Στην πρώτη σελίδα όλων των διεθνών ΜΜΕ βρίσκεται η Βενεζουέλα, όπου οι εξελίξεις τρέχουν και το ερώτημα είναι αν η κρίση μετά την παρέμβαση των ΗΠΑ και της ΕΕ οδηγήσει σε νέες εκλογές, σε πραξικόπημα ή πόλεμο.

Τόσο ο Νικολάς Μαδούρο όσο και ο Χουάν Γκουαϊδό ισχυρίζονται ότι είναι πρόεδροι και δεν έχουν κανένα λόγο να υποχωρήσουν. Εν τω μεταξύ ο Μαδούρο υποστήριξε την Τετάρτη ότι λιποτάκτες στρατιωτικοί, που έχουν μετατραπεί σε «μισθοφόρους», συνωμοτούν από τη γειτονική Κολομβία για να διχάσουν τις ένοπλες δυνάμεις της χώρας του, δήλωσε έτοιμος να προκηρύξει πρόωρες βουλευτικές εκλογές, όχι όμως και προεδρικές, αφού όπως είπε έγιναν πριν από δέκα μήνες και ότι αν οι ιμπεριαλιστές θέλουν να διεξαχθούν νέες, θα πρέπει να περιμένουν μέχρι το 2025, δηλαδή όταν λήξει η θητεία του. Παράλληλα το καθεστώς του Μαδούρο ενέτεινε τις πιέσεις στον Γκουαϊδό, καθώς το Ανώτατο Δικαστήριο του απαγόρευσε την έξοδο από τη χώρα και διέταξε το πάγωμα των τραπεζικών λογαριασμών του.

Όπως υποστηρίζει ο Μαδούρο, βασικός στόχος των Ηνωμένων Πολιτειών είναι «να πάρουν το πετρέλαιο της Βενεζουέλας, αφού έχουμε τα μεγαλύτερα κοιτάσματα παγκοσμίως», ενώ σε ένα βιντεοσκοπημένο μήνυμά του που αναρτήθηκε σε ιστοτόπους κοινωνικής δικτύωσης, είπε ότι θέλει να απευθυνθεί «στον αμερικανικό λαό» και να προειδοποιήσει ότι μια στρατιωτική επέμβαση στη Βενεζουέλα θα δημιουργούσε «ένα Βιετνάμ στη Λατινική Αμερική».

Από την πλευρά του ο Χουάν Γκουαϊδό ζητεί από την Ευρωπαϊκή Ενωση «επιπλέον κυρώσεις» εναντίον της Βενεζουέλας και της κυβέρνησης Μαδούρο σε συνέντευξή του που δημοσιεύεται στην εφημερίδα Bild. «Εχουμε να κάνουμε με δικτατορία και πρέπει να υπάρξει πίεση», δηλώνει ο αυτοανακηρυχθείς πρόεδρος καταγγέλλοντας ένα «τελείως διεφθαρμένο καθεστώς».

Παράλληλα, όπως γράφει το πρακτορείο Bloomberg, ένα ρωσικό Boeing 777 προσγειώθηκε τη Δευτέρα στο αεροδρόμιο του Καράκας για να παραλάβει 20 τόνους χρυσού από τα αποθέματα της κεντρικής τράπεζας της χώρας.

Ποια είναι λοιπόν τα πιθανά σενάρια για το μέλλον των 32 εκατομμυρίων Βενεζουελανών; Σύμφωνα και με την βρετανική εφημερίδα Guardian, τα ακόλουθα.

Ο Μαδούρο παραμένει στην εξουσία, αλλά για πόσο καιρό;

Ο Μαδούρο έχει επιβιώσει πολιτικά δυο φορές από ανάλογες απόπειρες ανατροπής του. Μετά από δυναμικές διαδηλώσεις το 2014, συνέλαβε τους ηγέτες της αντιπολίτευσης, ανάμεσά τους και τον Λεοπόλντο Λόπεζ, μέντορα του Γκουαϊντό, ο οποίος βρίσκεται ακόμα σε κατ’οίκον περιορισμό.

Στην αναταραχή που ξέσπασε το 2017 όταν η βουλή πέρασε στα χέρια της αντιπολίτευσης. Οι διαδηλώσεις απαντήθηκαν με σκληρή καταστολή. Περισσότεροι από 120 διαδηλωτές σκοτώθηκαν και εκατοντάδες τραυματίστηκαν. Η καταστολή προκάλεσε διεθνή κατακραυγή, αλλά ο Μαδούρο κατάφερε να επανεδραιώσει την εξουσία του και να παραμείνει στη θέση του.

Αυτή όμως, η προσέγγιση, δεν φαίνεται πια τόσο εφικτή, καθώς ο Μαδούρο έχει μεν τη στήριξη της Ρωσίας, της Κούβας, της Τουρκίας, του Μεξικού, της Ουρουγουάης αλλά δεκάδες κράτη της Δύσης και της Λατινικής Αμερικής, είναι εναντίον του και του ασκούν πίεση.

Στον στρατό της χώρας, τα ανώτατα στελέχη παραμένουν πιστά στον πρόεδρό τους, ωστόσο όπως υποστήριξε ο Μαδούρο λιποτάκτες στρατιωτικοί, που έχουν μετατραπεί σε «μισθοφόρους», συνωμοτούν από τη γειτονική Κολομβία για να διχάσουν τις ένοπλες δυνάμεις της χώρας του, τον στυλοβάτη του καθεστώτος. Στόχος της αντιπολίτευσης είναι να πείσει τον στρατό να εγκαταλείψει τον Μαδούρο και να αναγνωρίσει ως νόμιμο πρόεδρο τον ηγέτη της αντιπολίτευσης Χουάν Γκουαϊδό.

Οι στρατιωτικοί υποφέρουν κι αυτοί από την οικονομική κρίση, όμως ο Μαδούρο έχει ανταμείψει υψηλόβαθμα στελέχη με θέσεις στην κυβέρνηση και την κρατική εταιρεία πετρελαίων, εναντίον της οποίας, οι ΗΠΑ ανακοίνωσαν κυρώσεις. Για να επιβιώσει της νέας κρίσης, ο Μαδούρο, πρέπει να κρατήσει τους στρατιωτικούς στο πλευρό του, αλλά πρέπει να βρει και τρόπο να τους πληρώνει.

Ο Μαδούρο αντικαθίσταται από άλλον πολιτικό ή από στρατιωτικό μετά από πραξικόπημα

Αλλο πιθανό σενάριο, είναι ένα στρατιωτικό πραξικόπημα, το οποίο θα άφηνε στη θέση του Νικολάς Μαδούρο έναν στρατηγό ή έναν πολιτικό από το κόμμα του. Κάτι τέτοιο, απλά θα συνέχιζε την υπάρχουσα τάξη πραγμάτων,

Σε μία τέτοια περίπτωση, πιθανοί διάδοχοι από τον στρατιωτικό χώρο θα ήταν το «δεξί χέρι» του προέδρου, Ντιοσντάντο Καμπέλο ή ο υπουργός Αμυνας Βλαντίμιρ Παντρίνο Λόπεζ, οι οποίοι έχουν τη στήριξη του στρατού αλλά δεν είναι αρεστοί στον λαό. Από τους πολιτικούς, υποψήφιοι θα ήταν η αντιπρόεδρος Ντέλσι Ροντρίγκεζ ή ο Τάρεκ Ελ Αϊσάμι. Και οι δύο θεωρούνται ανεπιθύμητοι από κυβερνήσεις άλλων χωρών.

Το σίγουρο πάντως είναι ότι μια αλλαγή στην κορυφή δεν θα καθησυχάσει την αντιπολίτευση, που τώρα ενθαρρύνεται και θέλει να αποκαταστήσει, όπως υποστηρίζει, τη δημοκρατία. Αν δεν δοθεί πολιτική λύση, υπάρχει σοβαρός κίνδυνος οι αντίπαλοι του καθεστώτος να γυρίσουν στον ένοπλο αγώνα – και η Λατινική Αμερική έχει μια ταραγμένη και αιματοβαμμένη ιστορία ανάλογων ανταρσιών.

Εν τω μεταξύ, εάν ένας νέος ηγέτης δεν μπορέσει να ξανακτίσει την καταστροφική οικονομία της χώρας, εκατομμύρια θα συνεχίσουν να φεύγουν, αποσταθεροποιώντας περαιτέρω την περιοχή.

Αλλαγή του καθεστώτος

Η αλλαγή του καθεστώτος και η επιστροφή στη δημοκρατία, σύμφωνα με τους αντιφρονούντες,  θα ήταν η ευκολότερη έξοδος από την κρίση, αλλά ο Μαδούρο και ένα μεγάλο μέρος του λαού που τον υποστηρίζει δεν φαίνεται να εξετάζουν το ενδεχόμενο παραίτησης από την εξουσία και για την ώρα τουλάχιστον δείχνουν ανυποχώρητοι.

Ακόμη και αν ο Μαδούρο συμφωνήσει να φύγει, θα απαιτήσει αμνηστία για τον ίδιο, αλλά και για χιλιάδες αξιωματούχους του στρατού και του Δημοσίου, που τον στήριξαν.

Ο Γκουαϊδό έχει υποσχεθεί αμνηστία στα μέλη των ενόπλων δυνάμεων, «που είναι έτοιμοι να βρεθούν στο πλευρό του συντάγματος για να ανακτηθεί η δημοκρατική τάξη».

Υπάρχουν και πρακτικοί λόγοι για την παροχή αμνηστίας, καθώς θα προκαλούσε χάος η δίωξη δεκάδων χιλιάδων ανθρώπων και οι δίκες τους. Αμνηστία δόθηκε και στους αριστερούς αντάρτες των επαναστατικών ενόπλων δυνάμεων της Κολομβίας, το 2016. Σε αυτή την περίπτωση πάντως, ο Μαδούρο θα πρέπει να φύγει από τη χώρα, και δεν είναι σίγουρο ποια κυβέρνηση θα τον έκανε δεκτό.

Οι μόνοι διεθνείς σύμμαχοί του είναι η Ρωσία, η Κίνα, η Κούβα και η Τουρκία και δεν είναι σαφές τι θα μπορούσε να παρακινήσει οποιονδήποτε από αυτούς να τον δεχθεί.

Πόλεμος

Ο Μαδούρο χρεώνει τα δεινά της χώρας του ιμπεριαλιστική εκστρατεία «οικονομικού πολέμου» που διεξάγεται πολλά χρόνια τώρα από τις ΗΠΑ. Είναι κάτι που τον έχει βοηθήσει να συσπειρώσει στο πλευρό του τους στρατηγούς. Τώρα, ωστόσο, αρκετοί αναλυτές φοβούνται ότι τα γεράκια στην Ουάσιγκτον και στο Καράκας θα μπορούσαν να οδηγήσουν τις δύο χώρες σε μια πραγματική πολεμική σύγκρουση.

Η κρίση στη Βενεζουέλα είναι η αιτία του μεγαλύτερου μεταναστευτικού κύματος στη σύγχρονη ιστορία της Λατινικής Αμερικής και οι γειτονικές της χώρες «καίγονται» να σταματήσει η έξοδος.

«Αν όμως, συνεχιστεί η φυγή των κατοίκων της Βενεζουέλας, θα αυξηθεί η πίεση για ένα πολεμικό χτύπημα. Κι αυτό είναι κάτι που όλες οι πλευρές πρέπει να αποφύγουν», λέει ο Φιλ Γκάνσον, πολιτικός σύμβουλος στο Καράκας.

Προς το παρόν, αυτό το σενάριο φαντάζει ακόμα μακρινό. Όμως, λογικά, τα δεξιά καθεστώτα της Βραζιλίας και της Κολομβίας θα συμμετείχαν σε έναν στρατιωτικό συνασπισμό κατά του Μαδούρο με επικεφαλής τις ΗΠΑ

Ένας τέτοιος πόλεμος – ο πρώτος διακρατικός πόλεμος στη Νότια Αμερική για πάνω από 80 χρόνια – θα ήταν παρατεταμένος, αιματηρός και γεμάτος απρόβλεπτες μεταβλητές.

Πριν λίγες μέρες, αμερικανοί δημοσιογράφοι πρόσεξαν τη φράση «5.000 στρατιώτες στην Κολομβία» στο μπλοκάκι του Τζον Μπόλτον, σύμβουλου του Ντόναλντ Τραμπ σε ζητήματα εθνικής ασφάλειας, κάτι που ανησύχησε πολλούς για το ότι οι ΗΠΑ εξετάζουν σοβαρά μια τέτοια επιλογή. Ο αριθμός αυτός επιπλέον δεν θα ήταν αρκετός, υπενθυμίζοντας ότι η αμερικανική εισβολή στον Παναμά περιελάμβανε περίπου 27.000 στρατιώτες.

«Πιστεύω ότι ο Μπόλτον μπλόφαρε, αλλά αν όχι, τα στρατεύματα αυτά θα μπορούσαν να αποτελέσουν τη βάση για την ανάπτυξη μεγαλύτερης δύναμης στην περιοχή», λέει ο Ανταμ Αϊσακσον, αναλυτής σε οργανισμό για την προώθηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη Λατινική Αμερική, με έδρα την Ουάσινγκτον. «Από κει και πέρα όλα είναι πιθανά. ´Ενας πόλεμος ανάμεσα στην Κολομβία και τη Βενεζουέλα θα ήταν καταστροφικός. Και οι δύο χώρες διαθέτουν ισχυρή αεροπορική δύναμη και η σύρραξη δεν θα περιοριζόταν στα σύνορα», προβλέπει.