Στα μέρη μας, βασικό στοιχείο των Χριστουγέννων αποτελεί ο Άγιος Βασίλης, ο καλοαναθρεμμένος κύριος, με μακριά άσπρα γένια και κόκκινα ρούχα, που φέρνει τα δώρα στα παιδιά, ενώ εκείνα του αφήνουν γάλα και μπισκότα.

Ads

Ωστόσο, ο Άγιος Βασίλης δεν είναι ο μοναδικός χριστουγεννιάτικος «επισκέπτης».

Πολλές χώρες έχουν τις δικές τους παραδόσεις. Υπάρχουν καλεσμένοι που είναι ευγενικοί και φιλικοί, όπως ο Άγιος Βασίλης, και άλλοι που δεν είναι και τόσο…

Ακολουθούν μερικά παραδείγματα, όπως τα συγκέντρωσε η εγκυκλοπαίδεια της Britannica:

Ads

Krampus

Μεταξύ των παιδιών στη Γερμανία και την Αυστρία, ο Κράμπους (που προέρχεται από τη γερμανική λέξη που σημαίνει νύχι) είναι μια γιορτινή φιγούρα που πρέπει να φοβούνται.

Σε αντίθεση με τον Άγιο Νικόλαο, ο οποίος δίνει δώρα στα παιδιά, ο Κράμπους είναι μια δαιμονική φιγούρα που χτυπάει τα άτακτα παιδιά, τα βάζει σε μια σακούλα και τα πηγαίνει στη φωλιά του.

Σύμφωνα με τη λαϊκή παράδοση, ο Κράμπους κάνει τη βρώμικη δουλειά του τη νύχτα της 5ης Δεκεμβρίου, γνωστή ως Νύχτα Κράμπους.

La Befana

Τα ιταλικά παιδιά περιμένουν με ανυπομονησία την επίσκεψη της La Befana, μιας μάγισσας που φέρνει δώρα στα καλά αγόρια και κορίτσια στο τέλος της χριστουγεννιάτικης περιόδου.

Η ιστορία της διαφέρει ανάλογα με τις παραλλαγές της λαογραφίας. Μια ιστορία υποστηρίζει ότι προσκλήθηκε από τους Τρεις Μάγους να επισκεφθεί το βρέφος του Ιησού, αλλά αρνήθηκε επειδή είχε πολλές δουλειές στο σπίτι. Μετανιωμένη για την απόφασή της, ταξιδεύει τώρα σε όλο τον κόσμο πάνω σε μια σκούπα μεταφέροντας δώρα καθώς αναζητά τον Χριστό.

Άλλες εκδοχές λένε ότι η La Befana προήλθε από παγανιστικές τελετουργίες που προηγήθηκαν του χριστιανισμού.

Ded Moroz

Στη Ρωσία και σε άλλες χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, ο Ded Moroz μεταμορφώθηκε σταδιακά από έναν συνδυασμό σκληρών σλαβικών θεών σε έναν πιο ευγενικό, ευγενικό δωρητή δώρων, όπως ο Άγιος Βασίλης. Αρχικά συνδεόταν κυρίως με τον χειμώνα, αλλά στις αρχές του 20ού αιώνα ο Ded Moroz είχε γίνει σύμβολο των Χριστουγέννων.

Όταν ο Βλαντιμίρ Λένιν ανέλαβε την εξουσία στη Ρωσία το 1917, απαγόρευσε τον Ded Moroz και άλλα κοινά σύμβολα που συνδέονται με τις γιορτές των Χριστουγέννων, αλλά ο χαρακτήρας παραμένει μια δημοφιλής παράδοση.

Jólasveinar

Γνωστοί και ως Yule Lads, αυτοί οι άτακτοι χαρακτήρες της ισλανδικής λαογραφίας φέρνουν δώρα στα καλά παιδιά και σάπιες πατάτες σε όσους ήταν κακοί.

Λέγεται ότι είναι τα παιδιά των ορεινών τέρατων Grýla και Leppalúði, που τρώνε τα άτακτα παιδιά κατά τη διάρκεια των Χριστουγέννων. Όταν τα παλικάρια της Γιούλ επισκέπτονται, εκτός από τα δώρα που φέρνουν, κάνουν και διάφορες φάρσες.

Άγιος Βασίλης

Τελευταίος, ο «δικός μας» Άγιος Βασίλης, που είναι το αντίστοιχο του Αγίου Νικολάου.

Ωστόσο, ο Άγιος Βασίλης παραδίδει τα δώρα την Πρωτοχρονιά -την ημέρα της γιορτής του Αγίου Βασιλείου- και όχι τα Χριστούγεννα. Ο Άγιος Βασίλης δεν είναι ο μόνος εορταστικός επισκέπτης στην ελληνική λαογραφία: πιστεύεται επίσης ότι εκείνες τις ημέρες έρχονται οι καλλικάντζαροι.

Οι οικογένειες υποτίθεται πως πρέπει να προστατεύονται κρατώντας αναμμένα τα τζάκια τους μεταξύ 25 Δεκεμβρίου και 6 Ιανουαρίου.