Περισσότεροι από δώδεκα Τούρκοι άντρες συγκεντρώνονται τουλάχιστον μια φορά την εβδομάδα στο γραφείο της Υπηρεσίας Νέων και Οικογένειας στο Neukölln του Βερολίνου, όπου συζητάνε τα προσωπικά προβλήματα τους, παρουσία του «δασκάλου» τους, όπως αποκαλούν τον ψυχολόγο Kazim Erdogan που οργανώνει αυτές τις «συγκεντρώσεις πατεράδων».

Στόχος των συγκεντρώσεων είναι να αναλογιστούν αυτοί οι άντρες το ρόλο τους και τις παραδόσεις τους – και μερικές φορές το να αλλάξουν τη ζωή τους. Αυτοί οι άντρες επιθυμούν να μάθουν πως μπορούν να γίνουν καλύτεροι στο ρόλο του πατέρα και του συζύγου. Πρόκειται για ένα είδος σχολείου με νυχτερινά μαθήματα για άντρες που συνειδητοποίησαν ότι πρέπει να αλλάξουν.

Οι άντρες αραβικής και τουρκικής καταγωγής έχουν λάβει σκληρές κριτικές πολλές φορές για την σκληρή έως άτεγκτη στάση τους σε θέματα που αυτοί αποκαλούν «τιμής» και την αδιάλλακτη υπεράσπισή τους αρχαϊκών εθίμων. Μια κόρη που θα τολμήσει να πάει σε μια ντισκοτέκ, για παράδειγμα, σύντομα θα νιώσει την οργή του πατέρα της – και αν εμφανιστεί με κάποιο αγόρι, τα πράγματα μπορεί να γίνουν ακόμα χειρότερα.

Η ομάδα πατεράδων του κ. Erdogan μοιάζει σαν ταξίδι σε άλλο κόσμο. Εδώ, οι άντρες που συμμετέχουν απελευθερώνονται από τον παλιό τρόπο σκέψης – και όπως δείχνουν τα πράγματα, υπάρχουν πολλοί άντρες που έχουν αυτή την ανάγκη. Ο κ. Erdogan δημιούργησε την πρώτη τέτοια ομάδα το 2007 – σήμερα υπάρχουν 8 ακόμα ομάδες, μόνο στο Βερολίνο.

Στην ομάδα οι άντρες μπορούν να μιλήσουν για όλα όσα τους απασχολούν σχετικά με την ζωή τους ως σύζυγοι, πατεράδες, εραστές αλλά και άτομα σε μια ξένη κοινωνία. Και αυτό τους βοηθάει, οι άλλοι άντρες δείχνουν κατανόηση. Οι περισσότεροι έχουν τα ίδια προβλήματα και καταλαβαίνουν από πρώτο χέρι τα προβλήματα που περιγράφονται.

Ο Μοχάμεντ παντρεύτηκε στην ηλικία των 17 την 18χρονη εξαδέρφη του από ένα ορεινό χωριό της Τουρκίας. Προς μεγάλη χαρά των γονέων του ζευγαριού, μέσα σε λίγα χρόνια απέκτησαν πέντε παιδιά. Ώσπου, την άνοιξη του 2005, η γυναίκα του τον εγκατέλειψε για κάποιον άλλο.

Η τουρκική παράδοση επιτρέπει τη δολοφονία της άπιστης συζύγου από το σύζυγο ή την ίδια της την οικογένεια. Το Φεβρουάριο του 2005, για παράδειγμα, η Hatun Sürücü δολοφονήθηκε από τον αδερφό της με τρεις σφαίρες στο κεφάλι, σε κεντρικό δρόμο του Βερολίνου, προκειμένου να αποκατασταθεί η «τιμή της οικογένειας».

Ο Μοχάμεντ γνωρίζει αυτή την παράδοση, όπως και τη συγκεκριμένη περίπτωση. Παραδέχεται ότι έκανε «πολλές κακές σκέψεις». Αλλά σκέφτηκε και τα παιδιά του, κάτι που τον απέτρεψε από το να πράξει παρόμοια. Πρόσφατα συνάντησε την πρώην σύζυγό του στο διάδρομο δικαστηρίου. Του επιτέθηκε, βρίζοντας και χτυπώντας τον, ζητώντας να της δώσει τα παιδιά.

Ο Μοχάμεντ έδεσε τα χέρια του πίσω από την πλάτη του και έμεινε ψύχραιμος, ακολουθώντας τις συμβουλές του 55χρονου ψυχολόγου του Kazim Erdogan. «Αν μείνεις ήρεμος τότε μπορείς να αποκτήσεις τα πάντα» του είχε πει σε μια από τις συναντήσεις. Έτσι, ο Μοχάμεντ δεν έχασε την ψυχραιμία του και κράτησε τον έλεγχο της κατάστασης – μια μόνο λάθος κίνηση θα μπορούσε να του στερήσει τα παιδιά του.

Μερικές φορές στις συναντήσεις οι φωνές των αντρών ανεβαίνουν σε ένταση. Αφηγούνται το πώς οι σύζυγοι τους πήραν τα παιδιά, και τώρα πρέπει να παλεύουν για κάθε ώρα που θα περνάνε μαζί τους. Άλλες φορές τα παράπονα είναι πιο γενικά, όπως για τις υπηρεσίες πρόνοιας. Ο κ. Erdogan κάθεται σιωπηλός όση ώρα οι άντρες μιλάνε. Όταν έρχεται η στιγμή που ηρεμούν, αρχίζει να μιλάει και όλοι τον ακούνε με προσοχή.

Οι άντρες τον σέβονται, θέλουν να μάθουν από αυτόν, τον αποκαλούν «δάσκαλο». «Τι είναι η Τιμή για εσένα;», ρωτάει τους άντρες. Κανείς δεν έχει εκφράσει υποστήριξη για τις δολοφονίες για θέματα τιμής. Αλλά πολλοί άντρες, με κάποιον τρόπο, θεωρούν ότι η τιμή τους συνδεδεμένη με την πίστη της γυναίκας τους και τη συμπεριφορά της κόρης τους.

«Μοναχά η δική μου διαγωγή προσδιορίζει την Τιμή μου» επαναλαμβάνει ο ψυχολόγος. Οι άντρες σε αυτές τις συναντήσεις αρχίζουν να συνειδητοποιούν ότι υπάρχουν πολλά πράγματα πέρα από τις παραδόσεις τους. Από όσους άντρες εμφανίστηκαν για αυτές τις συναντήσεις, ελάχιστοι εγκατέλειψαν. Κάποιοι έρχονται για να συζητούν τα προβλήματα τους με το κράτος, άλλοι για να λάβουν συμβουλές. Ο Μοχάμεντ, για παράδειγμα, αρχικά ήρθε στην ομάδα γιατί άκουσε ότι μπορούν να του δώσουν συμβουλές για τα παιδιά.

Ο Μοχάμεντ λέει ότι μαθαίνει πολλά από αυτές τις συναντήσεις. Σέβεται και εκτιμάει τους συντρόφους του εκεί και θεωρεί ότι έχουν πολλά να διδάξουν ο ένας τον άλλον. Πρόσφατα ο γιος του έφερε καλύτερους βαθμούς από το σχολείο, κάτι που του προκάλεσε μεγάλη ανακούφιση. «Είμαι η μητέρα τους, ο πατέρας τους και ο φίλος τους, όλα σε ένα» λέει και ακούγεται σαν οποιοδήποτε μοντέρνο γονιό που μεγαλώνει μόνος του τα παιδιά.

Πηγή: Der Spiegel