow Submarine γιορτάζει την 50ή επέτειό του και μισό αιώνα μετά την απελευθέρωσή του, τα animation έχουν εξελιχθεί πολύ περισσότερο από ότι περίμενε ο  D’Angelo τη δεκαετία του ’60. Πλέον, μεγάλα στούντιο όπως η Pixar και η Dreamworks κάνουν φανταστικές ταινίες και κερδίζουν δισεκατομμύρια δολάρια. Αλλά τόσο τα στούντιο όσο και μερικά από τα πιο δημοφιλή καρτούν των τελευταίων 30 ετών χρωστούν πολλά στο Yellow Submarine, που θεωρείται ότι έχει ασκήσει μεγάλη επιρροή στην ιστορία των animation και χρησίμευσε ως πρότυπο για τα σύγχρονα κινούμενα σχέδια, από τους Simpsons μέχρι το Family Guy.

«Δεν νομίζω ότι οι Simpsons θα υπήρχαν χωρίς το Yellow Submarine.Το Yellow Submarine ήταν το πρώτο mainstream ανατρεπτικό και πρωτοπόρο animation. Άνοιξε την πόρτα των κινουμένων σχεδίων για ενήλικες», δήλωσε ο Josh Weinstein, βραβευμένος συγγραφέας και παραγωγός, ο οποίος έχει εργαστεί στο καρτούν. Ο Weinstein είδε για πρώτη φορά το «Κίτρινο υποβρύχιο» όταν έξι ετών και μέχρι σήμερα πιστεύει ότι η ταινία του άλλαξε τελείως τον τρόπο σκέψης και τον επηρέασε στην απόφαση του να γίνει γελοιογράφος. «Έχω συναντήσει κι άλλους ανθρώπους που δουλεύουν στο animation και μου λένε ακριβώς το ίδιο πράγμα», ανέφερε στο Esquire. 

Η υπόθεση

Στο Yellow Submarine, ο Old Friend, καπετάνιος του σκάφους, στρατολογεί τους Beatles για να ταξιδέψει στην Pepperland, έναν υποβρύχιο μουσικό παράδεισο, όπου οι κάτοικοί λατρεύουν τη μουσική και ζουν ειρηνικά και ευτυχισμένα. Μέχρι τη στιγμή που τα κακά πλάσματα «Blue Meanies», τα οποία απεχθάνονται τη μουσική, εισβάλλουν και κατακτούν τη χώρα. Tο μόνο που θα μπορούσε να επαναφέρει την ελευθερία στην Pepperland, ήταν η μουσική των «Beatles».

Η σουρεαλιστική ταινία, ντύνεται μουσικά από τους «Beatles» και αποτέλεσε μια ξεκάθαρη πρόκληση για τον συντηρητισμό της εποχής. Μεγάλη μερίδα πολιτικών και πολιτών ένιωθαν να απειλούνται από τους χίπις και της μουσική τους, έτσι η κυκλοφορία της ταινίας ήταν μια παρωδία για τα παρωχημένα κοινωνικά πρότυπα, που δεν μπορούσαν να προσαρμοστούν στη φυσιολογική έλευση μιας «νέας εποχής».

Ήταν οι χαρακτήρες στο Yellow Submarine που έκαναν κατευθείαν εντύπωση στον Weinstein. «Για χρόνια, η Disney είχε όμορφα κινούμενα σχέδια, αλλά ποτέ δεν είχε αστείους χαρακτήρες. Θα τους χαρακτήριζες περισσότερο ήρεμους, όπως ο Μίκι Μάους. Το Yellow Submarine, θα μπορούσατε να πείτε ότι ήταν μια δουλειά που οι άνθρωποι έβαζαν μέσα στοιχεία της προσωπικότητας τους. Λόγω του αυστηρού χρονοδιαγράμματος παραγωγής, οι animators αναγκάστηκαν να καινοτομούν, ενώ παράλληλα δημιουργούσαν την ταινία. Για παράδειγμα, σε μερικές σκηνές χρησιμοποίησαν ταχυδρομικές κάρτες και φωτογραφίες που ήταν δικές τους. Η έλλειψη του storyboard βοήθησε τους δημιουργούς να είναι πιο ελεύθεροι και αυθόρμητοι, όπως ακριβώς ήταν και η μουσική των Beatles», εξηγεί ο Weinstein.

Οι εμφανείς επιρροές

Πενήντα χρόνια αργότερα, οι συνδέσεις και οι επιρροές του Yellow Submarine είναι εμφανείς σε όλα τα σύγχρονα animation. Ο Weinstein θυμάται επεισόδια του The Simpsons που δανείζονται στοιχεία από την ταινία.

«Αυτό που νομίζω ότι είναι υπέροχο τόσο για το Yellow Submarine όσο και για τους Simpsons είναι απευθύνεται σε όλους. Είναι για παιδιά, αλλά είναι και για ενήλικες και το πιο σημαντικό δεν έχει διαλόγους που μοιάζουν να απευθύνονται μόνο σε παιδιά. Έχουν πολλά αστεία και πολλές αναφορές. Δεν έχει σημασία αν τα παιδιά θα τα πιάσουν όλα. Η πληροφορία θα μείνει στο κεφάλι τους κι ίσως κάποια μέρα την επεξεργαστούν. Πιστεύω λοιπόν ότι το Yellow Submarine βοήθησε να επηρεάσει το στιλ γραφής του Simpsons», πρόσθεσε ο Weinstein.

Ωστσόσο, οι Simpsons δεν ήταν το μόνο που επηρεάστηκε και εμπνεύστηκε από το Yellow Submarine. Τα παλιά καρτούν του Nickelodeon, όπως το Ren and Stimpy και το Rocko’s Modern Life, έχουν πολλά κοινά στοιχεία επίσης, σύμφωνα με Kettler, πρόεδρο της King Features.

Ο Weinstein και ο Kettler επικεντρώνονται στο Time Adventure, το βραβευμένο με Emmy πρόγραμμα φαντασίας Sci-Fi, που το χαρακτηρίζουν ως το σύγχρονο «κίτρινο υποβρύχιο». Πράγματι, ο Adam Muto, παραγωγός του προγράμματος, δήλωσε ότι το σόου του δεν θα υπήρχε χωρίς τους Simpsons, που με τη σειρά τους οφείλουν την ύπαρξή τους στο Yellow Submarine. Η εκπομπή ακολουθεί τον Τζέικ και τον φίλο του Φίλν σε μια φανταστική γη. Βασιλιάδες, πριγκίπισσες και βαμπίρ είναι κεντρικοί χαρακτήρες της ιστορίας. Το σουρεαλιστικό ύφος, οι ευφάνταστοι χαρακτήρες και το τεράστιο κτίριο του κόσμου έχουν ισχυρές συνδέσεις με το «Yellow Submarine».

«Υπάρχουν πολλά σουρεαλιστικά στοιχεία που δεν εξηγούνται, όπως το υποβρύχιο που πετάει ή η ύπαρξη μιας πριγκίπισσα φτιαγμένη από τσιχλόφουσκα. Τέτοια ανεξήγητα στοιχεία υπάρχουν και στο Yellow Submarine επίσης. Ένα από τα επεισόδια επικεντρώνεται στη μουσική, με φωτεινά χρώματα και χαρακτήρες που τυχαία μετατρέπονται σε κάμπιες, το οποίο σκηνοθέτησε ο Masaaki Yuasa , ο οποίος είναι έντονα επηρεασμένος από το Yellow Submarine», εξήγησε ο Muto.

Σύμφωνα με τον Muto, η σύγκρουση στο Yellow Submarine είναι ανάμεσα στην μουσική και την τέχνη, όπως εκπροσωπείται από τους Beatles, και την ακαμψία και τη θαμπάδα, τα οποία είναι τα Blue Meanies. Αλλά στην ταινία υπάρχει επίσης και ο συμβολισμός της ησυχίας εν μέσω χάους. Ακόμη και όταν τα πράγματα δεν πάνε καλά, οι χαρακτήρες δεν αντιδρούν έντονα αλλά διατηρούν την ψυχραιμία τους. Με αυτή την έννοια, είναι αξιοσημείωτο ότι η ταινία όχι μόνο επηρέασε μια γενιά γελοιογράφων, σκιτσογράφων και συγγραφέων, αλλά και το πνεύμα της δεκαετίας του 1960. Αυτή η έννοια της ακαμψίας έναντι της δημιουργικότητας και της ηρεμίας εν μέσω του χάους, είναι ένα μήνυμα που παραμένει ισχυρό όλα αυτά τα χρόνια.